Archidiecezja Poznańska i psychoterapeuci przeciw uzależnieniom od internetu

Fundacja Edukacji Zdrowotnej i Psychoterapii we współpracy z Archidiecezją Poznańską przygotowała w języku polskim i ukraińskim materiały edukacyjne na temat profilaktyki uzależnień dzieci i młodzieży od urządzeń elektronicznych, dostępu do pornografii internetowej i cyberprzemocy. Młodzi spędzają przed ekranami smartfonów średnio aż 9 godzin dziennie.

Materiały edukacyjne zaprezentowane w czwartek w Sekretariacie Episkopatu Polski, zostały przygotowane w języku polskim i ukraińskim oraz przekazane w marcu br. Ojcu Świętemu i Dykasterii ds. Świeckich, Rodziny i Życia. Mówiła o nich psycholog Bogna Białecka, prezes Fundacji Edukacji Zdrowotnej i Psychoterapii. Jest ona autorką materiałów edukacyjnych przygotowanych na kończące Rok Rodziny Światowe Spotkanie Rodzin, które odbędzie się od 22 do 26 czerwca br. w Rzymie, w łączności z obchodami lokalnymi w polskich diecezjach.

Fundacja Edukacji Zdrowotnej i Psychoterapii istnieje od 10 lat. Specjalizuje się w zagadnieniach dotyczących zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, przede wszystkim w prewencji problemów i profilaktyce uzależnień. Prowadzi konferencje i warsztaty dla rodziców i nauczycieli. – Wolimy zapobiegać problemom niż później gasić pożary, aczkolwiek tego gaszenia pożarów jest ostatnio niestety coraz więcej – stwierdziła Białecka.

Powołała się przy tym na badania przeprowadzone zarówno przez samą Fundację, jak i m.in instytut badawczy NASK, a poświęcone wpływowi nauki zdalnej w czasie pandemii na stan psychiczny dzieci. Psychologowie dziecięcy alarmują o fali depresji, uzależnień czy nawet samookaleczeń wśród najmłodszych. – Po części jest to skutkiem długotrwałej izolacji społecznej oraz kontaktu z ekranami urządzeń elektronicznych – wskazywała psycholog.

NASK wskazał, że w czasie nauki zdalnej młodzież spędzała średnio 12 godzin dziennie przed ekranami smartfonów. Badania Fundacji Edukacji Zdrowotnej i Psychoterapii mówią z kolei o 9 godzinach dziennie średnio każdego dnia w tygodniu, podczas gdy wszelkie światowe stowarzyszenia psychologiczne i pediatryczne wskazują, że w wieku nastoletnim czas korzystania z e-urządzeń nie powinien przekraczać trzech godzin, a dzieci do 2. roku życia nie powinny mieć takiego kontaktu w ogóle.

Od kilku lat Fundacja współpracuje z Archidiecezją Poznańską w zakresie wsparcia dla nauczycieli, w tym także katechetów. W poprzednim i w tym roku przygotowała cztery broszury edukacyjne poświęcone zagrożeniom i profilaktyce uzależnień od urządzeń elektronicznych oraz różnych niepokojących treści, do jakich za ich pośrednictwem dzieci i młodzież mogą mieć dostęp: pornografii, patostreamingu i cyberprzemocy, przekazu mającego na celu uwodzenie dzieci (child grooming) czy treści pro-ana (promujące ekstremalne odchudzanie się).

Na przykład broszura „Dzieci w wirtualnej sieci” to poradnik, który w tych dniach może być adresowany do rodziców dzieci pierwszokomunijnych (choć zawarte w niej treści mają charakter uniwersalny), gdyż – tłumaczyła Bogna Białecka – bardzo częstym niestety prezentem dla tych dzieci w Polsce bywa smartfon. Psycholog wskazywała, że aż 42 proc. dzieci w wieku 7-8 lat dostaje takie prezenty z okazji Pierwszej Komunii, podczas gdy w krajach Europy Zachodniej odchodzi się od takich podarunków w tym wieku dzieci.

Inna broszura nosi tytuł „Nastolatki w wirtualnym tunelu” i skierowana jest do rodziców dzieci przygotowujących się do bierzmowania.

Jak tłumaczyła Bogna Białecka, z podarowaniem telefonu lepiej wstrzymać się do co najmniej 13. roku życia, co jest rekomendowane przez światowe stowarzyszenia psychologiczne. – Niestety, może to brzmieć dziwnie, bo większość naszych dzieci już te smartfony ma. Ale rzeczywiście jest to ten moment, gdy mózg dziecka jest na tyle dojrzały, aby poradzić sobie z wyzwaniem, jakim jest to urządzenie w kieszeni ze wszystkimi pojawiającymi się powiadomieniami, informacjami z mediów społecznościowych, gier itd. – mówiła psycholog.

– W naszych mini-poradnikach nie tylko mówimy o problemach, ale oferujemy praktyczne pomoce dla rodziców. Jest wiele zasad, każdy rodzic sięgnie po nie indywidualnie, zastanowiwszy się, które z nich wprowadzić. Z naszych warsztatów dla młodzieży wynika, że oni chcą, by dorośli im pomagali pomocy, bo nie radzą sobie. Przyznają: „Wiem, że jeśli nie będę mieć limitów, to będę siedzieć na Tik-Toku do momentu, gdy padnę o 1 w nocy” – relacjonowała psycholog.

Jak zaznaczyła, praca z małymi dziećmi jest łatwiejsza, gdyż z racji wieku nowe zasady korzystania z urządzeń elektronicznych są prostsze do zakomunikowania i wprowadzenia. – Z nastolatkami jest trudniej, musimy z nimi ponegocjować. Jeśli powiem o zakazie, to z samej natury nastolatek będzie walczyć o obejście takich zakazów. A nie o to chodzi. Trzeba wprowadzić zasady tak, aby oni zrozumieli, że to jest dla ich dobra i zdrowia. Stąd w tym poradniku oprócz opisu specyficznych problemów są też porady, jak przeprowadzić z nastolatkiem dyskusję o zagrożeniu. To ma ich przekonać, że nie jest tak, że rodzice nie rozumieją świata nowych technologii, ale chcą pomóc w zdrowszej relacji ze światem wirtualnym – tłumaczyła Białecka.

Broszury zostały opracowane w 500 tys. egzemplarzy każda i dzięki zaangażowaniu bp. Szymona Stułkowskiego trafią także do innych diecezji poza archidiecezję poznańską. Trzy z nich przygotowane zostały w języku polskim, a jedna w języku ukraińskim, co wynika z pojawienia się dużej liczby dzieci ukraińskich w polskich szkołach z powodu trwającej wojny.

Ponadto Fundacja Edukacji Zdrowotnej i Psychoterapii przygotowała konspekty lekcji wychowawczych na temat bezpiecznego korzystania z nowych technologii dla różnych klas (do wykorzystania także podczas szkolnej katechezy) oraz konspekt spotkania rady pedagogicznej o tym, w jaki sposób szkoła może się włączyć w działania profilaktyczne. Materiały te są rozprowadzane za pośrednictwem elektronicznego systemu informacji dla rodziców i nauczycieli Librus.