Archidiecezja Poznańska: raport finansowy prezydenta Poznania jest nierzetelny

Raport prezydenta Poznania dotyczący zwrotu Archidiecezji Poznańskiej majątku zagrabionego przez władze komunistyczne jest nierzetelny, a wiele przedstawionych w nim informacji jest nieprawdziwych. Większość spraw wymienionych w dokumencie została już dawno zakończona i nie stanowi przedmiotu jakiegokolwiek sporu – to wnioski ze stanowiska Archidiecezji Poznańskiej, będącego odpowiedzią strony kościelnej na raport prezydenta Jacka Jaśkowiaka.

W czerwcu br. prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak przekazał metropolicie poznańskiemu abp. Stanisławowi Gądeckiemu raport podsumowujący rozliczenia finansowe między miastem a Archidiecezją Poznańską, sporządzony przez urzędników magistratu. Wkrótce potem, jeszcze przed zapoznaniem się z nim przez stronę kościelną, dokument otrzymały także miejscowe media.

W czwartek 24 września po dokładnym przeanalizowaniu argumentów przedstawionych w raporcie odniosła się Archidiecezja Poznańska, która sporządziła opracowanie będące odpowiedzią strony kościelnej na stanowisko prezydenta Poznania. Podpisali je ks. Henryk Nowak, ekonom archidiecezjalny oraz ks. prałat dr Ireneusz Dosz, kanclerz kurii poznańskiej.

Archidiecezja niczego nie ukrywa

Archidiecezja Poznańska przypomina, że sprawy poruszane w raporcie były i są szeroko relacjonowane przez media, jej przedstawiciele zaś nigdy nie utrudniali dostępu do informacji. Kuria nie odmawia także w tych sprawach wypowiedzi do mediów. Starania te polegają także na dbałości o to, aby relacje dziennikarskie opierały się na prawdzie i były rzetelne. Przejawem tego są także wygrane procesy, jakie strona kościelna wytaczała w sprawach, w których redakcje odmawiały opublikowania sprostowania nieprawdziwych lub nieścisłych informacji.

Archidiecezja podkreśla, że „nie jest zainteresowana ukrywaniem jakichkolwiek czynności dokonywanych z udziałem Miasta Poznań i odnoszących się do majątku publicznego”. Uważa natomiast publiczne prowadzenie negocjacji przez prezydenta za całkowicie nieprofesjonalne oraz niezgodne z dobrymi obyczajami.

„Dalece wątpliwa jest także skuteczność takich działań. Czymś innym jest rzetelne poinformowanie opinii publicznej o wynikach rozmów, a czymś innym organizowanie medialnego spektaklu, w którym jedna ze stron za pośrednictwem mediów epatuje kwotami, numerami działek, powierzchniami gruntów” – brzmi stanowisko Archidiecezji Poznańskiej.

Archidiecezja wyjaśnia, że wszystkie sprawy sporne pomiędzy nią a instytucjami publicznymi, w tym Miastem Poznań oraz Skarbem Państwa, dotyczące zarówno nieruchomości, które zostały wymienione w raporcie prezydenta, jak i tych, które nie są w nim ujęte, stanowią konsekwencję grabieży dokonanej przez władze komunistyczne w latach 1944-1989. Podobnie jak cały Kościół w Polsce, Archidiecezja nie domaga się przyznania jakichkolwiek przywilejów, lecz jedynie zwrotu tego, co zostało jej ukradzione.

Dalej wyjaśnia, że wszystkie działania w tym zakresie podejmowane są zgodnie z obowiązującym prawem i wiążą się z koniecznością uzyskania odpowiednich orzeczeń sądowych lub administracyjnych. Jednak pomijanie aspektu historycznego, a zwłaszcza nie przedstawienie genezy poszczególnych spraw świadczy o nierzetelności miejskiego raportu, jest „nieuczciwe i pozostaje niezgodne z zasadami państwa prawa, którego organy mają obowiązek opierać swoje działania również o zasadę prawdy obiektywnej, w tym faktów historycznych”.

Archidiecezja przypomina, że Konstytucja RP już w Preambule wskazuje na konieczność zachowania pamięci historycznej, odnosząc to w szczególności do działalności władzy publicznej. Jedna z fundamentalnych zasad prawa naturalnego głosi natomiast, że nikt nie powinien wzbogacać się ze szkodą i krzywdą dla drugiej osoby.

„Dotyczy to także państwa i samorządu terytorialnego, które nie mogą pozostawać beneficjentami działań niesłusznych i niesprawiedliwych, w tym także zwykłej grabieży” – tłumaczy Archidiecezja Poznańska.

Kilka przykładów nieścisłości

Archidiecezja Poznańska przedstawia w swoim stanowisku liczne przykłady nieścisłości dokonanych przez stronę samorządową w traktowaniu kwestii rewindykacyjnych – począwszy od ogólnego wykazu spraw regulacyjnych prowadzonych przez Komisję Majątkową, aż do konkretnych postępowań dotyczących poszczególnych kościelnych jednostek prawnych, jak parafie, diecezjalne wydawnictwo czy sama Archidiecezja.

Raport Prezydenta Poznania jest na tyle nierzetelny i niedokładny, że np. w zaprezentowanym przez stronę samorządową wykazie spraw prowadzonych przez Komisję Majątkową (s. 4-5) widnieją sprawy w większości już zakończone.

Są jednak i postępowania szczegółowe, których przebieg został w miejskim raporcie przedstawiony na tyle nierzetelnie, że Archidiecezja Poznańska uznała za konieczne sprostowanie tych informacji.

I tak, np. według Raportu Prezydenta sprawa dotycząca Parafii pw. Św. Jana Jerozolimskiego została zakończona przed Sądem wyrokiem nakazującym wypłacenie Parafii przez Skarb Państwa odszkodowania w wysokości 78 mln zł.

Jak jednak wskazuje Archidiecezja Poznańska, informacja ta jest nieprawdziwa. „W sprawie zapadł jedynie wyrok Sądu I instancji uwzględniający roszczenie. Jest on nieprawomocny, a sprawa toczy się nadal przed Sądem Apelacyjnym w Poznaniu. Parafia nie otrzymała do tej pory ani złotówki” – czytamy w stanowisku strony kościelnej.

Na s. 18 Raportu znajduje się lakoniczny opis sprawy VIII LO w Poznaniu. Obejmuje on m.in. dane finansowe wynikające z ugody zawartej pomiędzy Archidiecezją Poznańską a Miastem Poznań z 2012 r. W stanowisku prezydenta Poznania wskazano m.in., iż zgodnie z tą ugodą Miasto wypłaciło wynagrodzenie z tytułu bezumownego korzystania z tej nieruchomości – 4,5 mln zł oraz, że wraz z ugodą Miasto Poznań zawarło umowę najmu z Archidiecezją, na podstawie której opłacało czynsz w wysokości 53 tys. zł miesięcznie. Informacja ta koresponduje z fragmentem listu prezydenta Jaśkowiaka, w którym zarzuca on „brak symetrii” w rozliczeniach Miasta i Kościoła, powołując się właśnie na przykład VIII LO (s. 5 listu).

Informacja ta – wskazuje Archidiecezja – jest nieścisła, gdyż obowiązek zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości stał się konsekwencją zaniechań urzędników miejskich, którzy przez wiele lat zachowywali w tej sprawie całkowitą bierność. Tymczasem wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości naliczane jest z mocy prawa w myśl art. 225 w związku z art. 224 § 2 Kodeksu cywilnego. To urzędnicy miejscy tolerowali stan, w którym VIII LO było tzw. „dzikim lokatorem” i to oni ponoszą pełną odpowiedzialność za finansowe skutki swojego zaniechania – czytamy w wyjaśnieniu strony kościelnej.

Niezależnie od innych argumentów, które można by podnieść w odpowiedzi na zarzut braku symetrii, akurat w sprawie VIII LO jest on całkowicie nieprawdziwy – dodaje Archidiecezja. Czynsz, który Miasto płaciło Archidiecezji za korzystanie z budynku przy ul. Głogowskiej 92 był konsekwencją pomniejszenia należnej Kościołowi z tego tytułu kwoty o rynkową wartość czynszu za wynajmowanie budynku przy ul. Kanclerskiej. Gdyby nie ten mechanizm, Miasto zobowiązane byłoby do opłacania czynszu w kwocie ok. 150 tys. zł miesięcznie, bo na tyle rzeczoznawcy wyliczyli czynsz należny za budynek zajmowany przez VIII LO. Sprawa ta jest już zakończona i nie stanowi przedmiotu sporu. W budynku przy ul. Głogowskiej od 1 września br. działają 2 publiczne i nieodpłatne szkoły katolickie.

Odzyskane dobra służą wiernym – nie hierarchii

Archidiecezja podkreśla, że nie podejmuje jakichkolwiek działań prawnych w sferze majątkowej po to, aby zaspokoić potrzeby materialne hierarchii kościelnej i duchowieństwa. Tego rodzaju działania byłyby niezgodne z Kodeksem Prawa Kanonicznego, który nie dopuszcza możliwości łączenia majątku będącego własnością Kościoła z majątkiem prywatnym księży i biskupów.

„Odzyskiwane na drodze prawnej nieruchomości nie służą poprawianiu warunków bytowych duchowieństwa, lecz służą działalności Kościoła jako wspólnoty wiernych” – wyjaśnia dokument Archidiecezji Poznańskiej.

Środki pozyskiwane przez Kościół w wyniku rewindykacji dóbr zagrabionych przez Państwo – przypomina Archidiecezja – są przeznaczane na cele oświaty i wychowania młodzieży, pomoc najuboższym, czy utrzymanie zabytków sakralnych stanowiących istotną część polskiego dziedzictwa narodowego.

Prowadzone natomiast przez Kościół instytucje, w tym szkoły, przedszkola, placówki charytatywno-opiekuńcze i ośrodki zdrowia, cieszą się ogromnym zaufaniem Polaków, którzy dostrzegają w nich element ładu i stabilności, przede wszystkim w sferze wartości mających oparcie w Ewangelii i nauce społecznej Kościoła.

Archidiecezja przypomina, że polskie społeczeństwo to w większości chrześcijanie, a osoby wyznania rzymskokatolickiego to najliczniejsza grupa wyznaniowa wśród Polaków. Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową. Zgodnie z art. 7 ust. 1 tej ustawy do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Oznacza to zatem, że także katolicy mają prawo korzystać ze wsparcia władzy publicznej w sprawach dla nich ważnych, skoro również z ich podatków tworzony jest budżet Miasta.

Jak przypomina dalej w swoim stanowisku Archidiecezja Poznańska, relacje między Kościołem a Państwem oraz samorządem opierają się na formalnym rozdziale. Nie oznacza to jednak całkowitego odseparowania Kościoła od instytucji publicznych.

„Właściwy model relacji pomiędzy Kościołem a instytucjami publicznymi powinien polegać na życzliwym uzupełnianiu się w sprawach służących zaspokajaniu potrzeb wspólnoty z poszanowaniem własnych dążeń i celów oraz zachowaniem autonomii stron” – zaznacza Archidiecezja.

Treść tych relacji wyznacza obowiązujące prawo. Chroni ono niezależność Kościoła i określa możliwe obszary współdziałania. Jednocześnie jednak jako całkowicie nieprzystające do zasady rozdziału Kościoła od Państwa są podejmowane przez władze publiczne próby narzucenia Kościołowi kierunków jego zaangażowania, w tym także poprzez wskazanie przeznaczenia kościelnego majątku.

„O ile Kościół jest gotowy współdziałać w sprawach dotyczących m.in. edukacji i wychowania dzieci i młodzieży, pomocy społecznej lub ochrony zdrowia, o tyle trudno oczekiwać, aby przyjmował on na siebie odpowiedzialność za utrzymanie infrastruktury tramwajowej lub rekreacyjnej w mieście, bądź finansowanie nauki baletu” – wyjaśnia Archidiecezja.

Sprawy majątkowe Kościoła – tematem zastępczym

Archidiecezja Poznańska ubolewa, że od dłuższego czasu sprawy majątkowe Kościoła są „tematem zastępczym dla niektórych środowisk politycznych oraz mediów, które pod pozorem walki o jawność i transparentność życia publicznego posługują się tymi zagadnieniami dla odwrócenia uwagi od spraw niewygodnych dla władzy, nie rozwiązywanych od lat problemów społecznych lub z powodów ideologicznych”. Kościół jest w takim przekazie sprowadzany do wymiaru instytucji dbającej jedynie o dobra doczesne, pomija się natomiast jego ogromny wkład w życie społeczne poprzez zaangażowanie w dzieła o charakterze charytatywnym, dobroczynnym, oświatowym i kulturalnym.

Pod publikacjami dotyczącymi Kościoła pojawiają się jednak także komentarze, które „w najczystszej postaci stanowią mowę nienawiści, komentarze obrażające, prowokujące a nawet nawołujące do fizycznej eksterminacji księży oraz wyrzucenia Kościoła z Polski. Wypowiedzi te nie spotykają się z jakąkolwiek reakcją redakcji, pomimo, że np. w sprawie uchodźców niektóre media uniemożliwiają dokonywania tego rodzaju wpisów, co oznacza, że problem ten generalnie dostrzegają” – przypomina Archidiecezja Poznańska.

Archidiecezja przypomina, że sprawy dotyczące rewindykacji kościelnych dóbr toczą się od przeszło 25 lat, co jest konsekwencją nie tyle opieszałości wymiaru sprawiedliwości, lecz najczęściej wiąże się z praktyką procedowania przyjętą przez władze publiczne. Władze te bowiem, „podejmując określone decyzje lub nie podejmując ich wcale, narażają podległe im jednostki na dodatkowe koszty i obciążenia związane z trwającymi wiele lat i przegrywanymi najczęściej procesami”.

W sprawach dotyczących Kościoła bardzo rzadko zawierane są ugody, nawet wtedy, gdy wynik sprawy jest łatwy do przewidzenia i brak jest racjonalnych powodów, aby pozostawać w sporze – wskazuje Archidiecezja Poznańska. Jednak – jak dodaje – w działaniach części władz publicznych inspirowanych postawą niektórych mediów dominuje „filozofia sporu”, zgodnie z którą pozostawanie w konflikcie z Kościołem staje się wartością samą w sobie, bez względu na koszty społeczne i finansowe.

Raport jest nierzetelny

Podsumowując swoją ocenę raportu prezydenta Poznania, Archidiecezja Poznańska uważa go za dokument nierzetelny. Jej zdaniem, wiele informacji w nim przedstawionych jest nieprawdziwych lub nieścisłych. Raport niejednokrotnie przedstawia poruszaną problematykę w sposób chaotyczny i wybiórczy.

Archidiecezja podkreśla, że większość spraw wymienionych w raporcie została już dawno zakończona i nie stanowi przedmiotu jakiegokolwiek sporu, czego przykładem są sprawy zakończone przed Komisją Majątkową i postępowanie w sprawie dawnej siedziby VIII LO.

„Sprawy te zostały uregulowane zgodnie z obowiązującym prawem na podstawie orzeczeń sądowych lub administracyjnych, ugód oraz umów. Część spraw wymienionych w raporcie w ogóle nie dotyczy kompetencji Prezydenta Miasta Poznania, lecz organów władzy państwowej (np. Szkoła baletowa). Miasto Poznań w żaden sposób nie przyczyniło się do ich rozwiązania” – wyjaśnia w swoim stanowisku Archidiecezja.

„Można odnieść wrażenie – podsumowuje – iż jedynym uzasadnieniem dla ujęcia w raporcie niektórych spraw jest potrzeba wywarcia wrażenia na opinii publicznej i wzbudzenia niezdrowych emocji, np. przez zamieszczenie szeregu danych finansowych pochodzących z różnych lat, opisaniu znacznej liczby działek, lokalizacji gruntów itp. Trudno przy tym uznać, aby tego rodzaju zabieg był podyktowany chęcią rzetelnego poinformowania opinii publicznej i potrzebą transparentności”.

W końcowych wnioskach swojego stanowiska Archidiecezja Poznańska konstatuje: „Po przeszło 25 latach od rozpoczęcia transformacji ustrojowej w 1989 r. Kościół ma prawo oczekiwać od demokratycznie wybranych władz publicznych rzeczowego i uczciwego podejścia do wzajemnych relacji. Dotyczy to szczególnie tych wszystkich spraw, które w wolnej Polsce stanowią spuściznę rządów komunistycznych”.

Wkład finansowy Kościoła poznańskiego

Na zakończenie swojego stanowiska Archidiecezja Poznańska przedstawia wkład finansowy, jaki Kościół lokalny ponosi, organizując lub współorganizując wiele dzieł służących społeczeństwu.

POMOC SPOŁECZNA

1. Pomoc rzeczowa i finansowa osobom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej

Tylko w 2014 r. Caritas Archidiecezji przekazała na ten cel ponad 2,5 mln zł. Łączna wartość udzielonej pomocy od 1997 r. wynosi ponad 26 mln zł (dotyczy to wyłącznie miasta Poznania, zakres pomocy udzielonej w skali całej Archidiecezji jest znacznie większy). Poszczególne dzieła opisano poniżej. Natomiast parafie poznańskie w latach 2010 – 2014 udzieliły pomocy charytatywnej w kwocie ponad 4,5 mln zł.

2. Działalność na rzecz osób niepełnosprawnych Caritas Archidiecezji

Tylko w 2014 r. Caritas Poznańska przekazała na ten cel blisko 280 tys. zł. Łączna wartość udzielonej pomocy od 1997 r. wynosi ponad 1,3 mln zł (dotyczy to wyłącznie Miasta Poznania, zakres pomocy udzielonej w skali całej Archidiecezji jest znacznie większy).

3. Przeciwdziałanie uzależnieniom i patologiom społecznym przez Caritas Poznańską

Tylko w 2014 r. Caritas Archidiecezji Poznańskiej przekazała na ten cel ponad 29 tys. zł. Łączna wartość udzielonej pomocy od 2002 r. wynosi ponad 207 tys. zł (dotyczy to wyłącznie Miasta Poznania, zakres pomocy udzielonej w skali całej Archidiecezji jest znacznie większy).

4. Trzy jadłodajnie dla ubogich

Dziennie wydają one 800-1000 ciepłych posiłków (dotyczy to wyłącznie Miasta Poznania, zakres pomocy udzielonej w skali całej Archidiecezji jest znacznie większy).

5. Orkiestra „KuSza”

Zakłada zorganizowanie, na istniejącej już bazie personalnej, orkiestry rozrywkowej, która zaprasza do swoich szeregów także osoby nie mające wcześniej możliwości podjęcia edukacji muzycznej. W ramach tych działań organizowane są zajęcia nauki gry na instrumentach skierowane szczególnie do dzieci i młodzieży. Z tych osób powstała amatorska orkiestra, która uczestniczy w pobudzaniu życia kulturalnego na Śródce, w jej okolicach i w całym Poznaniu. W projekcie bierze udział każdego roku 15 osób, w tym 3 instruktorów. Każdego roku orkiestra przyjmuje też nowych uczestników, którzy uczą się gry a wybranych instrumentach.

6. Punkt Konsultacyjny

Punkt Konsultacyjny wykonuje podstawowe zadania z zakresu profilaktyki uzależnień, udziela indywidualnych świadczeń w zakresie poradnictwa dla osób uzależnionych od środków psychoaktywnych i osób współuzależnionych. W latach 2010–2014 profesjonalną pomocą objęto prawie 6000 osób.

7. Organizacja wakacji letnich i zimowych dla dzieci z ubogich rodzin

Są to wakacje organizowane dla dzieci i młodzieży w okresie letnim oraz zimowym. W latach 2010–2015 udało się wspomóc wyjazdy dla ponad 30 tys. dzieci i młodzieży.

8. Stypendia socjalne dla uczniów z ubogich rodzin

Stypendia skierowane dla osób uczących się, studiujących. W latach 2010–2015 w programach stypendialnych uczestniczyło prawie 700 osób.

9. Spotkania i warsztaty dla wolontariuszy zaangażowane w dzieła charytatywne Caritas

Są ta spotkania, warsztaty, szkolenia dla osób zaangażowanych w wolontariat. Tylko w 2014 r. udział w tych przedsięwzięciach wzięło ponad 2500 osób.

10. Organizacja imprez okolicznościowych dla dzieci, młodzieży oraz dorosłych

Caritas Archidiecezji organizuje przedsięwzięcia mające na celu promocję rodziny, zdrowego trybu życia, przy okazji których można zasięgnąć opinii specjalistów z różnych dziedzin a także wykonać podstawowe badania pomagające zweryfikować stan zdrowia.

11. Trzy świetlice socjoterapeutyczne

Są to świetlice socjoterapeutyczne oraz opiekuńczo-wychowawcza w Poznaniu, które swoją opieką obejmują ponad 70 dzieci rocznie.

OCHRONA ZDROWIA

12. Szkolenia dla osób opiekujących się osobami starszymi i niepełnosprawnymi

Projekt zakładał wyposażenie wolontariuszy w wiedzę i niezbędne umiejętności z zakresu typowych problemów zdrowotnych i pielęgnacyjnych osób starszych i chorych. Ponadto miał na celu otwarcie wolontariuszy na potrzeby osób starszych i niepełnosprawnych. Teoretyczne i praktyczne szkolenie zostało zorganizowane dla 60 osób.

13. Szpital przy ul. Podgórnej – Odział dla przewlekle chorych

Archidiecezja Poznańska nieodpłatnie – od 1945 r. udostępnia swoją nieruchomość przeznaczoną na potrzeby szpitala. Łączna wartość niepobranego w tym czasie czynszu po zwaloryzowaniu wynosi 16,3 mln zł.

14. Szpital przy ul. Niegolewskich – cały kompleks szpitalny.

Archidiecezja Poznańska wynajmuje cały kompleks szpitalny za kwotę 30 tys. zł miesięcznie, która uwzględnia fakt, iż szpital Św. Rodziny podnajmuje część nieruchomości na cele komercyjne osobom trzecim. Biorąc pod uwagę wielkość nieruchomości kwota czynszu jest symboliczna. Nieruchomość zajmowana przez szpital została odzyskana przez Archidiecezję w 2006 r. Zwaloryzowana wartość niepobranego czynszu w latach 1945 – 2005 wynosi 27 mln zł.

15. Szpital przy ul. Łąkowej

Zgromadzenie Sióstr Św. Elżbiety użyczało nieodpłatnie nieruchomość na potrzeby szpitala.

16. Szpital Dziecięcy przy ul. Krysiewicza

Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia Św. Wincentego a`Paulo nieodpłatnie użycza nieruchomość.

OŚWIATA I WYCHOWANIE

Podmioty kościelne prowadzą w Poznaniu 8 przedszkoli, do których uczęszcza 350 dzieci. W 3 szkołach podstawowych prowadzonych przez podmioty kościelne jest ponad 650 uczniów. Przez podmioty kościelne prowadzone jest 7 gimnazjów, w tym 2 niepubliczne, do których uczęszcza ponad 1200 uczniów. Podmioty kościelne w Poznaniu prowadzą 4 licea ogólnokształcące, w których uczy się prawie 600 uczniów.

Wsparcie potrzeb związanych z edukacją dla dzieci z ubogich rodzin – tylko w 2014 r. Caritas Archidiecezji Poznańskiej przekazała na ten cel ponad 340 tys. zł. Łączna wartość udzielonej pomocy od 2011 r. wynosi ponad 3,4 mln zł. (dotyczy to wyłącznie Miasta Poznania, zakres pomocy udzielonej w skali całej Archidiecezji jest znacznie większy).

KULTURA, NAUKA I OCHRONA ZABYTKÓW

Muzeum i Archiwum Archidiecezjalne – wyremontowane w latach 2005–2006 kosztem 6,9 mln z czego dofinansowanie z Unii wyniosło 75%.

Katedralna Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I stopnia – szkoła o profilu artystycznym, umiejscowiona w odnowionym zabytkowym budynku dawnego klasztoru Filipinów. Aula szkoły mieści się w dawnym Domu Parafialnym, zajętym w okresie powojennym na kino „Malta”. Prace prowadzone były z dofinansowaniem z funduszy europejskich.

Biblioteka Wydziału Teologicznego UAM – wybudowana w 2014 r. kosztem ponad 20 mln zł poniesionych w całości ze środków własnych Archidiecezji.

ICHOT Brama Poznania – Kapituła Metropolitalna nieodpłatnie użycza Miastu nieruchomości (budynek „Śluzy Cybińskiej – Fort Tumski” wraz z przylegający terenem) na okres 20 lat.

Rezerwat archeologiczny „Genius Loci” na Ostrowie Tumskim – Kapituła Metropolitalna nieodpłatnie użycza Miastu nieruchomości gruntowej na okres 20 lat.

Renowacja zabytków – w latach 2010-2014 parafie poznańskie wydatkowały na konserwację zabytków (ruchomych i nieruchomych) łącznie ponad 4,7 mln zł ze środków własnych (niezależnie od uzyskanych dotacji ze środków publicznych).