Benedykt XVI chce zgody naukowców w ustalaniu momentu śmierci

Benedykt XVI wezwał świat lekarski, by odrzucał będące „nie do przyjęcia praktyki” w dziedzinie przeszczepów, które – jak podkreślił – często dotykają niewinnych osób, w tym dzieci.

Wezwał naukowców do wypracowania konsensusu w sprawie stwierdzania chwili śmierci pacjenta, od którego pobiera się organ do przeszczepu.
Papież mówił o tym do uczestników międzynarodowego kongresu na temat „Dar dla życia. Uwagi o oddawaniu organów”, zorganizowanego przez Papieską Akademię Życia przy współpracy Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń Lekarzy Katolików oraz Krajowego Centrum Przeszczepów we Włoszech.

„Przeszczepy tkanek i organów stanowią wielką zdobycz nauk medycznych i są niewątpliwie znakiem nadziei dla wielu osób, które znajdują się w ciężkim, czasem w skrajnym stanie klinicznym” – mówił Benedykt XVI. Wskazał, że „problem organów życiowych nie jest teoretyczny, lecz w dramatyczny sposób praktyczny”, o czym świadczą „długie listy oczekujących chorych, których jedyna możliwość przeżycia związana jest ograniczoną ofertą, nie odpowiadającą obiektywnym potrzebom”.

Papież przypomniał, że ofiarowanie organów dopuszczalne jest jedynie wówczas, gdy „nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia ani dla własnej tożsamości” i zawsze podyktowane być musi „moralnie ważnym i proporcjonalnym motywem”. „Ewentualna logika kupna i sprzedaży organów, jak też przyjęcie kryteriów dyskryminujących czy utylitarystycznych” to „czyny moralnie niedopuszczalne” – stwierdził papież.

„O tej samej zasadzie etycznej należy przypomnieć, kiedy mowa jest o tworzeniu i niszczeniu embrionów ludzkich, przeznaczonych do celów terapeutycznych. Sam pomysł uważania embrionów za «materiał terapeutyczny» sprzeczny jest z kulturowymi, cywilizacyjnymi i etycznymi podstawami, na których opiera się godność osoby” – stwierdził Benedykt XVI.

Przypomniał, że do pobrania organów potrzebna jest wcześniejsza zgoda ofiarodawcy i nie może być mowy o „przymusie czy wyzysku”, a także o tym, że „organy mogą być pobierane jedynie ex cadavere [ze zwłok], które również posiadają swoją godność, zasługującą na poszanowanie”.

Papież zauważył, że „w ostatnich latach nauka poczyniła dalsze postępy w ustaleniu momentu śmierci pacjenta”. Konieczny jest jednak konsensus całej wspólnoty naukowej w tej kwestii, gdyż w tak delikatnej dziedzinie, jak przeszczepy, „nie może istnieć najmniejsze nawet podejrzenie nadużycia”. Dlatego w przypadku braku całkowitej pewności „przeważyć musi zasada ostrożności”.

Jednocześnie osoba otrzymująca przeszczep „powinna uświadamiać sobie wartość tego gestu, ponieważ jest adresatem daru przekraczającego korzyść terapeutyczną”. „To, co otrzymuje, jest świadectwem miłości, które powinno wywołać równie wielkoduszną odpowiedź, tak by umocnić kulturę daru i bezinteresowności” – powiedział Benedykt XVI. Stąd potrzeba „formacji i informacji”, służących „coraz większemu uwrażliwieniu sumień na problematykę, dotyczącą bezpośrednio życia tak wielu osób”.

Dlatego, zakończył papież, „koniecznie należy przezwyciężyć uprzedzenia i nieporozumienia, rozwiać nieufność i lęki, by zastąpić je pewnością i gwarancjami, tak aby doprowadzić do wzrostu we wszystkich świadomości wielkiego daru życia”.