Benedykt XVI: myśl św. Justyna aktualna w czasach relatywizmu

O aktualności myśli św. Justyna, filozofa, apologety i męczennika, mówił Benedykt XVI podczas środowej audiencji generalnej w Watykanie. Ojciec Święty kontynuował cykl rozważań poświęcony ojcom apostolskim, pierwszemu i drugiemu pokoleniu następców Apostołów.

Na placu św. Piotra zgromadziło się ok. 25 tys. pielgrzymów z całego świata, w tym wielu Polaków.
Przed katechezą odczytano fragment Księgi Mądrości: „Boże przodków i Panie miłosierdzia, któryż wszystko uczynił swoim słowem i w mądrości swojej stworzyłeś człowieka…”.
Św. Justyn znany jest jako Justyn Męczennik. Urodził się ok. roku 100 w Sychem w Ziemi Świętej i zginął śmiercią męczeńską, ścięty mieczem, w Rzymie ok. 165 r. Papież przypomniał, że święty był jednym z pierwszych apologetów chrześcijaństwa, którzy stawiali sobie za cel obronę nowej religii przed krytyką pogan i żydów oraz cel misyjny, propagowania wiary w zrozumiałym dla wszystkich języku.
Papież nawiązał do encykliki „Fides et ratio”, w której Jan Paweł II napisał, że św. Justyn był „pionierem konstruktywnego dialogu wiary z myślą filozoficzną, nacechowanego co prawda ostrożnością i rozwagą, chociaż zachował on wielkie uznanie dla filozofii greckiej nawet po nawróceniu, twierdził stanowczo i jednoznacznie, że znalazł w chrześcijaństwie «jedyną niezawodną i przydatną filozofię»”.
Benedykt XVI zwrócił uwagę na fakt, że święty Justyn, filozof, zginął męczeńską śmiercią – został ścięty – za panowania cesarza Marka Aureliusza, również filozofa. Zdaniem św. Justyna, Stary Testament i filozofia grecka to dwie drogi prowadzące do Chrystusa. Jego postać i dzieło świadczy o tym, że od samego początku Kościół zwrócił się ku filozofii i rozumowi, odrzucając religie pogańskie i ich fałszywe mity.
„Św. Justyn widział, że zmierzch pogaństwa jest nieunikniony, był logiczną konsekwencją sprowadzenia religii do ceremonii i konwencji, które – dodał Benedykt XVI – moglibyśmy dziś przetłumaczyć jako moda kulturowa, moda czasu. W takich czasach, jak nasze, w których panuje relatywizm, nauka, jaką pozostawił nam św. Justyn, jest wciąż aktualna” – zakończył papież, cytując słowa starca z jego dzieła „Dialogus cum Tryphone Iudaeo”: „Ty nade wszystko módl się, aby zostały ci otwarte bramy światła, albowiem nikt nie może zobaczyć ani zrozumieć, jeżeli Bóg i Jego Chrystus nie pozwolą mu zrozumieć”.
Papież streścił katechezę i pozdrowił pielgrzymów w kilku językach. Zwracając się do Polaków Ojciec Święty powiedział: „Pozdrawiam obecnych pielgrzymów polskich. Przedwczoraj obchodziliśmy uroczystość św. Józefa. Jest on także moim patronem. Serdecznie dziękuję wam za modlitwy w mojej intencji. Proszę, by św. Józef wspierał was swoją opieką, a szczególnie, by pomagał wypełniać trudne zadania ojcom rodzin. Uczmy się od niego wiernej miłości Boga i drugiego człowieka”.
Wcześniej streszczenie katechezy po polsku przeczytał ks. prałat Sławomir Nasiorowski z Sekretariatu Stanu:
„Dzisiaj wspominamy św. Justyna, filozofa, apologetę i męczennika. Urodził się w miejscu starożytnego Sychem około 100 roku. Studiując tradycję greckich szkół filozoficznych, poszukiwał, co jest w życiu prawdą. Z czasem poznał chrześcijaństwo i Biblię. Zafascynowany nimi, oddał się bez reszty zgłębianiu wiary i jej obronie. W Rzymie założył darmową szkołę, w której uczniowie mogli poznawać chrześcijaństwo. Poniósł śmierć męczeńską przez ścięcie w 165 roku. Z jego dzieł zachowały się dwie apologie oraz «Dialog z Żydem Tryfonem».
W filozofii widział płaszczyznę spotkania świata pogańskiego, judaizmu i chrześcijaństwa. Szczególnie cenna jest jego nauka o Chrystusie jako Logosie. W czasach relatywizmu i dyskusji o wartościach nauka św. Justyna wydaje się bardzo znamienna. Warto zastanowić się nad sentencją, usłyszaną przez świętego, która zmieniła jego życie: «Módl się, aby bramy światła zostały otwarte dla ciebie, ponieważ nikt nie może zobaczyć i pojąć, jeżeli Bóg i Jego Syn nie pozwolą mu tego zrozumieć»”
Na zakończenie audiencji papież wystosował apel z okazji obchodzonego 24 marca Światowego Dnia Walki z Gruźlicą. „Niech sprzyja on wzrostowi odpowiedzialności w leczeniu tej choroby i coraz intensywniejszej solidarności z cierpiącymi z jej powodu. Wzywam Bożej pociechy dla nich i dla ich rodzin i dodaję otuchy rozlicznym inicjatywom, jamie Kościół podejmuje na tym polu” – powiedział Benedykt XVI.
Była to 11. audiencja generalna Benedykta XVI w 2007 r. i 88. od początku u pontyfikatu.