Benedykt XVI: Przykład św. Pawła bodźcem do rozwoju wiary

„Czerpanie z wzorca i nauki św. Pawła może być bodźcem a nawet gwarancją umocnienia tożsamości chrześcijańskiej każdego z nas i odmłodzenia całego Kościoła” – stwierdził Benedykt XVI podczas audiencji ogólnej w Watykanie.

Uczestniczyło w niej ok. 4,5 tys. wiernych. Papież zakończył dziś cykl katechez poświęconych osobie Apostoła Narodów. Podjął temat jego śmierci i pozostawionego dziedzictwa.
Benedykt XVI zauważył, że św. Paweł jest niezwykle owocnym i głębokim myślicielem, a zapoznanie się z nim może być wielkim pożytkiem dla każdego z nas. Zwłaszcza w dziedzinie egzegezy należy dostrzec coraz większą zbieżność i zgodę między katolikami a protestantami odnośnie do punktów kontrowersyjnych w przeszłości. „W tej perspektywie dziedzictwo św. Pawła jest wielką nadzieją dla ekumenizmu” – stwierdził papież.

Benedykt XVI wskazał na dzieje recepcji nauki Apostoła. Zauważył, że przełomem w wyjaśnianiu nauki Pawłowej była Reformacja i nowa, dokonana przez Marcina Lutra interpretacja nauki o usprawiedliwieniu. Uwalniała go ona ze skrupułów i leków wcześniejszego życia, dając nowe, radykalne zaufanie w dobroć Boga, który wszystko bezwarunkowo wybacza. Papież wskazał, że od tej pory Luter identyfikował potępiany przez Apostoła legalizm judeochrześcijański z Kościołem katolickim, który jawił się mu jako pogrążony w niewoli Prawa. Przeciwstawiał jej wolność Ewangelii.

Benedykt XVI zauważył, że Sobór Trydencki głęboko interpretował kwestię usprawiedliwienia i dokonał syntezy między Prawem a Ewangelią zgodnie z przesłaniem Pisma św. odczytywanego w swej integralności. W XIX wieku doszło do reinterpretacji teologii Apostoła, w której koncepcja wolności została zreinterpretowana w kontekście nowożytnego liberalizmu, co doprowadziło do odróżnienia między orędziem Pawła a orędziem Jezusa, a św. Paweł jawi się jako niemal założyciel nowego chrześcijaństwa. „Prawdą jest, że w przepowiadaniu Apostoła centralne miejsce Królestwa Bożego zostaje przekształcone w centralne miejsce chrystologii, zaś punktem kulminacyjnym jest tajemnica paschalna. Z niej właśnie wypływają sakramenty Chrztu i Eucharystii, jako trwała obecność owej tajemnicy, w której wzrasta Ciało Chrystusa którym jest Kościół” – stwierdził Benedykt XVI.

Papieską katechezę dla piegrzymów polskich streścił prał. Sławomir Nasiorowski z watykańskiego Sekretariatu Stanu: „Bracia i siostry! Męczeńską śmierć św. Pawła tradycja Kościoła umiejscawia tu, w Rzymie. Nowy Testament nie opisuje jednak tego faktu. O jego bliskości wzmiankuje jedynie drugi List do Tymoteusza i List do Filipian. Szczegóły znajdujemy w pismach wczesnochrześcijańskich. Znamienitym świadectwem jest list biskupa Rzymu Klemensa, skierowany do Kościoła w Koryncie, z końca I wieku, który podobnie jak świadectwo Euzebiusza z Cezarei i pisma Ireneusza z Lyonu, ukazują męczeńską śmierć św. Pawła w łączności z męczeństwem św. Piotra. Dokładny opis zdarzeń podają Dzieje Pawła, napisane pod koniec II wieku. Ze źródeł wynika, że Apostoł Narodów, skazany wyrokiem Nerona, został ścięty mieczem w czasie prześladowań chrześcijan między 64 a 68 rokiem, w miejscu nazywanym dzisiaj Tre Fontane, to znaczy Trzy Źródła. Został pochowany poza murami Rzymu, przy Drodze Ostyjskiej.

W dziejach chrześcijaństwa św. Paweł jest osobowością wyjątkową. Pozostawił po sobie niezwykłe dziedzictwo. W podobieństwie do samego Chrystusa był znakiem sprzeciwu. Dla jednych niezwykły misjonarz, mistrz mądrości, mistyk. Dla innych odstępca od Prawa, wróg i oszczerca. Niepodważalny autorytet dla pisarzy chrześcijańskich: Orygenesa, św. Jana Chryzostoma, św. Augustyna, św. Tomasza i wielu innych. Przez wszystkie wieki jego pisma stanowią przedmiot badań i dociekań naukowych. W XIX wieku, zapewne w skutej wcześniejszych dociekań Lutra i Reformy protestanckiej oraz filozofii Nietzschego, zwłaszcza w Niemczech osoba Apostoła Narodów, jego nauczanie i założone Kościoły, stały się przedmiotem nowych studiów. W Kościele katolickim przesłanie św. Pawła dało początek licznym ruchom i wspólnotom religijnym, które pozostają wierne jego wielkiemu dziedzictwu. Są to m. in. zgromadzenie księży św. Pawła – barnabici, Towarzystwo św. Pawła – pauliści, misjonarze św. Pawła.

Niech nauczanie wielkiego Apostoła Narodów, świadectwo jego życia pomogą zachować chrześcijańską tożsamość każdemu z nas i całej wspólnocie Kościoła”.

Zwracając się do Polaków Benedykt XVI powiedział: „Witam serdecznie pielgrzymów polskich! Wyrażam radość, że w Roku św. Pawła tak chętnie przybywacie do Rzymu, by poznać miejsca uświęcone go obecnością, nauczaniem i męczeńską śmiercią. Niech to pielgrzymowanie pogłębi waszą wiarę i sprawi, by tak, jak dla św. Pawła, tak i dla was Chrystus stał się wszystkim w życiu. Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!”

Na zakończenie audiencji Ojciec Święty zaapelował o pokój i pojednanie w Sri Lance. Papież ze smutkiem zauważył, że z tego kraju dochodzą wiadomości o zaostrzaniu się konfliktu i coraz większej liczbie ofiar. Benedykt XVI zaapelował do sił rządowych i Tamilskich Tygrysów o poszanowanie prawa humanitarnego i swobodę przemieszczania się ludności, zapewnienie pomocy rannym.

Pełny tekst katechezy publikujemy dziś w dziale BIBLIOTEKA.