Benedykt XVI: św. Boecjusz i św. Kasjodor – wzór spotkania kultur i dialogu

Życie i dokonania świętych Boecjusza i Kasjodora są dla nas „wzorem spotkania kultur i dialogu” – mówił Benedykt XVI podczas audiencji ogólnej 12 marca w Watykanie.

Swoją katechezę, kolejną w ramach rozpoczętego rok temu cyklu o pisarzach starochrześcijańskich, poświęcił tym razem dwóm wybitnym przedstawicielom Kościoła Zachodniego z przełomu V i VI wieku. Obecna audiencja, podobnie jak przed tygodniem, odbyła się w dwóch częściach: w bazylice św. Piotra i w Auli Pawła VI.

Najpierw papież przyjął licznie przybyłych pielgrzymów z całych Włoch, m.in. uczniów i nauczycieli. Przypomniał im, że szkoła nie może być wyłącznie miejscem nauki nowych pojęć, ale powinna umożliwiać poznanie ważnych treści „kulturalnych, społecznych, etycznych i religijnych”. Każda ludzka wiedza ma aspekt moralny, gdyż prowadzi do działania, podkreślił Ojciec Święty. Zachęcił młodych, którzy pragną naśladować Chrystusa, aby „we współczesnym społeczeństwie, naznaczonym szybkimi i głębokimi zmianami”, troszczyli się o swoją formację duchową. Życzył wszystkim dobrego przygotowania do Świąt Wielkanocnych. Po odśpiewaniu Modlitwy Pańskiej w języku włoskim papież przeszedł do Auli Pawła VI, gdzie odbyła się zasadnicza część audiencji.

W swej katechezie Benedykt XVI mówił o dwóch świętych, którzy poświęcili swe życie łączeniu kultury antycznej z nowymi wpływami kulturalnymi ludów, panującymi na Półwyspie Apenińskim w V wieku. Urodzony ok. 480 Boecjusz „żyjący w nowym czasie spotkania się kultur uważał, że jego misją jest pogodzenie i połączenie tych dwóch kultur: klasycznej i nowo rodzącej się kultury Gotów” – powiedział papież. Aktywny politycznie, nie zaniedbywał studiów. Napisał szereg podręczników, m.in. z matematyki, muzyki, astronomii, aby „przekazać nowym pokoleniom, nowym czasom dorobek wielkiej kultury rzymskiej i greckiej”.

W tych szczególnych czasach „szukał syntezy między dziedzictwem hellenistycznym a przesłaniem ewangelicznym”, posługując się przy tym narzędziami i pojęciami wypracowanymi przez filozofię klasyczną, mówił biskup Rzymu. Oskarżony o spiskowanie przeciw Teodorykowi został osadzony w więzieniu, gdzie był torturowany i ostatecznie zamęczony w 524 r. W więzieniu też napisał swoje najważniejsze dzieło „O pocieszeniu, jakie daje filozofia”. Jest on „jest symbolem niezliczonej liczby niesprawiedliwie pozbawionych wolności we wszystkich czasach i pod każdą szerokością geograficzną” – podkreślił papież.

Następnie przedstawił postać Marka Aureliusza Kasjodora, który również aktywnie uczestniczył w życiu politycznym i kulturalnym. Nie chciał dopuścić do „zapomnienia o całym dziedzictwie ludzkim i humanistycznym «złotego wieku» Imperium Rzymskiego”, współpracując równocześnie na najwyższym szczeblu politycznym z nowymi narodami, które napłynęły do Italii. „On także jest wzorem spotkania kulturowego, dialogu i pojednania” – podkreślił Benedykt XVI. Kasjodor „rozumiał opatrznościową rolę mnichów”, którzy mieli pomóc w zachowaniu kultury antycznej. Założył w Vivarium klasztor, w którym zakonnicy przepisywali m.in. dzieła starożytnych pisarzy. Tam też dokonał życia, w wieku prawie 90 lat, w 583 r.

„My także żyjemy w czasach spotkania kultur i wystawieni jesteśmy na niebezpieczeństwo przemocy, która niszczy kultury. My także mamy obowiązek przekazania młodym pokoleniom wielkich wartości i nauczyć je podążać drogą pojednania i pokoju” – powiedział na zakończenie katechezy Ojciec Święty.

Następnie przedstawiono streszczenie papieskiego nauczania w różnych językach, a papież pozdrowił pielgrzymów w ich mowach ojczystych. Polakom powiedział: „Witam obecnych tu Polaków. Już niebawem będziemy przeżywali Wielki Tydzień Męki Pańskiej. Będziemy wnikać w tajemnicę miłości Boga, który własnego Syna nie oszczędził, ale Go za nas wszystkich wydał. Otwórzmy nasze serca na dar tej miłości, abyśmy wydawali dobre owoce nawrócenia. Niech Bóg wam błogosławi!”.

Wśród pielgrzymów z Polski znalazł się także nowy delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Emigracji, biskup radomski Zygmunt Zimowski, a także grupy wiernych z całego kraju, w tym przedstawiciele szkół z Gdyni, Lublina i Torunia.

Na zakończenie odśpiewano po łacinie Modlitwę Pańską, a papież udzielił wszystkim błogosławieństwa apostolskiego.