Berlin: otwarto wystawę o historii Polski

W gmachu niemieckiego parlamentu w Berlinie otwarto dzisiaj wystawę „Pokojowa Rewolucja – Droga do Wolności 20. rocznica przemian ustrojowych w Polsce”.

Ceremonii przewodniczyli jej inicjatorzy: marszałek Sejmu RP, Bronisław Komorowski, przewodniczący niemieckiego Bundestagu, Norbert Lammert oraz dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności (ECS) o. Maciej Zięba. Ekspozycja potrwa do 17 czerwca br.

„Historia tych 20 lat wymaga spuentowania nie tylko przez pokazanie dramatu, krwi, nieszczęścia i walki, ale także przez pokazanie tego, co stało się efektem tego 20-lecia” – powiedział marszałek Sejmu otwierając wystawę i nawiązał także do wykonanego podczas inauguracji wystawy utworu Jacka Kaczmarskiego „Mury”, zwracając uwagę, że 20 lat temu mury runęły zarówno w Polsce, jak i w Niemczech.

Zdaniem przewodniczącego Bundestagu „to jedna z najpiękniejszych wystaw jakie były prezentowane w tym budynku”. Podkreślił, że jest ona bardzo ważna dla Niemców, bo przedstawia często mało pamiętane wydarzenia, które miały wpływ na pokojową rewolucję w byłej NRD, zburzenie muru berlińskiego oraz zjednoczenie Niemiec. „Należy pokazywać pewne związki: że zmiany, jakie zaszły w Europie, nie spadły z nieba. Zostały wywalczone. Polska włożyła bardzo ważny wkład w te przemiany – jeszcze 10 lat przed upadkiem muru berlińskiego” – powiedział Lammert i dodał: „My, Niemcy jesteśmy zainteresowani tym, by pamiętać o polskim wkładzie w zwycięstwo demokracji i wolności w Europie.”

Wystawa „Pokojowa Rewolucja – Droga do Wolności” jest multimedialną ekspozycją prezentującą proces wyzwalania się Polski spod komunistycznej dyktatury w latach 1945-1989. Ukazuje ona także konsekwencje upadku autorytarnego reżimu w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej oraz wejście krajów postkomunistycznych do Unii Europejskiej.

Narrację stanowią krótkie, sugestywne filmy przedstawione na nośnikach multimedialnych. Każdy z nich przedstawia nie tylko ważne wydarzenia historyczne, ale ukazuje też życie kulturalne tamtego okresu i przypomina realia codzienności. Krótkie filmy pozwalają odbiorcy włączyć się w oglądanie wystawy w każdym momencie.

Wzmocnienie narracyjne stanowią dwa duże elementy, organizujące przestrzeń wystawienniczą: zdjęcie Okrągłego Stołu i kubik symbolizujący Mur Berliński, w którym wyświetlane będą materiały wideo dotyczące upadku komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej.

Na ekspozycję składają się 24 pulpity multimedialne rozchodzące się w kształcie fal od centralnego punktu wystawy, czyli Okrągłego Stołu. Symbolizują one impulsy, jakie za przyczyną przeobrażeń w Polsce w roku 1989, rozeszły się po Europie doprowadzając do wielkiej fali zmian społeczno-politycznych.

Zwiedzający prowadzony jest przez historię najnowszą Polski i pokazuje wprowadzenie systemu komunistycznego, napięcia społeczne PRL, narodziny Solidarności, stan wojenny, kryzys ekonomiczny lat 80., działalność opozycyjną, kulturę niezależną. Wystawa zwraca szczególną uwagę na rolę obrad Okrągłego Stołu i wybory parlamentarne w roku 1989, a także powstanie rządu Tadeusza Mazowieckiego.

Ostatnie filmy opowiadają o pokojowych rewolucjach w Europie Środkowo-Wschodniej, które doprowadziły do zmiany krajobrazu politycznego Europy: upadku ZSRR, rozwiązania Układu Warszawskiego oraz rozszerzenia Unii Europejskiej. Ekspozycji w Bundestagu towarzyszy dwujęzyczna publikacja przedstawiająca historię ruchu społecznego Solidarności.

Idea wystawy zrodziła się podczas spotkań przewodniczącego Bundestagu – Norberta Lammerta i marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego w siedzibie Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku i w Krzyżowej w ubiegłym roku. W grudniu marszałek Komorowski zwrócił się do dyrektora ECS o. Macieja Zięby z prośbą o jej przygotowanie ukazującej historii polskich zmagań o demokrację.

Jako miejsce ekspozycji strona niemiecka zaoferowała Paul-Löbe-Haus – Dom Deputowanych do Niemieckiego Bundestagu, w którym znajduje się blisko tysiąc biur oraz 21 sal obrad komisji. W imponującym holu budynku odbywają się koncerty, wystawy oraz ważne dla Niemiec imprezy międzynarodowe.

Wystawa zamknięta zostanie 17 czerwca 2009 r. Tego dnia zostanie uroczyście przekazany fragment muru ze Stoczni Gdańskiej, który stanie przed Reichstagiem w ramach ekspozycji stałej. Mur stoczniowy przypominać będzie o udziale Solidarności w procesie wyzwalania Europy spod komunistycznego autorytaryzmu.

Autorem scenariusza wystawy jest Mirosław Chojecki (w czasach komunistycznych m.in. szef działającej w podziemiu Niezależnej Oficyny Wydawniczej „nowa”). Koncepcję wystawy zaprojektowały Żaneta Govenlock i Violetta Damięcka, a materiały filmowe opracował Jacek Chojecki.