Białystok: konferencja „Życiodajna śmierć”

Lekarze, pielęgniarki, księża i przedstawiciele świata kultury wzięli udział w III Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Szkoleniowej „Życiodajna śmierć”, która zakończyła się 9 grudnia w Białymstoku.

Sympozjum zorganizowane przez kliniki i zakłady Akademii Medycznej w oraz Katedrę Teologii Katolickiej Uniwersytetu w Białymstoku, zakończyło się 9 grudnia.
„Chcieliśmy się zastanowić, co trzeba uczynić, by śmierć odbierać jako coś naturalnego, przyjmować ją z godnością i pokorą wtedy, gdy dotyczy naszych pacjentów, naszych najbliższych i wtedy, gdy sami stając z nią oko w oko wyruszamy na jej spotkanie” – powiedziała przewodnicząca komitetu organizacyjnego prof. Elżbieta Krajewska-Kułak – jest to problem, który trzeba szerzej omawiać, nie tylko w gronie medycznym”.

„Wartościowanie życia wiecznością oznacza odkrywanie pełni życia” – mówił w swoim wystąpieniu moralista ks. prof. Józef Zabielski z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Podkreślił, że nie tyle trzeba bać się śmierci, ile raczej niespełnionego życia. Skoro dla człowieka wierzącego życie ma wymiar eschatologiczny, to znaczy sięga poza grób, należy żyć pod kątem wieczności cokolwiek czynimy.
„Każdy mój czyn, działanie i decyzja powinna być spełniana w wymiarze nie tylko czasowym, ziemskim. Człowiek to nie tylko zespół komórek. Jak patrzymy na śmierć w perspektywie chrześcijańskiej, to śmierć może być życiodajna, staje się pewnym etapem rozpoczynającym życie czy wprowadzającym w życie” – mówił ks. prof. Zabielski.
Refleksja nad życiem, jego zdaniem, jest potrzebna zwłaszcza w kontekście współczesnej kultury, gdzie niejako skraca się perspektywę życia, zacieśniając je tylko do życia ziemskiego, jego sfery zmysłowo-poznawczej. Człowiek wierzący w Boga, który jest początkiem i końcem życia, powinien uwzględniać szerszą perspektywę.
„Zdarza się, że dorośli chcąc chronić dziecko przed smutkiem i cierpieniem ukrywają przed nim prawdę o śmierci. Jest to najgorsze z możliwych rozwiązań” – mówił w swoim referacie pedagog ks. prof. Adam Skreczko ze Studiów nad Rodziną Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Dziecko co prawda może nie rozumieć w pełni zaistniałej sytuacji, ale nie oznacza to, że jego ból, strach, gniew, poczucie straty nie są tak głębokie, jak dorosłych. Ks. Skreczko, który wygłosił wykład „Dziecko wobec śmierci bliskiej osoby” uważa, że najlepszym pocieszeniem dla dziecka w sytuacji bólu po stracie, jest znalezienie zrozumienia u innych osób, to znaczy dostrzeżenie jego uczuć i poważne ich potraktowanie: „Ważną sprawą jest, by dziecko w tym czasie nie było pozostawione samemu sobie, aby był przy nim ktoś, kto zaakceptuje jego uczucia, kto udzieli mu psychicznego wsparcia”.
Najważniejszą jednak rolę ks. prof. Skreczko przypisuje osobistemu świadectwu: „Jeżeli rodzice oraz dorośli otaczający dziecko akceptują swoją śmiertelność, przyznają się do własnych ograniczeń, swojej bezsilności wobec śmierci, a jednocześnie mają poczucie sensu życia i śmierci – to dzieci stopniowo akceptują fakt, że śmierć jest integralną częścią życia, widzą również, że śmierć kochanego człowieka boleśnie dotknęła całą rodzinę, a więc i ono ma prawo boleśnie ją przeżywać”.
Tegoroczna konferencja była poświęcona śmierci dziecka. Jest to związane z powstaniem w Białymstoku Fundacji „Pomóż im”, której celem jest utworzenie hospicjum dla dzieci w tym mieście.
Po raz pierwszy do tej konferencji został wprowadzony problem śmierci społecznej. „Śmierć dotyczy nie tylko tych, którzy są ciężko chorzy, ale także chorych psychicznie, niepełnosprawnych, z upośledzeniami genetycznymi czy tych, który są po prostu bezdomni i za życia są traktowani już jako nieobecni, usunięci na margines, tak jakby nie żyli” – mówiła prof. Krajewska-Kułak.
Podczas czterodniowej konferencji nie zabrakło tematów dotyczących aspektów medycznych i prawnych śmierci mózgu, ciąży obumarłej, eutanazji. Zostały także poruszone takie tematy jak motyw śmierci w sztuce czy wykorzystanie mądrości literatury dziecięcej w opiece nad dziećmi nieuleczalnie chorymi.
Organizatorami konferencji są między innymi Zakład Pielęgniarstwa Ogólnego Akademii Medycznej w Białymstoku, Klinika Neonatologii Akademii Medycznej w Białymstoku, Katedra Teologii Katolickiej Uniwersytetu w Białymstoku, Towarzystwo Przyjaciół Hospicjum w Białymstoku, Polskie Towarzystwo Lekarskie Oddział Regionalny Białystok.