Białystok: sesja naukowa KIK i IPN o archidiecezji wileńskiej (zapowiedź)

„Po obu stronach granicy. Duchowieństwo i wierni na obszarze podzielonej granicami archidiecezji wileńskiej w latach powojennych” – to tytuł konferencji naukowej, którą 12 listopada organizują wspólnie białostocki oddział Instytutu Pamięci Narodowej i Klub Inteligencji Katolickiej w Białymstoku.

„Archidiecezję wileńską po II wojnie światowej spotkał niezwykły los: została podzielona granicą państwową między PRL a dwie sowieckie republiki: litewską i białoruską” – wyjaśnia dr Waldemar Wilczewski z Oddziałowego Biuro Edukacji Publicznej IPN w Białymstoku.

„Warto mówić o tych ludziach – zwłaszcza w tym Roku Kapłańskim o księżach, ale i wiernych świeckich – którzy w warunkach komunizmu działali zagrożeni więzieniem, zsyłką, śmiercią podejmowali misję Kościoła i pełnili swoją posługę. Mimo rozdarcia granicami, niezwykle utrudnionych kontaktów kapłani i wierni żyjący po obu stronach granicy starali się funkcjonować w ramach Kościoła, zachować swoje tradycje i język” – stwierdził Wilczewski.

W swoim wystąpieniu historyk IPN przedstawi postać ks. Stanisława Żuka, który pracował w latach wojny w obecnym sanktuarium narodowym Białorusi – Budsławiu, a następnie w Kościeniewiczach. „Wybitna postać, wielki duszpasterz, człowiek wielkiej pokory, wiary, kapłan, który sprawdził się w tych najcięższych warunkach: było to męczeństwo codziennej pracy, bo praca w warunkach sowieckiego reżimu czymś takim była. Dla mnie jest to człowiek święty” – powiedział Wilczewski.

Pozostałe referaty będą dotyczyły ks. Jerzego Popiełuszki, pochodzącego z parafii leżącej w dawnych granicach archidiecezji wileńskiej. Prelegenci będą także mówić o posłudze kapłańskiej na terenie dzisiejszej Białorusi, gdzie panowały najtrudniejsze warunki dla rozwoju duszpasterstwa. Podobnie jak w litewskiej części zamykano kościoły, zamieniano je na magazyny lub muzea. Represje były ukierunkowane na oderwanie młodego pokolenia od Kościoła.

„Ksiądz mógł pełnić swoją misję wobec tych, co do niego przyszli, ale nie mógł wychodzić na zewnątrz, a władze komunistyczne robiły wszystko żeby zwłaszcza młodzież miała utrudniony dostęp do parafii” – stwierdził dr Wilczewski.

Podczas wykładów przedstawiona zostanie także postać innego niezłomnego kapłana okresu komunizmu – Prymasa Tysiąclecia kard. Stefana Wyszyńskiego oraz jego troska o Kościół na Białostocczyźnie.

Sesja odbędzie się 12 listopada w Archidiecezjalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Białymstoku. Jej organizatorami są oddział IPN w Białymstoku, białostocki Klub Inteligencji Katolickiej, Archiwum Archidiecezjalne, Wyższe Seminarium Duchowne oraz Katedra Teologii Katolickiej Uniwersytetu w Białymstoku. Patronem honorowym konferencji jest abp Edward Ozorowski, metropolita białostocki.