Bielsko-Biała: ruszają wykłady o nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego

Do lepszego i głębszego uczestnictwa we Mszy Świętej w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego mają zachęcić specjalne wykłady, które ruszają w tym tygodniu w Bielsku-Białej. Przez cały Wielki Post w każdy czwartek w Jubileuszowym Centrum Caritas Diecezji Bielsko-Żywieckiej ks. dr Grzegorz Klaja, który celebruje regularnie tzw. Msze trydenckie, będzie opowiadał m.in. o stroju liturgicznym kapłana, znaczeniu ołtarza i jego otoczenia, symbolice ciszy Kanonu Rzymskiego czy wymowie gestów, znaków i ceremonii.

Ks. Klaja przypomina, że pierwszy cykl wykładów nt. nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego odbył się kilka lat temu z wyraźnego polecenia biskupa bielsko-żywieckiego ordynariusza, który chciał, by w ten sposób przygotować grupę zainteresowanych diecezjan do uczestnictwa w tej liturgii.

„To okazało się bardzo ciekawym doświadczaniem i zintegrowało kilkudziesięcioosobową grupę, pragnącą uczestniczyć w takiej Mszy. Pozwoliło to też odkryć bogactwo znaczenia starej liturgii” – wyjaśnia kapłan, zaznaczając, że tegoroczne wykłady będą już trzecim cyklem tego typu spotkań i poszerzą zakres poruszanych dotąd zagadnień.

Według 44-letniego duchownego, obecna tematyka ma prowadzić do głębszego i lepszego zrozumienia starszej formy Mszy. „Liturgia w starszej formie posiada bardzo bogaty zestaw obrzędów, ceremonii. Jest bariera języka łacińskiego. Te wykłady, wychodzące naprzeciw zapotrzebowaniu, mają dostarczyć odpowiednich narzędzi dla głębszego i pełniejszego uczestnictwa w tej liturgii” – dodaje dyrektor Diecezjalnego Muzeum w Bielsku-Białej.

Ks. Klaja przypomina, że sprawowanie Mszy św. w rycie nadzwyczajnym umożliwił wydany w 2007 roku list apostolski – motu proprio Benedykta XVI „Summorum Pontificum”. Podkreśla jednak, że pierwsze zezwolenia na odprawienie Mszy w dawnej formie wydał bł. Jan Paweł II, publikując odpowiednie dokumenty najpierw w 1984, a następnie w 1988 roku. Zwraca też uwagę, że instrukcja Papieskiej Komisji Ecclesia Dei pt. „Universae Ecclesiae” z 2011 r. mówi o tej starszej formie liturgii jako o bogactwie, z którego wierni mogą korzystać. A Benedykt XVI zwrócił uwagę, że „…wszystkim wyjdzie na dobre zachowanie bogactw, które wzrastały w wierze i modlitwie Kościoła i przyznanie im należytego miejsca” oraz, że to „to, co dla poprzednich pokoleń było święte również dla nas pozostaje święte i wielkie i nie może być nagle całkowicie zakazane lub tym bardziej, uznane za szkodliwe”.

Od czerwca 2010 r., za zgodą bp. Rakoczego, raz w miesiącu w niedzielę w bielskim kościele św. Maksymiliana ks. Klaja odprawiał Msze w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego. Po przerwie związanej z urlopem naukowym, kiedy duchowny zgłębiał praktykę starszej formy rytu rzymskiego w parafii św. Bedy Czcigodnego w Londynie, gdzie od kilkunastu lat celebrowana jest takaż liturgia, kapłan odprawia co tydzień regularne niedzielne Msze „trydenckie” dla kilkudziesięciu osób. 1 listopada 2011 r. ks. Klaja został mianowany moderatorem i opiekunem wszystkich grup związanych z łacińską tradycją Kościoła, istniejących w diecezji bielsko-żywieckiej.

Według badań z 2010 r. przeprowadzonych w 30 krajach świata Msza św. „trydencka” sprawowana jest w 1444 miejscach, z czego w 340 można z niej korzystać także w dni powszednie. W 313 miejscach Msza św. w języku łacińskim sprawowana jest w niedzielę, choć nieregularnie, w 324 – co w niedzielę, ale nie w godzinach dogodnych dla rodzin (9–12). Wreszcie w 467 miejscach Msza św. „trydencka” sprawowana jest co niedzielę w godzinach dogodnych dla rodzin.

Obecnie w Polsce regularnie odprawianych jest 25 coniedzielnych Mszy w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego (w 23 kościołach). Przed ogłoszeniem Summorum Pontifcum w 2007 r., na mocy motu proprio Ecclesia Dei, odprawiano coniedzielne Msze trydenckie w 5 kościołach. Ponadto, w co najmniej 35 kościołach stara Msza jest obecnie odprawiana regularnie, lecz nie w każdą niedzielę.