Bielsko-Biała: słowa Jana Pawła II na pomniku ku czci ofiar rzezi wołyńskiej

Słowa św. Jana Pawła II, wypowiedziane w 2001 roku we Lwowie, wyryto na odsłoniętym w Bielsku-Białej pomniku upamiętniającym Polaków zamordowanych przez ukraińskich nacjonalistów na Wołyniu. Granitowy monument, który stanął na bielskim cmentarzu Wojska Polskiego, wyraża także hołd wobec Ukraińców ratujących Polaków za cenę własnego życia.

Budowę pomnika, uroczyście odsłoniętego w 75. rocznicę „Krwawej niedzieli”, sfinansowała Rada Miejska Bielska-Białej. W wydarzeniu, z udziałem przedstawicieli władz samorządowych Bielska-Białej oraz województwa śląskiego, kresowiaków i mieszkańców miasta, uczestniczył m.in. dyrektor katowickiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Andrzej Sznajder, który przypomniał, że warunkiem dobrych relacji polsko-ukraińskich jest prawda historyczna.

Monument zaprojektował Jacek Grabowski, bielszczanin urodzony w 1943 roku w Stryju na Kresach. Na dwumetrowym, granitowym pomniku o kształcie prostopadłościanu, w zagłębieniu w formie krzyża umieszczona została „okaleczona” figura Chrystusa. Krucyfiks wygląda tak, jakby zniszczył go pożar. Na monumencie widnieje inskrypcja: „W hołdzie Polakom – ofiarom ludobójstwa na Wołyniu i w Galicji Wschodniej, zamordowanym przez OUN, UPA i inne formacje zbrojne ukraińskich nacjonalistów w latach 1943-1945 oraz Ukraińcom ratującym Polaków przed straszliwą śmiercią, często za cenę własnego życia”.

Na pomniku umieszczono słowa, które Jan Paweł II wypowiedział w 2001 roku we Lwowie: „Niech dzięki oczyszczeniu pamięci historycznej wszyscy gotowi będą stawiać wyżej to, co jednoczy, niż to, co dzieli, ażeby razem budować przyszłość”.

W latach 1942–1945 w wyniku działań ukraińskich nacjonalistów na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej zginęło ok. 100 tys. Polaków. Kolejne kilkaset tysięcy zostało zmuszonych do wyjazdu. W akcjach odwetowych zginęło ok. 15 tys. Ukraińców. Kulminacja ludobójstwa nastąpiła w lipcu 1943 r.

W Bielsku-Białej żyje wiele osób, które były świadkami potwornych wydarzeń sprzed 75 lat lub są potomkami kresowiaków. Budowę pomnika poparło działające w mieście Stowarzyszenie Miłośników Złoczowa i Kresów Południowo-Wschodnich.