Bielsko-Biała: wystawa ikon rosyjskich ze zbiorów Muzeum Śląska Cieszyńskiego

Kilkadziesiąt XIX-wiecznych rosyjskich ikon domowych ze zbiorów Muzeum Śląska Cieszyńskiego zobaczyć będzie można na wystawie w Galerii Środowisk Twórczych w Bielsku-Białej. Jej wernisaż zaplanowano na wtorek 17 kwietnia br.

Wystawa „Ikona jako obecność” prezentuje tylko część z liczącej około 400 sztuk kolekcji cieszyńskiej. Zbiór ten obejmuje większość typów kanonicznych ikony: Chrystusa (Mandylion, Pantokrator), Matkę Bożą (Eleusa, Hodegetria, Orantka), „prazdniki”, czyli dwanaście wielkich świąt Kościoła prawosławnego, sceny z życia Chrystusa, Maryi i świętych a także ikony kalendarzowe.

Kierujący galerią na piętrze Bielskiego Centrum Kultury, Piotr Czadankiewicz poinformował, że na wystawie prezentowanych jest trzydzieści ikon oraz dodatkowo reprodukcje, dające w miarę pełny obraz zbiorów muzeum. „Być może galeria nie jest najodpowiedniejszym miejscem do kontaktu z ikoną, ale wobec braku innych możliwości ekspozycja w GŚT jest wyjątkową okazją do bezpośredniego kontaktu ze sztuką ikony” – zauważa Czadankiewicz i podkreśla, że wystawa może pobudzać do intrygujących pytań.

„Czy w czasach popkultury i marketingu pokorna postawa piszącego ikony i wynurzająca się z odległych czasów ikona potrafi pobudzić nas do głębszych refleksji, dodać cokolwiek do naszych duchowych przeżyć, czy pozostaje dla nas tylko urokliwym, choć szacownym obrazkiem?” – zastanawia się bielski artysta i zachęca do osobistej odpowiedzi na tak postawione pytanie.

Prof. Renata Rogozińska, historyk sztuki, autorka książki „Ikona w sztuce XX wieku” zwraca uwagę, że w przekonaniu wierzących ikona staje się miejscem „samoobjawiania się Boga, kanałem, przez który rzeczywistość niebiańska zstępuje na ziemię”. „Choć w XX wieku w świecie zachodnim za sięganiem do ikony przemawiały głównie racje artystyczne, a niekiedy nawet względy „marketingowe”, to pierwszorzędne znaczenie miała zawsze fascynacja jej działaniem duchowym oraz najbardziej mistyczną koncepcją twórczości, jaką znają dzieje” – pisze w materiałach załączonych do wystawy.

Większość ikon należących do zbiorów Muzeum Śląska Cieszyńskiego przekazana została przez Urząd Celny i Straż Graniczną w Cieszynie. Pogranicznicy i celnicy zarekwirowali dzieła przemytnikom. Ikony pochodzą z różnych warsztatów i pracowni Rosji.

Bielska ekspozycja, która towarzyszy rozpoczynającemu się dziś Festiwalowi Muzyki Sakralnej "Sacrum in Musica", potrwa do 8 maja br..