Bilans Stolicy Apostolskiej za rok 2020 – koronawirus wymusił ograniczenia

Rok naznaczony kryzysem pandemicznym wymusił ograniczenie wydatków we wszystkich urzędach watykańskich. Aby wesprzeć ich pracę w służbie papieskiej misji, w mniejszym stopniu niż w przeszłości korzystano ze środków ze świętopietrza, dostarczając jednocześnie więcej pomocy do krajów najbardziej dotkniętych pandemią. Wynika to z bilansu Stolicy Apostolskiej, przedstawionego przez prefekta Sekretariatu ds. Ekonomii, w rozmowie z Andreą Torniellim, dyrektorem programowym watykańskich mediów.

„Dobrą wiadomością jest to, że dzięki podjętym wysiłkom wyniki są bardzo zbliżone do normalnego roku” – mówi ojciec Guerrero. „Deficyt budżetowy jest o 14,4 mln euro niższy niż w 2019 r.: 64,8 mln euro w 2020 r. wobec 79,2 mln euro w roku poprzednim. Bilans roku 2020 jest więc nawet „nieco lepszy niż najlepszy z zakładanych scenariuszy” po wybuchu pandemii.

„Jednak przychody z inwestycji finansowych były niższe o 51,8 mln euro”. Oznacza to, że „zeszłoroczny deficyt wynosił 11,1 mln euro, a tegoroczny 66,3 mln euro”. Mówimy tu jednak tylko o budżecie Stolicy Apostolskiej. Oprócz tego istnieją także inne podmioty: Gubernatorat, tzw. Bank Watykański i wiele innych „w tym szpitale, fundacje, Watykański Fundusz Emerytalny, Fundusz Opieki Zdrowotnej, których zobowiązania i ryzyko dotyczą Stolicy Apostolskiej… Jeśli połączymy wszystkie jednostki, ogólny obraz jest nieco gorszy”, biorąc pod uwagę, że „instytucje Stolicy Apostolskiej nie są nastawione na zysk” i „wiele z nich przynosi straty, ponieważ świadczą usługi, które nie są w pełni finansowane”.

Pytany o pozytywne aspekty, Guerrero chwali władze Watykanu, które „zachowały się odpowiedzialnie” i zredukowały wydatki. A byłyby one jeszcze niższe, gdyby nie 6,7 mln euro nadzwyczajnych wydatków związanych z Covidem i dodatkowe 3,5 mln ujęte w wydatkach bieżących. Jak zauważa dalej Prefekt Sekretariatu ds. Ekonomii, niektóre urzędy watykańskie nie tylko ograniczyły własne wydatki, ale także zwiększyły swój wkład w potrzeby Kościołów lokalnych poważnie dotkniętych pandemią.

W wywiadzie poruszono również temat postępowania sądowego w związku ze sprawą nieruchomości w Londynie. „Ten pozew dotyczy przeszłości, jakkolwiek niedawnej, to jednak przeszłości. Błędy zawsze można popełnić, ale dziś wydaje się niemożliwe, by podobne wydarzenia mogły się powtórzyć… Sam fakt, że proces ten jest w toku, potwierdza funkcjonalność kontroli wewnętrznej: oskarżenia pochodzą z wewnątrz Watykanu. Od kilku lat podejmowane działania zmierzają we właściwym kierunku. Już za czasów Benedykta XVI rozpoczęła się działalność FIA, obecnie ASIF; a Papież Franciszek dalej to kontynuował… Ostatnie Motu proprio dotyczące kwestii ekonomicznych uczyniło ekonomię watykańską bardziej przejrzystą” i Moneyval pochwalił ten postęp.

Najbardziej zauważalną redukcją budżetu jest redukcja kosztów. „W porównaniu do 2019 r. w różnym stopniu ograniczyliśmy wszystkie pozycje wydatków. Zmniejszyliśmy wydatki na podróże i wydarzenia o 6,2 mln euro, czyli o 75 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim… Wiele prac konserwacyjnych zostało odłożonych w czasie, co spowodowało zmniejszenie wydatków o 4,6 mln. Nuncjatury również zacisnęły pasa i zmniejszyły swoje wydatki o 4 mln, podobnie jak usługi doradcze, które zredukowano o 1,6 mln euro, czyli o 19 proc. Jedyną pozycją, która nie uległa zmniejszeniu, były podatki, płacone praktycznie na tym samym poziomie co w roku ubiegłym (18,8 mln euro)”. Ponadto, dodał o. Guerrero, „my wszyscy, którzy posługujemy przy Stolicy Apostolskiej i w instytucjach z nią związanych, zostaliśmy poproszeni o poświęcenie, o zmniejszenie lub nie zwiększenie naszych wynagrodzeń”.