Biskupi Europy o nowej ewangelizacji

Nowa ewangelizacja była głównym tematem dorocznego zgromadzenia plenarnego Rady Konferencji Biskupich Europy (CCEE). Odbyło się ono w stolicy Albanii, Tiranie w dniach 29 września – 2 października.

Wzięli w nim udział przewodniczący konferencji episkopatu krajów naszego kontynentu, w tym abp Józef Michalik. Był też obecny bp Wojciech Polak, kierujący Europejską Służbą Powołań.

Otwierając obrady przewodniczący CCEE kard. Péter Erdő wskazał, że nowa ewangelizacja polega na głoszeniu Dobrej Nowiny w nowy sposób, dostosowany do dzisiejszych czasów. Ponieważ nowa ewangelizacja jest także tematem zgromadzenia Synodu Biskupów w 2012 r., CCEE będzie mogła przedstawić ojcom synodalnym konkretne propozycje i podzielić się doświadczeniem pracy już wykonanej w tej dziedzinie.

W rozmowie z dziennikarzami kard. Erdő przyznał, że Europa jest najbardziej zsekularyzowanym kontynentem na świecie. Jednocześnie we wszystkich kulturach narodów europejskich są obecne elementy chrześcijańskie. Mieszkańcy tych krajów znają więc chrześcijaństwo, ale nie zawsze znają Jezusa Chrystusa. Trzeba więc podjąć nową ewangelizację, do której wzywał już bł. Jan Paweł II.

Jako jedną z jej form wskazał uliczne przedstawienia teatralne czy koncerty muzyki współczesnej z przekazem religijnym w centrach handlowych, ale także spotkania ekumeniczne i inicjatywy społeczno-charytatywne. Nie ma bowiem ewangelizacji bez konkretnego świadectwa miłości chrześcijańskiej, czego przykładem jest Albanka, bł. Matka Teresa z Kalkuty.

Zauważył też, że nową ewangelizacją bardzo interesują się chrześcijanie innych wyznań. Możliwe jest w tej dziedzinie „rozwijanie solidarności międzychrześcijańskiej”. Nie możemy jednak razem prowadzić całej ewangelizacji. – Nie ma między nami pełnej komunii, więc i misja nie może być w pełni wspólna – zaznaczył kardynał.

Kościół istnieje, by ewangelizować

Jean-Luc Moens, były koordynator tzw. misji miejskich w Europie, przedstawił syntezę odpowiedzi konferencji episkopatów naszego kontynentu na kwestionariusz w sprawie nowej ewangelizacji, rozesłany przez CCEE. Przypomniał, że gdy w 1979 r. w Nowej Hucie Jan Paweł II rzucił ideę nowej ewangelizacji, miał na myśli nie tyle nowość, lecz odnowę ewangelizacji. Wskazał, że „ewangelizacja nie może być rozumiana jako jedno z wielu działań duszpasterskich Kościoła, lecz stanowi przejaw jego natury i misji, znak obecności Ducha Świętego, który go ożywia i prowadzi”. Kościół bowiem – jak uczył papież Paweł VI – „istnieje po to, żeby ewangelizować”.

Nowa ewangelizacja, będąca aktualizacją misyjnego powołania Kościoła w konkretnym miejscu i czasie, polega na pójściu do ludzi, który oddalili się od Kościoła, do ochrzczonych, którzy utracili swoją tożsamość chrześcijańską. Ma też pomóc nawiązać osobistą relację z Chrystusem tym, którzy pojawiają się w kościele pięć razy w życiu: aby przyjąć kolejne sakramenty: chrzest, bierzmowanie, pierwszą komunię, małżeństwo oraz mieć kościelny pogrzeb. Ta relacja z osobą Chrystusa jest celem wszelkiej ewangelizacji – podkreślił Moens.

Jednak nowa ewangelizacja nie może się ograniczać do „duszpasterstwa odzyskiwania”. Musi objąć także przybywających do Europy imigrantów-niechrześcijan. Niektórzy biskupi mówią wręcz o misji ad gentes (do pogan) w swoich krajach. – Kiedyś misja ad gentes polegała na udaniu się do odległych populacji niechrześcijańskich. Obecnie te same populacje są obecne w naszych krajach – wskazał Moens.

Zauważył, że wyzwaniem dla nowej ewangelizacji są zmiany społeczne, wyłaniająca się nowa kultura i wzrastająca sekularyzacja, w których nie ma już miejsca na religię, w tym chrześcijaństwo. Kościół znajduje się w sytuacji przypominającej czasy apostolskie, jest bowiem zanurzony w obcej mu kulturze. Trzeba więc zamienić dotychczasowy „Kościół kultury chrześcijańskiej” w „Kościół misyjny”.

Wymaga to jednak „radykalnego nawrócenia duszpasterskiego i egzystencjalnego”. Konieczne są nowe sposoby głoszenia Chrystusa wyrażane w języku zrozumiałym dla adresatów. Niezbędne są nowy zapał i nowa gorliwość misyjna, jak również odwaga pierwszych chrześcijan i pierwszych misjonarzy. Nowa ewangelizacja ma więc być „stanem ducha” i „odważnym sposobem działania”. Nie będzie to możliwe bez poczucia odpowiedzialności katolików za głoszenie Ewangelii, bez podkreślania przez nich swej tożsamości oraz bez tworzenia przestrzeni wspólnotowego przeżywania wiary.

Młodzi chcą, by niedziela była prawdziwym „wydarzeniem chrześcijańskim”. Jeżdżą tam, gdzie można przeżywać i świętować wiarę, np. na Światowe Dni Młodzieży. Można by jej zaproponować oczyszczone formy pobożności ludowej, która stanowi szansę oparcia się sekularyzacji – stwierdził Moens. Ponadto niezbędne jest „duszpasterstwo rozumu”, które naprowadzać będzie ludzi na myślenie o Bogu. – Aby nowa ewangelizacja się powiodła, konieczne jest nowe zesłanie Ducha Świętego na Kościół – zakończył Moens.

Z kolei abp Rino Fisichella przedstawił główne zadania Papieskiej Rady ds. Nowej Ewangelizacji, którą kieruje. Pierwszą jej inicjatywą jest Misja Metropolii, do której gotowość udziału zgłosiło już 12 diecezji, w tym Warszawa. Obejmować ona będzie m.in. ciągłe czytanie Ewangelii św. Marka, następnie katechezy głoszone przez biskupa oddzielnie dla katechumenów, rodzin i młodych, przystąpienie do sakramentu pojednania, lekturę fragmentu „Wyznań” św. Augustyna i konkretne gesty miłości, ze szczególnym uwzględnieniem biednych w Afryce. „Sercem” tych działań będzie katedra jako kościół-matka diecezji.

– Nowa ewangelizacja winna być przeżywana w warunkach prymatu łaski, która pozwala każdemu doświadczać żywej obecności Ducha Świętego, przemieniającego serca i umożliwiającego przyjęcie orędzia zbawienia – wskazał abp Fisichella.

Abp Michalik wiceprzewodniczącym CCEE

W otwarciu obrad wziął udział premier Albanii Sali Berisha. Biskupi zostali też przyjęci przez prezydenta Bamira Topiego. – Z sympatią patrzymy na dążenia narodu albańskiego, by coraz bardziej był uznawany za integralną część wspólnoty narodów Europy – zadeklarował kard. Erdő.

Podczas zgromadzenia został przedstawiony nowy portal informacyjny Eurocathinfo.eu i Intranet CCEE. Zaczną one funkcjonować pod koniec br.

Dokonano również wyboru władz CCEE na lata 2011-2016. Przewodniczącym ponownie został 59-letni kard. Erdő, zaś wiceprzewodniczącymi: 68-letni kard. Angelo Bagnasco z Włoch i 70-letni abp Józef Michalik z Polski.

Ponadto przyjęto prośbę bp. Milana Šašika, eparchy Mukaczewa obrządku bizantyjsko-rusińskiego na Ukrainie o członkostwo w CCEE. Od tej chwili Rada skupia przewodniczących 33 konferencji episkopatu krajów Europy oraz arcybiskupa Luksemburga, arcybiskupa Monako, maronickiego arcybiskupa Cypru, biskupa Kiszyniowa w Mołdawii i eparchę Mukaczewa na Ukrainie. Jako „stali zaproszeni goście” w jej obradach uczestniczą również przewodniczący Konferencji Biskupiej Kazachstanu i łaciński patriarcha Jerozolimy.

CCEE obchodzi w tym roku 40-lecie istnienia. Uroczystości jubileuszowe odbędą się 22 listopada w Rzymie.