Biskupie insygnia abp. Felińskiego przekazane arch. warszawskiej

Pastorał i paliusz, biskupie insygnia św. abp. Zygmunta Felińskiego, przechowywane od ponad 100 lat w katedrze na Wawelu zostały w niedzielę przekazane archidiecezji warszawskiej.

Uroczystej Mszy św. z tej okazji w warszawskiej archikatedrze św. Jana Chrzciciela przewodniczył kard. Franciszek Macharski.

We wprowadzeniu do Mszy abp Kazimierz Nycz nawiązał do kanonizacji abp. Zygmunta Felińskiego, której 11 października br. dokonał Benedykt XVI. Zdaniem metropolity warszawskiego, każda kanonizacja jest wydarzeniem wyjątkowym, ważnym dla całego Kościoła powszechnego. Każda kanonizacja dokonana w ciągu ostatnich 30 lat, za pontyfikatu zarówno Jana Pawła II, jak i Benedykta XVI to „kroki milowe na mapie świętości”. Takimi były m.in. kanonizacje Maksymiliana Kolbego, Rafała Kalinowskiego i Alberta Chmielowskiego.

„Św. abp Feliński jest patronem wierności człowiekowi. Tę wierność okazał szczególnie w dniach Powstania Styczniowego, a potem we wszystkich konsekwencjach, które poniósł, będąc wywiezionym w głąb Rosji. Uczy nas głębokiej pobożności, wielkiej mądrości, jest patronem, który potrafił się przeciwstawić złu, wiedząc, że czeka go za to cierpienie i wygnanie” – podkreślił metropolita warszawski.

W trakcie Mszy św. kard. Franciszek Macharski, w imieniu archidiecezji krakowskiej, przekazał abp. Kazimierzowi Nyczowi paliusz i pastorał, z którego na wygnaniu korzystał św. abp Zygmunt Feliński. Akt uroczystego przekazania insygniów, które spoczną w archikatedrze św. Jana Chrzciciela, odczytał kanclerz Kurii Metropolitalnej Warszawskiej ks. prałat Grzegorz Kalwarczyk.

Abp Nycz odczytał także słowo kard. Stanisława Dziwisza, skierowane specjalnie z tej okazji. Metropolita krakowski napisał, że przekazane archidiecezji warszawskiej pastorał i paliusz abp. Felińskiego powinny odtąd przypominać mieszkańcom stolicy „postać świętego biskupa, dobrego pasterza, duchowego mocarza i patriotę, którego kres ziemskiego życia dokonał się w Domu Arcybiskupów Krakowskich”.

„W ten sposób, jakże przedziwnym wyrokami Bożej Opatrzności, osoba świętego połączyła obie polskie stolice – tę dawną i obecną” – napisał kard. Dziwisz, dodając, że tradycyjnie, także jako stolice polskiego Kościoła, Kraków i Warszawę łączy „braterska przyjaźń”.

Kardynał przypomniał w homilii, że jako biskupie insygnia władzy i posługi, pastorał i paliusz są symbolem wypełniania przez biskupa „zadania opieki nad owczarnią”. „I ten znak wpisuje się w perspektywę troski o świętość ludu Bożego. Pasterz ma bowiem czuwać i chronić, prowadzić każdą owcę na zielone pastwiska, na których odkryje ona, że świętość nie jest zarezerwowana dla wybranej grupy geniuszów świętości” – napisał metropolita krakowski, nawiązując do słów Jana Pawła II w książce „Wstańcie, chodźmy”.

Kard. Dziwisz przypomniał, że pastorał jest symbolem trzech zadań: troski, przewodnictwa i odpowiedzialności. Nie jest on znakiem władzy w zwykłym rozumieniu tego słowa, ani oznaką pierwszeństwa lub panowania nad innymi. Jest znakiem „służby i koniecznej troski o potrzeby owiec, aby miały życie i miały je w obfitości”.

Po śmierci abp. Felińskiego w Krakowie, jego pastorał umieszczono i przechowywano w skarbcu katedry na Wawelu. Kard. Dziwisz nazwał go „niemym świadkiem konsekracji” abp. Felińskiego w 1862 r., rządów pasterskich i wygnania nad Wołgę po upadku Powstania Styczniowego. „Wszędzie mu towarzyszył, przypominał o obowiązkach pasterza. Nie spoczął w szafie skarbca – nadal służył, pokazywał drogę do Boga, do Kościoła, do świętości” – stwierdził metropolita krakowski.

Z kolei paliusz, jak przypomniał kard. Dziwisz, to noszony na ramionach przez metropolitów znak łączności z Chrystusem – Dobrym Pasterzem. „W kształcie paliusza możemy dostrzec obraz owieczki, którą Dobry Pasterz bierze na swoje ramiona i niesie, aby ją ocalić i nakarmić” – przytoczył słowa Jana Pawła II kard. Dziwisz. „Jakże przejmująca jest wymowa tego znaku, gdy uświadomimy sobie pasterską troskę i cierpienia świętego biskupa oddanego w miłości swojemu ludowi” – stwierdził kardynał.

Zygmunt Szczęsny Feliński urodził się w 1822 r. na Wołyniu. Studiował matematykę na Uniwersytecie w Moskwie, na Sorbonie i w College de France w Paryżu. Brał udział w powstaniu w Poznaniu w 1848 r. Trzy lata później wstąpił do seminarium duchownego w Żytomierzu, a święcenia kapłańskie przyjął w 1855 r. W tym samym roku otworzył schronisko dla sierot i bezdomnych w Petersburgu.

W 1857 r. założył Zgromadzenie Sióstr Rodziny Maryi, któremu powierzył opiekę nad ubogimi. Pełnił funkcję spowiednika alumnów i kapelana w petersburskiej Akademii Duchownej i był profesorem filozofii w tej uczelni. Mianowany arcybiskupem metropolitą warszawskim 6 stycznia 1862 r., sakrę biskupią przyjął w Petersburgu 26 stycznia tego roku. Stojąc na czele archidiecezji warszawskiego w ciągu dwóch lat m.in. zreformował seminaria i Akademię Duchowną w Warszawie, założył schronisko dla biednych dzieci.

Przeciwny był wybuchowi nieprzygotowanego jego zdaniem Powstania Styczniowego w 1863 r. Jednak po jego rozpoczęciu stanął w obronie praw Polaków wobec władz rosyjskich. Wystosował między innymi dwa bardzo ostre listy do cara Aleksandra II, protestując przeciwko deptaniu praw ludności polskiej.

Uwięziony przez cara, został zesłany do Jarosławia nad Wołgą, gdzie przebywał przez 20 lat. Po uwolnieniu w 1883 r. nie miał prawa powrotu do Warszawy. Zmarł w Krakowie 17 września 1895 r. W 1920 r. jego zwłoki przewieziono do Warszawy i złożono w dolnym kościele św. Krzyża, a rok później do podziemi katedry warszawskiej.

Jan Paweł II beatyfikował abp. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego na krakowskich Błoniach w 18 sierpnia 2002 r. Decyzja Ojca Świętego Benedykta XVI o kanonizacji bł. abp. Felińskiego zapadła na konsystorzu – 21 lutego 2009 r. Kanonizacji dokonał Benedykt XVI 11 października br.