Bliska przyjaźń kard. S. Dziwisza i żydowskiego działacza A. Foxmana

Przypadające 1 maja 80. urodziny Abrahama Foxmana – jednej z najbardziej znanych osobistości świata żydowskiego w Stanach Zjednoczonych i poza ich granicami – są okazją do przypomnienia jego związków z Polską i Polakami. Jednym z jego przyjaciół jest krakowski metropolita-senior kard.Stanisław Dziwisz.

Ich przyjaźń sięga czasów, gdy obecny kardynał był osobistym sekretarzem Jana Pawła II, Foxman zaś działał w najbardziej znanej w świecie organizacji żydowskiej – Lidze Przeciw Zniesławianiu (Anti-Defamation League – ADL), a w latach 1987-2015 był jej krajowym przewodniczącym w USA. Ówczesny prałat, potem biskup Dziwisz koordynował audiencje Ojca Świętego dla tej organizacji i dla samego jej lidera.

Jak sami wielokrotnie to podkreślali, łączyło ich pełne zrozumienie konieczności wzmocnienia dialogu żydowsko-chrześcijańskiego, prowadzonego i popieranego przez Jana Pawła II, a także zwalczania stereotypów antyżydowskich. Punktem wyjścia było tu nauczanie Soboru Watykańskiego II, a działania te ukierunkowywała soborowa deklaracja „Nostra Aetate” o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich, której głównym „architektem” był kard. Augustin Bea.

«Zawsze mogliśmy liczyć na drogiego nam Kardynała zarówno za życia Jana Pawła II, jak i po śmierci wielkiego Papieża-Polaka. Liga Przeciw Zniesławianiu nie miała wątpliwości, że ustanowiona przez nas Międzyreligijna Nagroda im. Kardynała Augustina Bea dla uczczenia zbliżenia i zrozumienia wszystkich wiar powinna trafić do Metropolity Krakowskiego jako kontynuatora prawdy głoszonej przez Jana Pawła II, iż antysemityzm jest grzechem. Tak też się stało» – powiedział Abraham Foxman.

Wcześniej zarówno on sam, jak i kard. Dziwisz zostali laureatami Nagrody Orła Jana Karskiego właśnie za budowanie dialogu i porozumienia chrześcijańsko-żydowskiego i polsko-żydowskiego.

Obaj laureaci-przyjaciele twórczo przyczyniali się do dokumentowania dzieła św. Jana Pawła II, aby stosunki Kościoła katolickiego z Żydami i judaizmem były jak najlepsze. Kiedy staraniem ADL ukazał się pełny zbiór pism i dokumentów papieskich w tej dziedzinie, Foxman i Dziwisz napisali do niego swoje przedmowy.

Ich wspólne dzieło dialogowe budowały także inne znamienne wydarzenia. Kiedy przewodzący pielgrzymce metropolitalnej do Ziemi Świętej kardynał Dziwisz uznał, że musi to być także podróż do Izraela i postanowił poprowadzić pątników także do sanktuarium żydowskiej pamięci narodowej Instytutu Yad Vashem, Foxman jako szef ADL zajął się całą logistyką i pokonaniem wszelkich przeszkód. Wiadomość o tym wydarzeniu obiegła później cały świat, podobnie jak zdjęcie kardynała modlącego się w tym miejscu. Przed nim takiego gestu nie wykonał żaden inny polski hierarcha. Potem kardynał odwiedził drzewo Jana Karskiego w Gaju Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.

Kiedy 5 lat temu Abraham Foxman kończył 75 lat, wysłannik metropolity krakowskiego przybył do Nowego Jorku, by odznaczyć jubilata Złotym Medalem Jana Pawła II, ustanowionym przez archidiecezję krakowską. Serdeczny list polskiego kardynała uzasadniał, dlaczego przywódca żydowski zasługuje jak mało kto na takie wyróżnienie.

Z kolei Foxman pamiętał przed rokiem o 80. urodzinach swego krakowskiego przyjaciela, wysyłając mu list z życzeniami nie tylko od siebie, ale także od środowisk żydowskich.

1 maja br. pozdrowienia i gratulacje urodzinowe powędrowały za Ocean.

Historia znajomości, współpracy i przyjaźni Stanisława Dziwisza i Abrahama Foxmana jest ważną opowieścią o stosunkach polsko-żydowskich i chrześcijańsko-żydowskich, o tym, jakie mogą i powinny być, przede wszystkim niosą nadzieję.

Galeria zdjęć (8 zdjęć)