Bp Józef Wróbel – sylwetka

Bp Wróbel jest członkiem zgromadzenia księży sercanów i wybitnym naukowcem w zakresie teologii moralnej, specjalizującym się w kwestiach biomedycznych. Od 2000 r. był ordynariuszem Helsinek, jedynej diecezji rzymsko-katolickiej w Finlandii. 28 czerwca br. został mianowany przez Benedykta XVI biskupem pomocniczym archidiecezji lubelskiej.

Jozef Wróbel urodził się 18. października 1952 roku w Bestwinie, k. Bielska-Białej. W latach 1967-1971 kształcił się w Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika w Żywcu. W latach 1971-1973 studiował w Pomaturalnym Studium Technicznym oraz Politechnice Łódzkiej (filii w Bielsku-Białej).

W grudniu 1973 roku wstąpił do Zgromadzenia Księży Najświętszego Serca Jezusowego (Sercanów) w Piaszczynie koło Lublina.

Następnie odbywał studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Misyjnym Księży Sercanów w Stadnikach k. Krakowa. Święcenia kapłańskie otrzymał 12 czerwca 1980 r. z rąk kard. Franciszka Macharskiego.

W sierpniu 1980 r. rozpoczął studia z teologii moralnej w Akademii Alfonsjańskiej (Uniwersytet Laterański) w Rzymie, a w latach 1982-1985 kontynuował tam studia doktoranckie. W roku akademickim 1983/1984 był studentem wydziału teologii uniwersytetu katolickiego we Fryburgu w Szwajcarii. W czerwcu 1985 r. obronił rozprawę doktorską pt: „Fundamentalne obowiązki i prawa osoby w dziełach Jacquesa Maritaina”.

Po powrocie do Polski w 1985 r. pełnił obowiązki wikarego w parafii Węglówka (k. Mszany Dolnej), a równocześnie rozpoczął wykłady z etyki i teologii moralnej w Wyższym Seminarium Misyjnym Księży Sercanów w Stadnikach. W latach 1986-1987 pełnił obowiązki sekretarza Prowincji Polskiej Księży Sercanów.

W 1987 r. rozpoczął pracę dydaktyczno-naukową na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim jako asystent ks. prof. dr. hab. Franciszka Greniuka przy Katedrze Historii Teologii Moralnej.

W latach 1990-1993 pełnił funkcję rektora w Wyższym Seminarium Misyjnym Sercanów. Jako rektor dokonał poważnej reformy tej placówki. Jednocześnie rozwijał wydawane przez zgromadzenie pisma: dwumiesięcznik dla chorych „Wstań” oraz „Czas Serca”.

W 1992 r. ks. Wróbel został zaproszony do Finlandii, aby wygłosić cykl wykładów z zakresu teologii moralnej dla duchowieństwa tego kraju.

W 1995 r. odbył trzymiesięczny staż w w Centrum Etyki Medycznej i Prawa przy Katolickim Uniwersytecie w Leuven w Belgii.

W 1999 r. ks. Wróbel uzyskał tytuł doktora habilitowanego, po czym został mianowany kierownikiem nowo utworzonej Katedry Teologii Życia przy Instytucie Teologii Moralnej KUL. W latach 1999-2002 był także wiceprzewodniczącym Komisji Etycznej przy Akademii Medycznej w Lublinie. Z KUL współpracuje nieprzerwanie, niezależnie od misji pełnionych poza granicami kraju.

Bp Wróbel jest autorem kilkuset artykułów i kilku książek. Swe badania naukowe w zakresie teologii moralnej koncentrował wokół etyki w medycynie, bioetyki, małżeństwa i praw człowieka.

30 listopada 2000 r. ks. Józef Wróbel został zamianowany przez Jana Pawła II biskupem ordynariuszem Diecezji Helsinki. 27 stycznia 2001 otrzymał święcenia biskupie w Helsinkach. Diecezja helsińska jest jedyną diecezją katolicką w tym kraju.

Zdecydowana większość Finów należy do Kościoła luterańskiego, drugim największym wyznaniem jest prawosławie. Jednak początkowo Finlandia była krajem katolickim. Po Reformacji, z woli króla szwedzkiego Gustawa Wazy, stała się krajem luterańskim i takim pozostała do dzisiaj. Luteranie stanowią około 85,8 proc. społeczeństwa fińskiego.

Kościół katolicki zaczął się odradzać w XIX stuleciu i to dzięki Polakom. Początek dali w dużym stopniu polscy żołnierze (w pewnym stopniu również litewscy), którzy pełnili służbę w wojskach carskich. Dla nich to wybudowano w 1860 roku kościół garnizonowy pod wezwaniem św. Henryka. Jest on dzisiaj katedrą biskupa katolickiego. Również posługę duszpasterską pełnili tu początkowo polscy księża.

Aktualne struktury kościelne zaczęły się kształtować po odzyskaniu przez Finlandię niepodległości. W 1920 roku został utworzony Wikariat Apostolski, a w rok później mianowany Administrator Apostolski.

W 1955 roku została ustanowiona diecezja ze stolicą w Helsinkach, która swymi granicami obejmuje całe terytorium Finlandii. Należy doń siedem parafii, rozmieszczonych na terenie większym od Polski. Wspólnota katolicka w Finlandii jest stosunkowo mała, gdyż obecnie liczy około 10 tysięcy wiernych. Jest jednak żywotna i aktywna na wielu płaszczyznach, szczególnie w wymiarze ekumenicznym.

W ciągu minionych 20 lat Kościół katolicki w Finlandii przeżył wiele zmian. Przede wszystkim – na skutek imigracji – ponad dwukrotnie wzrosła liczba katolików (na koniec 1981 r. było ich 3 300 – tyle ile w 1915 r.). Rocznie przybywa około pięć proc. nowych katolików. Tylko ok. 55 proc. katolików stanowią Finowie. Wierni to konglomerat ponad 90 narodowości, posługujących się około 70 językami.

Znaczące różnice między kulturą fińską a kulturami krajów pochodzenia tak wiernych, jak i pracujących wśród nich księży, duże odległości do kościołów, niezwykle trudny język, małżeństwa mieszane, niewystarczająca w stosunku do potrzeb duszpasterskich liczba księży, trudności diecezji z samofinansowaniem się – to tylko niektóre z problemów, z jakimi na co dzień spotykają się kapłani w tym kraju.

Tylko dwaj spośród 20 księży w diecezji Helsinki (a tym samym w całym kraju) są urodzonymi Finami, pozostali pochodzą z różnych krajów europejskich. W diecezji pracuje 48 sióstr zakonnych: urszulanki, brygidki, karmelitanki i siostry miłosierdzia.

Diecezja Helsinki podzielona jest na 7 parafii. Księża odwiedzają regularnie 33 kaplice filialne, oddalone niekiedy nawet o 400 km. od kościoła parafialnego.