Bp Nitkiewicz: decyzja ws. Hagia Sohia bardziej polityczna niż religijna

Hagia Sophia pozostaje symbolem chrześcijaństwa, dlatego przekształcenie jej w meczet może niepokoić – podkreśla bp Krzysztof Nitkiewicz, przewodniczący Rady KEP ds. Ekumenizmu. Komentując dla KAI decyzję prezydenta Turcji ocenia, że ma ona charakter bardziej polityczny aniżeli religijny.

Publikujemy treść komentarza:

Odnoszę wrażenie, że decyzja o ponownym przekształceniu w meczet bazyliki Hagia Sophia ma charakter bardziej instytucjonalny czy nawet polityczny niż religijny, jakbyśmy cofnęli się do roku 1453, gdy Mehmed II Zdobywca zajął zbrojnie Konstantynopol.

Jednak zarówno wówczas jak i obecnie, Hagia Sophia była obok bazyliki św. Piotra na Watykanie, nie tylko symbolem chrześcijaństwa ale i cywilizacji, która z niego wyrosła i pozostaje nim w dalszym ciągu. Ta decyzja może więc niepokoić. Patriarcha prawosławny Aleksandrii i całej Afryki, Teodor, mówi wręcz o klinie, cierniu wbitym w pokojową koegzystencję ludów i religii.

Stąd zrozumiały jest smutek wyrażany przez Ojca Świętego Franciszka, zaniepokojenie patriarchów prawosławnych, na czele z patriarchą ekumenicznym Bartłomiejem, niektórych rządów i Światowej Rady Kościołów, skupiającej 350 członków ze 110 państw.

***
Hagia Sophia została konsekrowana w 537 r. Do czasu wybudowania nowej Bazyliki św. Piotra w Rzymie była największą chrześcijańską świątynią na świecie. Kiedy w 1453 r. Turcy podbili Konstantynopol, bazylikę przywłaszczyli sobie muzułmanie. W 1934 r. Hagia Sophia stała się muzeum i obecnie znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Decyzję prezydenta Turcji, Recepa Erdoğana o ponownym przekształceniu muzeum Hagia Sophia w meczet ogłoszono 9 lipca.

Rozczarowanie i smutek z powodu tej decyzji wyraziła Światowa Rada Kościołów. W liście do prezydenta Turcji sekretarz generalny tej organizacji ks. Ioan Sauca zauważył, że od 1934 roku „Hagia Sophia jest miejscem otwartości, spotkania i inspiracji dla ludzi ze wszystkich narodów i religii”.

Przekształcenie świątyni w muzeum 86 lat temu było wyrazem zaangażowania Turcji w budowę nowoczesnego państwa i pozostawienia za sobą konfliktów z przeszłości. „Obecną decyzją zniweczył pan pozytywny znak otwartości Turcji, zmieniając go w symbol wykluczenia i podziału” – napisał ks. Sauca.

Zaznaczył, że została ona podjęta bez konsultacji z UNESCO, to znaczy bez żadnej refleksji nad jej wpływem na uniwersalną wartość Hagii Sophii dla całego świata.

Do decyzji władz Tureckich odniósł się w niedzielę papież Franciszek. – Myślę o Hagii Sophii i jestem bardzo zasmucony – powiedział Ojciec Święty zwracając się do uczestników modlitwy „Anioł Pański” na placu św. Piotra w Watykanie.