Bp Pindel: z dumą wspominamy postawę żołnierzy i ludności cywilnej

„Wspominamy dziś z dumą postawę żołnierzy i ludności cywilnej tej ziemi. Pytamy jednak z niepokojem o realną gotowość do jej obrony, zarówno pod względem potencjału militarnego, jak i odpowiedniego wyszkolenia, a także właściwej postawy i zdeterminowania żołnierzy i społeczeństwa” – zaznaczył bp Roman Pindel podczas obchodów 83. rocznicy bohaterskiej obrony fortów Węgierskiej Górki, zwanej „Westerplatte Południa”.

Biskup bielsko-żywiecki celebrował Mszę św. w intencji poległych w obronie ojczyzny na terenie fortu „Wędrowiec” – miejscu bohaterskich walk.

W homilii hierarcha przywołał szczegóły dotyczące bohaterskiej obrony bunkrów nadgranicznych w dniach 1-3 września 1939 roku przed niemieckim najeźdźcą. „Z zaplanowanych zdecydowanie zbyt późno 16 fortów w Węgierskiej Górce i okolicy wybudowano tylko 5, choć i tak wykazywały one poważne braki, przede wszystkim łączności między nimi oraz osłon do zamontowanego uzbrojenia. Nie zamontowano stałego oświetlenia, zaś do przenośnych lamp potrzebną naftę przynosiła miejscowa ludność. Nie było doprowadzonej wody, a zgromadzonej było mało, podobnie jak i żywności” – wyjaśnił duchowny, przywołując słowa kapitana Tadeusza Semika, dowódcy 70-osobowej I Kompanii Fortecznej „Węgierska Górka”:

„Walczyli w tragicznie niezdatnych do obrony, nie wykończonych fortach, otoczeni, głodni i zdani tylko na swą dzielność, bez nadziei nie tylko na zwycięstwo, ale i honorowe wycofania się. Bili się dzielnie, ofiarnie, z determinacją, a zarówno w boju jak i w niewoli zachowywali się z godnością i honorem, tak że niemiecki pułkownik [Lothar Kunke], który obserwował ich w boju i w niewoli, chwalił za postawę, dzielność i determinację w walce, prosząc bym im to powtórzył. Mam nadzieję, że te słowa pochwały, choć od wroga, a może właśnie dlatego że od wroga, mają swoją wymowę”.

Zdaniem biskupa, w kolejną rocznicę tamtych wydarzeń warto pytać o sens takiej walki, „w której od początku nie było szans na wygraną, biorąc pod uwagę przede wszystkim piętnastokrotną przewagę liczebną wojsk niemieckich, nie mówiąc o ogromnej dysproporcji w uzbrojeniu”.

„W wojnie obronnej w 1939 i tu na ‘Westerplatte Południa’, podjęcie ryzyka, poświęcenie, śmierć, nawet wobec perspektywy przegranej, mają sens tylko wtedy, gdy obywatele i żołnierze cenią sobie ojczyznę i jej dobro. Wtedy też wartością dla nich jest mężna obrona swoich bliskich i innych obywateli oraz szacunek do dziedzictwa kultury swojego narodu i państwa” – zaznaczył.

„My dziś wspominamy z dumą postawę żołnierzy i ludności cywilnej tej ziemi. Wdzięczni za ich postawę budujemy się w naszym umiłowaniu dzisiejszej ojczyzny. Pytamy jednak z niepokojem o realną gotowość do jej obrony, zarówno pod względem potencjału militarnego jak i odpowiedniego wyszkolenia, a także właściwej postawy i zdeterminowania żołnierzy i społeczeństwa” – zakończył bp Pindel i zachęcił do modlitwy za poległych i zmarłych oraz „o pomyślność całej naszej ojczyzny i o nowe pokolenie jej obrońców”.

Przed oficjalnym rozpoczęciem uroczystości na terenie fortu „Wędrowiec” dokonano poświęcenia zrewitalizowanego miejsca pamięci narodowej – Pomnika Pomordowanych Partyzantów w Żabnicy oraz terenu wokół.

Uroczyste obchody 83. rocznicy bohaterskiej obrony Węgierskiej Górki, 79. rocznicy stracenia partyzantów w Żabnicy oraz 76. rocznicy stracenia Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych rozpoczęły się przemarszem spod Urzędu Gminy Węgierska Górka pod schron „Wędrowiec”.

W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele władz państwowych, Straży Granicznej, oświaty oraz stowarzyszeń z terenu gminy. Po Mszy uczniowie Szkoły Podstawowej w Węgierskiej Górce wykonali specjalny program artystyczny.

Na zakończenie uroczystości złożono kwiaty pod tablicą pamiątkową. Wydarzenie uświetniła Orkiestra Reprezentacyjna Straży Granicznej z Nowego Sącza.

Od 1 września 1939 r. I Kompania Forteczna „Węgierska Górka” przez kilkadziesiąt godzin stawiała opór niemieckiemu napastnikowi. Zespół ludzi, w przeważającej części górali żywieckich i podhalańskich, zmusił prawie 18-tysieczną 7. Bawarską Dywizję Piechoty do 29-godzinnej krwawej walki, zanim mogła posunąć się dalej w głąb Polski. Polacy rozlokowani byli w czterech bunkrach: „Waligóra”, „Włóczęga”, „Wąwóz” i „Wędrowiec”.

Po wojnie ustalono, że w obronie Węgierskiej Górki śmierć poniosło 11 żołnierzy. Ich nazwiska figurują na tablicy honorowej, wmurowanej w ścianę fortu „Wędrowiec”. Węgierska Górka, zwana przez historyków „Westerplatte Południa”, otrzymała w latach 70. ubiegłego wieku Krzyż Grunwaldu III klasy.