Bp Piotrowski ustanowił jędrzejowski kościół cystersów – sanktuarium bł. Wincentego Kadłubka

Bp Jan Piotrowski ustanowił klasztorny kościół archiopactwa cystersów sanktuarium diecezjalnym ku czci bł. Wincentego Kadłubka – biskupa z XIII wieku, który tutaj zmarł i spoczywa w krypcie. Od dawna do jego relikwii organizowane były pielgrzymki, szczególnie w okresie tzw. Odpustów Sierpniowych.

„Sanktuarium, do którego pielgrzymują liczni wierni, kierujący się szczególną pobożnością, jest miejscem, gdzie w sposób wyjątkowy kustosz powinien zapewnić przybywającym dostęp do sakramentów świętych: Eucharystii, Pokuty i Pojednania, Namaszczenia Chorych oraz winien zatroszczyć się o gorliwą posługę głoszenia Słowa Bożego i ewangelizacji nawiedzających święte miejsce” – napisał w dekrecie bp Piotrowski.

Historia archiopactwa cystersów w Jędrzejowie sięga XII wieku. W latach 1140 – 1149 Janik z rodu Gryfitów, abp gnieźnieński, wraz ze swoim bratem Klemensem ufundowali w Brzeźnicy (Jędrzejowie) kościół i klasztor. Ojcowie przybyli tu z burgundzkiego opactwa Morimond.

Po okresie chwilowej stagnacji w XVI, po 1580 r. opactwo jędrzejowskie na nowo odzyskało swoje znaczenie i funkcjonowało nieprzerwanie do czasów rozbiorów.

Cystersi podtrzymywali tradycje muzyczne, a obok własnego studium filozoficzno-teologicznego prowadzili szkołę podstawową i podwydziałową. W okresie Księstwa Warszawskiego jędrzejowski klasztor objęty był wzmożonym nadzorem.

W 1819 r. car Aleksander I dokonał kasaty opactwa cystersów, ale zakonnicy dotrwali tutaj do 1855 r., gdy zmarł ostatni cysters. W latach 1856 –70 obiekt pocysterski znalazł się w rękach ojców reformatów.
Bp Augustyn Łosiński w 1913 r. erygował diecezjalną parafię pw. bł. W. Kadłubka przy kościele pocysterskim, wydzieloną z parafii Świętej Trójcy. Cystersi wrócili do Jędrzejowa w 1945r.

Kościół jest późnoromański w zrębie, z przekształceniami gotyckimi i barokowymi. W zachodnim murze fragment pozostałości świątyni romańskiej sprzed 1140 r.

Do kościoła przylega klasztor (najstarsze jego skrzydło wybudowano w I poł. XIII w.), przebudowywany wraz z kościołem. Cennym zabytkiem są m.in. unikatowe w skali europejskiej, doskonale zachowane organy z połowy XVIII wieku.

W bocznej nawie znajduje się kaplica bł. Wincentego, z jego relikwiami. Biskup jest patronem Jędrzejowa. Ostatnio cystersi i władze samorządowe miasta podjęci starania o kanonizację bł. Wincentego Kadłubka.

W 1945 r. cystersi ponownie przejęli parafię. Obecny kościół, wzniesiony na początku XIII wieku posiada wiele cennych zabytków, z częścią romańską sprzed 1140, bogato zdobionym prezbiterium, siedmioma ołtarzami bocznymi barokowymi. Do kościoła przylegają budynki klasztorne.