Bp Rusnák będzie zarządzał archieparchią preszowską

Ojciec Święty przyjął rezygnację z pasterskiego zarządzania archieparchią preszowską dla katolików obrządku bizantyjskiego (Słowacja), złożoną przez 67-letniego abp. Jána Babjaka, SJ i mianował administratorem apostolskim sede vacante archieparchii preszowskiej bpa Petera Rusnáka, ordynariusza eparchii bratysławskiej dla katolików obrządku bizantyjskiego – podało Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej.

Abp Babjak zaznaczył,. że po wielu latach niestrudzonej służby dla Kościoła greckokatolickiego sui iuris na Słowacji jako jego pierwszy arcybiskup, metropolita słowacki 24 lutego złożył na ręce Ojca Świętego rezygnację z pełnionych obowiązków, przed osiągnięciem wieku kanonicznego. „Odchodzą w imię pokoju i dobra Kościoła, biskupów, księży i wiernych” – zaznaczył, prosząc o modlitwę w swej intencji i dziękując za dobro, którego doznał kierując od 18 lat Kościołem greckokatolickim na Słowacji.

Biskup Peter Rusnák urodził się 6 września 1950 r. w słowackiej miejscowości Humenne w rodzinie kapłana greckokatolickiego, prześladowanego przez reżym komunistyczny i wydalonego wraz z rodziną do Czech. Po pewnym czasie zezwolono mu na powrót na Słowację, ale pod warunkiem, że zamieszka w Bratysławie lub okolicy (a nie w Preszowie). Wyświęcony na kapłana 16 czerwca 1987 r. pracował w eparchii preszowskiej. W 1990 r. został ojcem duchownym nowo powstałego wyższego seminarium greckokatolickiego w Preszowie, a w latach 1995-98 był protosyngielem (wikariuszem biskupim) i kanclerzem tamtejszej kurii eparchialnej oraz wykładał teologię pastoralną i homiletykę na greckokatolickim wydziale teologicznym Uniwersytetu Preszowskiego. Od 2003 r. był protoprezbiterem, proboszczem greckokatolickiej parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Bratysławie i członkiem Komisji Liturgicznej episkopatu słowackiego. 30 stycznia 2008 roku Benedykt XVI mianował go pierwszym eparchą bratysławskim. Z danych spisu ludności w 2011 roku wynika, że niemal 4 proc. obywateli Słowacji deklaruje swoją przynależność do Kościoła greckokatolickiego.

Jest on jest dziedzicem unii zawartej przez część prawosławnych mieszkającym w imperium Habsburgów w Użhorodzie w 1646 roku. Po II wojnie światowej reżym komunistyczny zlikwidował na swoim obszarze ten Kościół, a jego wiernych włączył siłą do Kościoła Prawosławnego. Cerkiew greckokatolicka wyłoniła się z niebytu w 1968, na fali „praskiej wiosny”. Na ponawiane żądania świeckich i hierarchii państwo znów uznało oficjalnie jej istnienie. W 1968 na polecenie władz w parafiach prawosławnych przeprowadzono głosowanie. W efekcie 205 parafii wróciło do grekokatolicyzmu, a tylko 5 zostało przy prawosławiu. 17 lipca 1968 utworzono greckokatolicką siedzibę biskupią w Koszycach, początkowo zarządzaną przez trzyosobowy komitet. 2 kwietnia 1969 tymczasowym zarządcą eparchii preszowskiej został mianowany Ján Hirka.

Mimo odtworzenia Kościoła był on nadal prześladowany: władze nie dopuszczały do wyświęcania potrzebnej liczby księży, nie zezwoliły na powołanie biskupa, a także nie zwróciły cerkwi zajętych przez Cerkiew Prawosławną. Brak księży stał się największym problemem tego Kościoła. Po śmierci biskupa Hopki w 1976 święceń kapłańskich musieli udzielać biskupi Križevci w Jugosławii. Niezależnie od wrogiego stosunku władz państwowych grekokatolików szykanowała czechosłowacka Cerkiew prawosławna.

Przełom w sytuacji słowackiego Kościoła greckokatolickiego przyniósł dopiero rok 1989. Ponownie otwarto greckokatolickie seminarium duchowne w Preszowie, które po krótkim czasie włączono do Uniwersytetu Preszowskiego jako wydział teologii. 17 lutego 1990 dotychczasowy administrator diecezji preszowskiej ks. Ján Hirka przyjął święcenia biskupie. 27 stycznia 1997 Stolica Apostolska utworzyła egzarchat apostolski dla grekokatolików w Koszycach.

30 stycznia 2008 roku Kościół greckokatolicki w Republice Słowackiej zyskał status Kościoła „sui iuris”, to znaczy samodzielnej jednostki kościelnej kierującej się własnym prawem, zgodnie z Kodeksem Kanonów Kościołów Wschodnich. Obok archieparchii preszowskiej naleą do niej eparchie koszycka i bratysławska, a także eparchia św. Cyryla i Metodego w Toronto – obejmująca całą Kanadę.