Bp Stułkowski do wiernych: podziękujmy Bogu za dzieło życia męczenników

Bp Szymon Stułkowski zaprosił wiernych diecezji płockiej do wspólnej modlitwy w 25. rocznicę beatyfikacji męczenników II wojny światowej, na czele których postawiono abp. Antoniego J. Nowowiejskiego, biskupa płockiego, zamęczonego w 1941 roku w obozie w Działdowie. Śmierć w tym czasie poniósł też jego sufragan bp Leon Wetmański. Diecezja płocka będzie dziękować za „dzieło ich życia i krzewienia dziedzictwa chrześcijańskiego na Mazowszu” w sobotę 15 czerwca w bazylice katedralnej w Płocku.

Bp Szymon Stułkowski w słowie do diecezjan przypomniał, że w czasie Mszy św. na Placu Piłsudskiego w Warszawie 13 czerwca 1999 roku papież Jan Paweł II wyniósł do chwały ołtarzy grupę 108 męczenników II wojny światowej. Było to ważne wydarzenie, związane z opisywaniem pamięci o wojnie oraz o życiu tych, którzy „towarzyszą Barankowi, dokądkolwiek idzie” (Ap 14,4).

„W gronie nowych błogosławionych znalazło się dwóch pasterzy naszej diecezji: arcybiskup Antoni Julian Nowowiejski i biskup Leon Wetmański, zabici przez Niemców w obozie w Działdowie w 1941 r. Ponadto w tej grupie błogosławionych było także troje innych, związanych z diecezją płocką: ks. Roman Archutowski, kapłan archidiecezji warszawskiej ochrzczony w parafii Zegrze, s. Maria Teresa od Dzieciątka Jezus, kapucynka z klasztoru w Przasnyszu oraz brat franciszkanin Tymoteusz Stanisław Trojanowski, ochrzczony w Poniatowie” – wymienił biskup płocki.

Dodał, że w 25. rocznicę beatyfikacji braci i sióstr, którzy oddali życie za wiarę i Kościół katolicki w czasie wojny, diecezjanie wraz z duchowieństwem podziękują Bogu „za dzieło ich życia i krzewienia dziedzictwa chrześcijańskiego na Mazowszu”.

Zaprosił wspólnotę Kościoła płockiego do udziału w Mszy św. dziękczynnej w sobotę 15 czerwca o godz. 12.00, w bazylice katedralnej w Płocku: „Mam nadzieję, że wspólnota modlitwy osób duchownych, konsekrowanych i świeckich będzie dla nas okazją do zamyślenia nad świętością, która jest „najpiękniejszym obliczem Kościoła” (Franciszek, Gaudete et exsultate, 9) – podsumował biskup.

Zaproszenie bp. Stułkowskiego do modlitwy w intencji Błogosławionych Męczenników II wojny światowej zostało odczytane w kościołach diecezji płockiej.

Diecezja płocka w czasie II wojny światowej była jedyną w Polsce, która straciła obu swoich biskupów.

Antoni Julian Nowowiejski urodził się w 1858 r. w Lubieniach pod Opatowem w diecezji sandomierskiej. W czerwcu 1908 r. papieża Pius XI powołał go na biskupa płockiego. W listopadzie 1930 r. został arcybiskupem. Był autorem wielu prac, w tym o dziejach Płocka. W 1920 r. podczas obrony Płocka przed armią bolszewicką (za co miasto zostało odznaczone przez marszałka Józefa Piłsudskiego Krzyżem Walecznych) abp Nowowiejski wspierał wiernych, odprawiając Mszę św. w płockiej katedrze. W 1940 r. hitlerowcy aresztowali go wraz z bp. Wetmańskim i wywieźli do obozu w Słupnie, a następnie do Konzentrazion Lager (KL) Soldau w Działdowie, gdzie zmarł w wieku 83 lat, prawdopodobnie 28 maja 1941 r.

Leon Wetmański urodził się w Żurominie 10 kwietnia 1886 r. W 1928 r. został biskupem pomocniczym diecezji płockiej. Powołał i kierował, aż do aresztowania przez Niemców w 1940 r., Caritasem Diecezji Płockiej. Był m.in. profesorem, wykładowcą i ojcem duchownym Płockiego Wyższego Seminarium Duchownego. Zginął w październiku 1941 r. w KL Soldau w Działdowie, towarzysząc do ostatnich chwil abp. Nowowiejskiemu i jednocześnie udzielając posługi duszpasterskiej innym więźniom obozu.

80 lat temu obaj biskupi zostali wywiezieni ze Słupna koło Płocka do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Działdowie (KL Soldau). Ich „drogę krzyżową” na podstawie świadectw opisał płocki historyk ks. prof. Michał M. Grzybowski.

W nocy z 6 na 7 marca 1941 r. w budynku szkoły w Słupnie pod strażą, oprócz abp. Nowowiejskiego i bp. Wetmańskiego znajdowały się osoby, które podzieliły los internowanych: księża, siostry zakonne, lokaj arcybiskupa. Na kilka dni przed aresztowaniem i wywiezieniem internowanych władze niemieckie dokonały szczegółowego spisu całej „kolonii płockiej” . Pisemną relację o tych wydarzeniach złożyła 4 lutego 1945 r. na ręce ks. Wacława Jezuska, kanclerza kurii płockiej, pielęgniarka s. Cecylia Górzyńska.

Wynika z niej, że o godz. 1.30 w nocy z 6 na 7 marca 1941 r. do miejsca pobytu biskupów z Płocka wtargnęli gestapowcy z pomocnikami i kazali się im spakować. Biskupi nie uciekli, choć istniała taka możliwość. Najpierw trzema wozami zaprzężonymi w konie wszystkich wywieziono do Borowiczek, potem biskupów pod kościół w Imielnicy, a wreszcie do Płocka, do piwnicy pod magistratem. 8 marca 1941 r. wczesnym rankiem biskupów i księży Niemcy wywieźli do obozu w Działdowie. Po kilku miesiącach kaźni obaj zostali zamęczeni: abp Nowowiejski mając 83 lata, prawdopodobnie 28 maja 1941 r., natomiast bp Wetmański mając 55 lat, chyba 10 października 1941 r.

Beatyfikacji abp. Nowowiejskiego i bp. Wetmańskiego dokonał 13 czerwca 1999 r. w Warszawie, w czasie swej pielgrzymki do Polski, papież Jan Paweł II, wynosząc wtedy na ołtarze 108 męczenników z czasów II wojny światowej. Abp Nowowiejski stanął na ich czele.

Na początku grudnia 2018 r. biskup pomocniczy Mirosław Milewski poświęcił w sanktuarium Błogosławionych Męczenników w Działdowie symboliczny grób obu biskupów diecezji płockiej, zamęczonych przez Niemców w Działdowie.