Brzozów: jutro kościół otrzyma tytuł bazyliki mniejszej

W niedzielę, 21 października, kościół kolegiacki pw. Przemienienia Pańskiego w Brzozowie otrzyma tytuł bazyliki mniejszej. Uroczystej Mszy św. o godz. 11.00 będzie przewodniczyć nuncjusz apostolski w Polsce abp Salvatore Pennacchio z udziałem biskupów z metropolii przemyskiej. Będzie to siódma bazylika mniejsza w archidiecezji przemyskiej.

Tytuł bazyliki mniejszej oznacza szczególną więź świątyni Kościołem rzymskim i z papieżem. Otrzymują go kościoły, które wyróżniają się wartością zabytkową, bądź ze względu na swoje walory liturgiczne lub duszpasterskie.

Przywilejem bazylik jest możliwość uzyskania odpustu zupełnego pod zwykłymi warunkami w czasie ich nawiedzenia w następujące dni: uroczystość Apostołów Piotra i Pawła (29 czerwca), święto „Porcjunkula” (2 sierpnia), rocznica jej poświęcenia, rocznica nadania tytułu bazyliki, liturgiczne wspomnienie tytułu i jeden raz w ciągu roku w dniu określonym wg uznania.

Kościół, ubiegający się o tytuł bazyliki musi spełniać kilka warunków, m.in.: posiadać obszerne prezbiterium, ołtarz, ambona i miejsce przewodniczenia powinny być usytuowane zgodnie z wymogami odnowy liturgicznej. Aby w ciągu roku liturgicznego mogły być sprawowane obrzędy związane z poszczególnymi jego okresami, w świątyni powinna być odpowiednia liczba księży, zwłaszcza do sprawowania Eucharystii i pokuty. Wymagany jest ponadto odpowiedni zespół ministrantów oraz dobrze przygotowana schola śpiewaków (chór), która by mogła ożywiać uczestnictwo wiernych także przez muzykę i śpiew sakralny.

Aby stać się bazyliką mniejszą, kościół musi zostać poświęcony specjalnym obrzędem oraz stanowić w diecezji ośrodek życia liturgicznego i działalności duszpasterskiej, zwłaszcza poprzez sprawowanie Najświętszej Eucharystii, pokuty i innych sakramentów. Według Dekretu „O tytule bazyliki mniejszej” z 9 listopada 1989 roku, „powinien być wzorem dla innych kościołów pod względem przygotowania i przebiegu tych celebracji, nacechowanych wiernym przestrzeganiem zasad liturgicznych oraz czynnym uczestnictwem ludu Bożego”.

Kościół w Brzozowie będzie siódmą bazyliką mniejszą w archidiecezji przemyskiej po: archikatedrze w Przemyślu, kościołach kolegiackich w Przeworsku i Krośnie oraz sanktuariach maryjnych w Leżajsku, Jarosławiu i Starej Wsi.
Brzozów został założony przez króla Kazimierza Wielkiego w październiku 1359 r. W 1384 r. królowa Maria Węgierska nadała Brzozów w uposażenie biskupów przemyskich. W 1399 r. najprawdopodobniej został wybudowany pierwszy kościół. Obecna świątynia pw. Przemienienia Pańskiego została konsekrowana w 1688 r. Był to jedyny w okolicy kościół murowany, dodatkowo wyróżniający się monumentalną jak na owe czasy bryłą.

W 1724 r. utworzono przy kościele Brzozowską Kapitułę Kolegiacką, a w 1760 r. drugie w diecezji przemyskiej seminarium duchowne. Ze względu na reformy józefińskie, związane z rozbiorami Polski działało ono do tylko 22 lata. Ponownie zostało uruchomione w 1940 r. – początkowo wbrew zakazowi Niemców. W ciężkich warunkach funkcjonowało do 1946 r.

Przełom XX i XXI wieku to czas gruntownych prac konserwacyjnych w kościele.