Brzozów: kolegiata pw. Przemienienia Pańskiego ogłoszona bazyliką mniejszą

XVII-wieczna kolegiata pw. Przemienienia Pańskiego w Brzozowie została dziś ogłoszona bazyliką mniejszą. Mszy św. przewodniczył nuncjusz apostolski w Polsce abp Salvatore Pennacchio. Jest to siódma bazylika mniejsza w archidiecezji przemyskiej.

W słowie wstępnym metropolita przemyski abp Adam Szal przypomniał, że bazylika mniejsza jest tytułem honorowym, mówiącym przede wszystkim o bogactwie pobożności miejscowej wspólnoty, umiłowaniu liturgii i okazywaniu gorliwej czci wobec Pana Boga. – Bazylika to również zadanie umacniania jedności z Ojcem Świętym, to ciągłe wskazywanie wzorem św. Jana Chrzciciela na Pana Boga i ciągłe prowadzenie do Niego. To ciągła przemiana naszych serc – powiedział.

Abp Szal zapewnił, że „w duchu miłości, cierpliwości i poszanowania ludzkiej godności, będziemy się starać gorliwością duszpasterzy i pobożnością wiernych wskazywać na osobę najważniejszą: na Boga w Trójcy Świętej Jedynego”.

Przed odśpiewaniem hymnu „Chwała na wysokości Bogu” bp pomocniczy Stanisław Jamrozek odczytał dekret Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów o ustanowieniu brzozowskiej kolegiaty bazyliką mniejszą. W imieniu papieża Franciszka podpisał go prefekt kongregacji kard. Robert Sarah.

W swojej homilii abp Salvatore Pennacchio skupił się na tym, jak rozumiana jest świątynia w Biblii i jakie znaczenie ma fakt nadania kościołowi tytułu bazyliki mniejszej.

Podkreślił, że Chrystus jest świątynią, w której „przebywa pełnia Bóstwa”. – Kościół wiąże nas z Chrystusem przez głoszone słowo, sprawowanie sakramentów i poucza jak wejść do świątyni, jaką jest Chrystus – wskazywał.
Nuncjusz zaznaczył, że „jesteśmy świątynią duchową dzięki więzi z Chrystusem”. – Dziękujmy Bożej Opatrzności za to, ze jesteśmy świątynią Boga żywego, za ten wielki dar, który jest naszym udziałem od chwili chrztu świętego – zachęcał.

Hierarcha przypomniał też warunki, jakie musi spełnić świątynia, by stać zyskać tytuł bazyliki, ale i przywileje, które się z tym wiążą dla wiernych. – Warto więc często do niej uczęszczać – stwierdził.

– Niech ten cud, dokonujący się na ołtarzu, będzie źródłem naszej nieustannej przemiany zdążającej do doskonałości i świętości życia. Podziękujmy też Bogu za dar bazyliki mniejszej, wpisujący się złotymi zgłoskami w wielowiekową historię miasta i kościoła. Dbajmy dalej o zewnętrzne piękno tej bazyliki, ale przede wszystkim o piękno duchowe naszej świątyni, którą my jesteśmy – podkreślił abp Pennacchio.

Przedstawiciel Ojca Świętego prosił, żeby brzozowska bazylika była wzorem dla innych kościołów i żeby tętniła życiem duszpasterskim oraz częstym korzystaniem z przywilejów odpustowych.

Tytuł bazyliki mniejszej oznacza szczególną więź świątyni Kościołem rzymskim i z papieżem. Przywilejem bazylik jest możliwość uzyskania odpustu zupełnego pod zwykłymi warunkami w czasie ich nawiedzenia w następujące dni: uroczystość Apostołów Piotra i Pawła (29 czerwca), święto „Porcjunkula” (2 sierpnia), rocznica jej poświęcenia, rocznica nadania tytułu bazyliki, liturgiczne wspomnienie tytułu i jeden raz w ciągu roku w dniu określonym wg uznania.

Kościół, ubiegający się o tytuł bazyliki musi spełniać kilka warunków, z których szczególnymi jest troska o liturgię. Kościół w Brzozowie będzie siódmą bazyliką mniejszą w archidiecezji przemyskiej po: archikatedrze w Przemyślu, kościołach kolegiackich w Przeworsku i Krośnie oraz sanktuariach maryjnych w Leżajsku, Jarosławiu i Starej Wsi.

Brzozów został założony przez króla Kazimierza Wielkiego w październiku 1359 r. W 1384 r. królowa Maria Węgierska nadała Brzozów w uposażenie biskupów przemyskich. W 1399 r. najprawdopodobniej został wybudowany pierwszy kościół. Obecna świątynia pw. Przemienienia Pańskiego została konsekrowana w 1688 r. Był to jedyny w okolicy kościół murowany, dodatkowo wyróżniający się monumentalną jak na owe czasy bryłą.
Od połowy XVIII wieku w kościele czczony jest obraz Matki Bożej Ognistej, który w 1858 r. został koronowany koronami biskupimi. W 1724 r. utworzono przy kościele Brzozowską Kapitułę Kolegiacką, a w 1760 r. drugie w diecezji przemyskiej seminarium duchowne. Ze względu na reformy józefińskie, związane z rozbiorami Polski działało ono do tylko 22 lata. Ponownie zostało uruchomione w 1940 r. – początkowo wbrew zakazowi Niemców. W ciężkich warunkach funkcjonowało do 1946 r. Przełom XX i XXI wieku to czas gruntownych prac konserwacyjnych w kościele.