Bydgoszcz: dyskusja o przesłankach w sprawach o stwierdzenie nieważności małżeństwa

„Przesłanki psychiatryczne i psychologiczne w sprawach o stwierdzenie nieważności małżeństwa” – to temat wykładu i dyskusji, które miały miejsce w środę wieczorem w Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Bydgoskiej. Na zaproszenie biskupa Jana Tyrawy wykład zaprezentowała dr Ewa Kordyjak-Starczewska, która jest koordynatorem psychiatrii w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym im. Ludwika Rydygiera w Toruniu.

Prelegentka przypomniała, że w aspekcie prawa kanonicznego małżeństwo to stały związek między mężczyzną i kobietą, poprzez który tworzą oni wspólnotę całego życia. – Naturalnym prawem każdej jednostki jest prawo do małżeństwa , jednakże w różnych systemach jurydycznych wskazuje się, że poważne zaburzenia psychiczne w chwili zawierania związku małżeńskiego, choćby jednego z nupturientów, są przeszkodą do uznania małżeństwa jako ważnie zawartego – powiedziała.

Doktor Ewa Kordyjak-Starczewska podkreśliła, że w sądach biskupich, podobnie jak w cywilnych, w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych, celem zrozumienia rozstrzyganej kwestii, sędzia może i powinien skorzystać z usług biegłego, który posiada stosowną wiedzę. – Aktualnie prawo kanoniczne docenia ważność wiedzy z zakresu zdrowia psychicznego, a promulgowany w 1983 roku przez Jana Pawła II Kodeks Prawa Kanonicznego znacznie poszerzył przyczyny psychicznej niezdolności do zawarcia związku małżeńskiego – dodała.

Według prowadzącej wykład, źródłem tych zmian było uwzględnienie znacznego postępu wiedzy dotyczącej poznania natury człowieka, a zwłaszcza osiągnięcia z zakresu psychiatrii i psychologii. – Prawo kanoniczne określa, że niezdolni do zawarcia małżeństwa są ci, którzy: są pozbawieni wystarczającego używania rozumu, mają poważny brak rozeznania oceniającego co do istotnych praw i obowiązków małżeńskich wzajemnie przekazywanych i przyjmowanych, jak również z przyczyn natury psychicznej nie są zdolni podjąć istotnych obowiązków małżeńskich. – Rolą biegłego w procesie jest dostarczenie sędziom pomocy w uzyskaniu pewności moralnej co do zdolności lub niezdolności danej osoby do wyrażenia zgody małżeńskiej – powiedziała.

Podczas wykładu i spotkania omówione zostały m.in. najważniejsze cechy przesłanek psychologicznych i psychiatrycznych. Słuchaczom przybliżono również język medyczny, jakim posługuje się biegły. – Zależało nam na zgłębieniu tych zagadnień w szerszym kręgu ludzi wierzących – powiedział bp Jan Tyrawa. – Dlatego że istnieje ogólna opinia publiczna, która chciałaby procesy o stwierdzenie nieważności małżeństwa zredukować do tzw. rozwodów. Ludzie przychodzą często do księży, sądów biskupich, mówiąc, że słyszeli o rozwodach w Kościele i pragną z tego skorzystać – dodał. Biskup ordynariusz przypomniał, że w Kościele nie istnieje pojęcie rozwodu.

Oficjał Sądu Biskupiego Diecezji Bydgoskiej ks. dr Zenon Niemczyk zauważył, że coraz więcej małżeństw jest zawieranych przez ludzi, którzy swoją osobowością i psychiką nie dojrzali do tak ważnego momentu w swoim życiu. – Nawet mimo odpowiedniego wieku nie są zdolni do podejmowania zadań małżeńskich. Na pewno wynika to przede wszystkim z braku właściwego wychowania w rodzinie czy w danym środowisku. Również z całej tej „atmosfery”, która istnieje wokół wartości małżeństwa – dodał.

Doktor Ewa Kordyjak-Starczewska obroniła w tym roku doktorat na Wydziale Lekarskim Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy. Pełni także funkcję biegłego psychiatry w Sądzie Biskupim Diecezji Toruńskiej.