Bydgoszcz: konferencja i wystawa pamiątek pierwszokomunijnych

„Już gościsz Jezu w sercu mym” – to tytuł wystawy pamiątek pierwszokomunijnych i związanych z nimi wspomnień, którą można oglądać w Wyższym Seminarium Duchownym w Bydgoszczy.

Pamiątki rodzinne, które zostały wypożyczone od mieszkańców diecezji, stworzyły ekspozycję prawie 70 obrazków i zdjęć. Wśród eksponatów znajdują się pamiątkowe fotografie z ks. Aleksandrem Rożkiem – duchownym zamordowanym w pierwszych dniach II wojny światowej czy obrazki podpisane przez duchownych – więźniów obozów koncentracyjnych. Wystawę ubogacają wspomnienia osób, które do I Komunii Świętej przygotowywał bł. ks. Antoni Świadek – męczennik z Dachau.

Doktor Agnieszka Wysocka z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, jedna z prelegentek konferencji, która zainaugurowała wystawę, skupiła się na symbolice ukrytej w pamiątkach komunijnych. – Ten niewielki zbiór pozwala na prześledzenie ich historii, rozszyfrowanie symboli, uchwycenie zmian w komunijnej modzie. Najstarsza pamiątka pochodzi z 1903 roku, najmłodsza – z 1956. Ciekawostką, którą można z nich wyczytać, jest to, że uroczystości pierwszokomunijne odbywały się także w kwietniu, sierpniu czy październiku – dodała.

Prelegentka dodała, że pamiątki w znanej obecnie formie pojawiły się około 1800 roku. – Miały one stanowić swoisty „list od Boga” skierowany do młodego człowieka przyjmującego po raz pierwszy Komunię Świętą. Obrazki dewocyjne jeszcze w latach 50. i 60. stanowiły zwykle jedyny podarunek, jaki z okazji I Komunii Świętej otrzymywały dzieci – powiedziała dr Agnieszka Wysocka.

W czasach starożytnych Komunia Święta była udzielana zaraz po przyjęciu chrztu. Rychło jednak zaprzestano tej praktyki. Zwrócono uwagę na to, że dziecko przystępujące do sakramentu powinno mieć już pewną świadomość tego, czym jest Eucharystia. – Dziecko przystępujące do Pierwszej Komunii Świętej dostępuje takiego samego zaszczytu jak każdy z nas. To znaczy, że dotarło do pewnej granicy świadomości życia i dlatego jest w stanie przyjąć ten sakrament inicjacji chrześcijańskiej, by wydał on swój owoc w jego duszy – podkreślił ks. dr Marcin Puziak, rektor bydgoskiego seminarium duchownego.

Pomysłodawca konferencji i wystawy – ks. dr Paweł Hoppe tłumaczy, że warto ocalić od zapomnienia tak ulotne elementy naszej religijności jak właśnie obrazki pierwszokomunijne, które mogą być przecież ważnym źródłem historycznym. – Jedna z parafianek przyniosła do mnie kiedyś dwie lub trzy pamiątki po swoim zmarłym dziadku. To okruchy historii, dzięki którym możemy pokazać, że Bydgoszcz i lokalny Kościół mają swoją tradycję. Pomimo wielu dziejowych burz te pamiątki pozostały jako świadectwo wiary. Ocalały również wspomnienia osób, które do Pierwszej Komunii Świętej przygotowywał bł. ks. Antoni Świadek. To czasami wzruszające opowieści, które dają świadectwo głębokiej wiary i niezłomności Polaków żyjących w okrutnych okupacyjnych czasach – podkreślił ks. dr Paweł Hoppe.

Jak podkreśla ks. dr Paweł Hoppe, być może wystawa zainspiruje innych do podjęcia nowych badań naukowych – tak, że w przyszłości powstanie kolejna wystawa – może już o wiele bogatsza w artefakty, które rzucą nowe światło na temat, dotykający każdego wierzącego człowieka – życie sakramentalne, w tym wypadku I Komunię Świętą.

Wystawę w Wyższym Seminarium Duchownym można oglądać do połowy czerwca.