W 76. rocznicę agresji ZSRR na Polskę modlono się dziś w bydgoskiej katedrze w intencji zmarłych i żyjących Sybiraków. Spotkanie z udziałem bohaterów, władz różnych szczebli i służb mundurowych, licznych pocztów sztandarowych, wpisało się jednocześnie w obchody tegorocznego Dnia Sybiraka.

Eucharystii przewodniczył bp Jan Tyrawa. – Kiedy człowiek doświadcza zła, to gdzieś w głębi jego jestestwa, duszy, serca, odzywa się owo „tak być nie powinnoˮ. Kiedy to „tak być nie powinnoˮ stawia go na krawędzi bezsilności, to gotów jest ofiarować swoje życie. Byle nie nieść dalej tej hańby, upokorzenia, które go spotykają. Tej bezsilności wobec niesprawiedliwości, która go spotyka – powiedział w homilii.

Prezes Związku Sybiraków Oddziału w Bydgoszczy przypomniał, że 76 lat temu, 17 września 1939 r., sprzymierzona paktem Ribbentrop-Mołotow, z faszystowskimi Niemcami, potęga Związku Radzieckiego w sile 620 tys. żołnierzy, 4700 czołgów, 3300 samolotów, runęła na wschodnie granice II Rzeczypospolitej. – Krwawiącej w walkach z hitlerowskim najeźdźcą Polsce, Armia Czerwona zadała śmiertelny, zdradziecki cios w plecy. Jest to przykład bezprecedensowego złamania układu o nieagresji, zawartego pomiędzy Polską i Związkiem Radzieckim w 1932 r., który miał obowiązywać do 1945 r. – powiedział.

Mirosław Myśliński zaraz potem dodał, że militarna przewaga dwóch agresorów, doprowadziła do klęski II Rzeczypospolitej, ale nie do poddania. Przypomniał przerażające liczby i daty, a także opisał los osób wywożonych na nieludzką ziemię, na Syberię. – W myśl sowieckiej doktryny o odpowiedzialności zbiorowej za wierną służbę Polsce, odpowiedzieli niewinni starcy, żony, ich dzieci, zdrowi i chorzy. Mimo przebywania przez wiele lat w ekstremalnych warunkach Sybiru, gdzie brakowało wszystkiego – żywności, ubrania, mieszkań i opału, środków higieny, a przede wszystkim wolności – zesłańcy nie tracili wiary i poczucia godności narodowej – podkreślił.

Agresja ZSRR na Polskę miała miejsce 17 września 1939 r. na mocy tajnego protokołu do paktu Ribbentrop-Mołotow z 23 sierpnia 1939. Pakt został podpisany w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych obu państw, którzy w imieniu swoich przywódców, Adolfa Hitlera i Józefa Stalina, dokonali podziału terytoriów państw Europy Środkowej i Wschodniej. Podczas czterech deportacji na Wschód wywieziono 340 tys. Polaków. – Prośmy Boga o miłosierdzie dla tych, którzy swoje życie oddali za Polskę. Prośmy również, aby te czasy nigdy nie powróciły. Prośmy o pokój dla naszej ojczyzny, dla świata. Szczególnie o pokój tam, gdzie dzisiaj toczą się konflikty zbrojne – powiedział proboszcz katedry ks. prałat Stanisław Kotowski.

Po wspólnej modlitwie wszyscy przeszli na Stary Rynek, by uczestniczyć w patriotycznej manifestacji.

W bydgoskiej katedrze w 74. rocznicę agresji ZSRR na Polskę modlono się w intencji zmarłych i żyjących Sybiraków. Tegoroczne uroczystości były również związane z 85. rocznicą powstania Związku Sybiraków.

Uroczystej Eucharystii przewodniczył biskup ordynariusz Jan Tyrawa. – Przed 74 laty, 17 września, dokonał się kolejny rozbiór Polski. Rozbiór, który okazał się najbardziej tragicznym dla obywateli najjaśniejszej Rzeczypospolitej. Bowiem pociągnął za sobą tak wielką liczbę ofiar, że jest ona niewyobrażalna – powiedział.

Prezes bydgoskiego oddziału Związku Sybiraków przypomniał, że organizacja obchodzi w tym roku dwa jubileusze – 85. rocznicę założenia i 25. rocznicę reaktywowania. Przy tej okazji odniósł się do genezy i codziennej działalności. Podkreślił, że Sybiracy przez długie lata musieli skrywać swoją przeszłość. – Tak trwało do 1988 roku, kiedy 17 grudnia została zarejestrowany obecny Związek Sybiraków – powiedział Mirosław Myśliński.

Dzisiaj struktury związku liczą około 34 tys. członków, zorganizowanych w 44 oddziałach. – Reaktywowany Związek Sybiraków stanął przed trudnym zadaniem. Jesteśmy obciążeni tragiczną przeszłością, a jednocześnie nie chcemy by nowe pokolenie kształtowała krzywda jaka nas spotkała. Nie chcemy naszymi przeżyciami obciążać przyszłych stosunków nowego pokolenia i naszych wschodnich sąsiadów, ale zachowujemy w narodowej pamięci te tragiczne przeżycia, by się już nigdy nie powtórzyły – podkreślił prezes Mirosław Myśliński.

Po Eucharystii na Starym Rynku odegrano hymn państwowy, wręczono też odznaczenia oraz złożono kwiaty pod Pomnikiem Walki i Męczeństwa.

Sybiracy, licznie zebrana młodzież, poczty sztandarowe wypełniły 17 września bydgoską katedrę we wspomnienie 73. rocznicy agresji ZSRR na Polskę. Modlitwa rozpoczęła jednocześnie obchody tegorocznego Dnia Sybiraka.

Kapelan Sybiraków, a zarazem proboszcz katedry, ks. prałat Stanisław Kotowski podkreślił, że każdego roku 17 września modlitwą są ogarniani ci, których udziałem stał się Sybir. – To nasz obowiązek, bowiem trzeba pamiętać przed Bogiem o tych, którzy cierpieli i poświęcili całe swe życie dla ojczyzny. Dla kraju, który kochali, nie szczędząc ofiar, wyrzeczeń, broniąc przy tym najwyższych wartości – powiedział.

Kapłan zwrócił się do zebranych – w tym do licznego młodego pokolenia – by w niepodległej Polsce ciągle na nowo sobie uświadamiali, ile zawdzięczają tym wszystkim, którzy dla niej pracowali, cierpieli, byli skazywani na śmierć i na syberyjskie zesłanie. – Zamierzano ich unicestwić za to, że byli Polakami. Katowano ich głodem i chłodem, wieziono kibitkami i zaplombowanymi wagonami, pozbawiano rodzin i domów – przypomniał kaznodzieja.

Wśród sybiraków, którzy przybyli do katedry, znaleźli się Jerzy Durecki oraz Helena Bogusławska. – Ten dramatyzm przeszliśmy na własnej skórze. Chciałoby się tę lukę, jaka jest w szkołach, zapełnić spotkaniami, które wciąż organizujemy. By młodzież zapamiętała, że Polska to największa wartość dla każdego Polaka – powiedział Durecki. – Zawsze powtarzamy, że nie mamy do nikogo pretensji ani żalu. Wybaczyliśmy wszystko, ale pamięci zatrzeć nie damy. Zdajemy sobie sprawę również z tego, że niedługo będzie trzeba nas zastąpić – dodała Bogusławska.

Po Mszy, na Starym Rynku odbyła się manifestacja patriotyczna. Odegrano hymn państwowy, wręczono odznaczenia oraz złożono kwiaty pod Pomnikiem Walki i Męczeństwa. – Gdy w 1996 roku na tym rynku odbywała się pierwsza uroczystość poświęcona rocznicy napaści ZSRR na Polskę, padały pytania: co się stało 17 września 1939 roku?. Dziś na szczęście takich pytań nie słyszymy. Wiele się od tego czasu zmieniło. Pamięć ludzka otworzyła się – mówił prezes Związki Sybiraków Oddziału w Bydgoszczy, Mirosław Myśliński.

Z kolei wicemarszałek województwa Edward Hartwich dodał, że należy budować fundamenty teraźniejszości i przyszłości na tym, czego naród doświadczył w swojej historii. – Zapewne jest to lekcja na tyle pouczająca, że unikniemy przynajmniej tych błędów, które były popełniane przez naszych poprzedników. Stąd cenne jest powtarzanie tej lekcji poprzez świętowanie rocznic. Chociaż do daty 17 września 1939 roku trudno przykładać termin „świętowanie” – podkreślił.

Na Starym Rynku została również otwarta wystawa „Zesłańcy-Sybiracy-Deportowani” przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej.