Bydgoszcz: wystawa „Idą Gody… Boże Narodzenie w zwyczajach i sztuce ludowej”

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy przygotowało wystawę zatytułowaną „Idą Gody… Boże Narodzenie w zwyczajach i sztuce ludowej”.

– Zwyczaje i wierzenia ludowe przedstawiono z wykorzystaniem mebli i przedmiotów codziennego użytku, z zastosowaniem wielobarwnych, tradycyjnych form zdobnictwa w zaaranżowanym wnętrzu paradnie przystrojonej izby kujawskiej z przełomu XIX i XX wieku – powiedziała autorka wystawy Maria Flinik-Huryn.

Na Kujawach, podobnie jak w innych regionach Polski, świątecznie przyozdobiony dom był miejscem ważnych obrzędów i zwyczajów mających zapewnić zdrowie, urodzaj i dostatek. – W czasie badań etnograficznych we wsiach kujawskich odkryto też stary zwyczaj zdobienia przed świętami wnętrz izby, a także przestrzeni przed domem. Było to sypanie czystym, drobnym, żółtym piaskiem wzorów geometrycznych i kwiatowych – dodała Flinik-Huryn. W zaaranżowanej izbie dywan z piasku usypała Zofia Szmajda-Mierzwicka – 98-letnia artystka ludowa z Gajówki pod Kowalem.

Druga część wystawy ukazuje bogactwo form i materiałów szopek bożonarodzeniowych, wykonanych w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat przez najbardziej cenionych artystów Pałuk, Kujaw, Kaszub oraz Krajny. Szopki ludowe wywodzą się z wielofigurowych scen, przedstawiających narodziny Jezusa. Ustawiane były okresowo w kościołach katolickich już od czasów średniowiecza. Swoje miejsce miały również w mieszkaniach obok choinki. Pomagały w adoracji i kontemplacji przez wiernych tajemnicy Bożego Narodzenia.

Na wystawie zaprezentowano kilkanaście szopek, a także płaskorzeźby, rzeźby i obrazy o tematyce bożonarodzeniowej ze zbiorów bydgoskiego muzeum. Godna uwagi jest szopka Józefa Skawińskiego z Siedleczka, zrobiona z 3000 sklinowanych drewnianych elementów. Władysława Adryanowa z Kruchowa ulepiła szopkowe postacie z gliny i pokryła je barwną polichromią. Zachwyca scenka bożonarodzeniowa Antoniego Chynka z Gniewkowa, który wyrzeźbił swoją pracę w wieku stu lat.

Na ekspozycji można także zobaczyć atrybuty kolędnicze oraz nieodzowny element wystroju dzisiejszego świątecznego wnętrza – choinkę z darami w postaci zabawek wykonanych przez współczesnych ludowych rzeźbiarzy.

Wystawę, której aranżację plastyczną wykonała Ewa Widacka-Matoszko, można oglądać w Zbiorach Archeologicznych (ul. Mennica 2) na Wyspie Młyńskiej do 23 lutego.