Caritas Archidiecezji Poznańskiej obchodzi 30 lat działalności

Caritas Archidiecezji Poznańskiej obchodzi w tym roku 30 lat działalności. Z uwagi na stan epidemii planowane uroczystości i wydarzenia przeznaczone m.in. dla bezdomnych, seniorów i wolontariuszy nie odbyły się. W patronalne święto Caritas, w niedzielę Miłosierdzia Bożego o godz. 10, bp Grzegorz Balcerek odprawi dziękczynną Mszę św. w poznańskiej katedrze, która będzie transmitowana przez Radio Emaus.

Tego też dnia w kościele pw. Świętego Krzyża w Poznaniu Mszę św. o godz. 9.30 w intencji pracowników, współpracowników i wolontariuszy odprawi ks. Marcin Janecki, dyrektor poznańskiej Caritas. Eucharystia będzie transmitowana przez TVP3 Poznań.

„Planowaliśmy wspólne uroczyste dziękczynienie, jednak z uwagi na zagrożenie koronawirusem wszystko się zmieniło. To jest wyjątkowy czas, skłaniający też do wielu refleksji. Pan Jezus chce, byśmy nadal nieśni innym konkretną pomoc i nadzieję, choć w nieco inny sposób” – mówi KAI ks. Marcin Janecki.

Dyrektor Caritas Archidiecezji Poznańskiej zauważa, że choć sytuację, którą teraz przeżywamy, można porównać do sytuacji zalęknionych apostołów, trwających na modlitwie i zamkniętych w Wieczerniku, to na szczęście nasze serca wciąż pozostają otwarte.

„Dzięki ofiarności pracowników i wolontariuszy, a także ofiarności setek osób udało nam się włączyć w akcję niesienia pomocy tym, którzy są na pierwszej linii frontu walki z koronawirusem, oraz tym, którzy potrzebują szczególnej opieki i wsparcia w tych dniach” – zaznacza ks. dyrektor.

Od początku trwania pandemii Caritas Archidiecezji Poznańskiej przekazała 190 tys. zł na walkę z wirusem COVID-19. „Zebraliśmy 100 tys. zł na respirator BENNETT 980 dla Szpitala im. J. Strusia w Poznaniu. Przekazaliśmy 30 tys. zł na zakup środków do dezynfekcji karetek szpitali przy ul. Szpitalnej i ul. Przybyszewskiego. Kilka dni temu zakończyliśmy zbiórkę ofiar na środki higieniczne i dezynfekujące dla czterech domów pomocy społecznej przy ul. Niedziałkowskiego, Sielskiej, św. Rocha w Poznaniu oraz Domu Pomocy Społecznej w Wieleniu” – opowiada ks. Janecki.

Poznańska Caritas zorganizowała też śniadanie wielkanocne „na wynos” w jadłodajni prowadzonej przez siostry elżbietanki dla 470 osób potrzebujących oraz w jadłodajni prowadzonej przez siostry albertynki dla 200 podopiecznych.

Codziennie w czterech jadłodajniach w stolicy Wielkopolski Caritas wydaje prawie 1000 posiłków dla osób bezdomnych i ubogich. Wolontariusze dbają o zachowanie wszystkich procedur sanitarnych. Osoby, które przychodzą do jadłodajni, ustawiają się w kolejce, zachowując dwumetrowe odstępy, wszyscy mają też dezynfekowane ręce. Ciepła zupa i chleb wydawane są na wynos.

„Widać, że osób potrzebujących jest coraz więcej, wśród nich są nie tylko bezdomni, ale osoby, które straciły pracę. Jest wiele osób bardzo młodych” – zauważa ks. dyrektor.

W „Wolontariat kryzysowy”, powołany w pierwszych dniach trwania pandemii, zaangażowanych jest prawie 200 wolontariuszy, którzy dwa razy w tygodniu robią zakupy ponad 600 seniorom.

Codziennie Caritas wydaje też paczki żywnościowe osobom ubogim. Od początku trwania pandemii przekazano ponad 300 takich paczek.

Ks. dyrektor Janecki zwraca uwagę, że przez te 30 lat działalności Caritas wiele się zmieniło, jednak najważniejsi nadal pozostają ludzie. „Obchodząc ten jubileusz, pragnę podziękować Bogu za wszystkie dzieła Caritas, ale dziękuję przede wszystkim za wszelkie wsparcie kapłanom, siostrom zakonnym, pracownikom, wolontariuszom i dobrodziejom, którzy obdarzają nas zaufaniem i włączają się w działalność naszej Caritas” – podkreśla.

Działalność charytatywna jako miłość miłosierna realizowana była w Kościele zawsze – od momentu jego założenia przez Chrystusa.

Na przestrzeni wieków pojawiły się różne sposoby kościelnego organizowania i współpracy charytatywnej. Na przełomie XIX i XX w. w wielu krajach świata zaczęło zaznaczać się dążenie do centralizacji i ujednolicenia struktur charytatywnych Kościoła. Towarzystwa i organizacje łączyły się w regionalne związki, tworzono także struktury o zasięgu ogólnokrajowym. W Polsce do najważniejszych regionalnych kościelnych organizacji dobroczynnych tego okresu należały: Związek Katolickich Towarzystw i Zakładów Dobroczynnych (Lwów 1895 r.), Związek Polskich Katolickich Towarzystw Dobroczynnych (Poznań 1917 r.), a także Książęco-Biskupi Komitet Pomocy dla Dotkniętych Klęską Wojny, który powstał w Krakowie z inicjatywy bp. Adama Sapiehy (Kraków 1915 r.).

W archidiecezji poznańskiej już w XIX w. powstawały bractwa i towarzystwa dobroczynności zakładane przez ludzi świeckich, szczególnie ziemiaństwo. Przykładem tego jest działalność bł. Edmunda Bojanowskiego, który tworzył szkółki wiejskie i ochronki, a także organizował pracę z młodzieżą, szczególnie żeńską. W 1907 r. księża Stanisław Adamski i Piotr Wawrzyniak powołali Związek Polsko-Katolickich Towarzystw Dobroczynnych Caritas. Działali w nim, jako sekretarze generalni, wybitni kapłani: bł. Włodzimierz Laskowski i późniejszy abp poznański Walenty Dymek.
Po zakończeniu I wojny światowej powstała konieczność reorganizacji działalności stowarzyszeń dobroczynnych, towarzystw wincentyńskich, ochronek parafialnych, zakonów, bractw, „trzech zakonów”, sodalicji i innych, często wyspecjalizowanych organizacji charytatywnych. Poznański Związek Towarzystw Dobroczynnych przyjął strukturę zbliżoną do Caritas Niemieckiej, a kard. August Hlond wystąpił z inicjatywą powołania związków Caritas we wszystkich diecezjach.

W Poznaniu powstała ogólnopolska centrala pod nazwą Instytut Caritas. W 1937 r. odbył się w Poznaniu zjazd dyrektorów Caritas z całej Polski. Instytut Caritas organizował Ogólnopolskie Dni i Tygodnie Miłosierdzia, mające na celu gromadzenie funduszy i popularyzację akcji charytatywnej. W Poznaniu wydawany był także miesięcznik „Caritas”. Kres działalności Instytutu położył wybuch II wojny światowej.
W 1945 r., z myślą o niesieniu pomocy ofiarom II wojny światowej, Konferencja Episkopatu Polski zleciła Komisji ds. Charytatywnych, na której czele stanął abp Adam Sapieha, powołanie w Krakowie centrali Caritas. Na wzór przedwojenny pełniła ona funkcję koordynacyjną w stosunku do diecezjalnych Caritas, które spontanicznie wznowiły swoją działalność. Krajowa centrala szybko nawiązała współpracę z instytucjami zagranicznymi, zwłaszcza amerykańskimi, które za jej pośrednictwem pośpieszyły Polsce z pomocą. W ciągu czterech lat działalności (do 1949 r.) Caritas ogromnie przyczyniła się do materialnej odbudowy narodu polskiego. Liczyła ona wówczas ponad dwieście ośrodków charytatywnych.

Powojenny rozwój pracy charytatywnej Kościoła przerwały w 1950 r. dekrety władz komunistycznych, uniemożliwiające Caritas dalszą działalność i przekazujące cały jej majątek Zrzeszeniu Katolików „Caritas”, powołanemu przez ówczesne władze polityczne państwa. Biskupi polscy zdecydowali jednak, że działalność charytatywna Kościoła będzie prowadzona w ramach ogólnego programu duszpasterstwa. Powołano Komisję Episkopatu ds. Duszpasterstwa Miłosierdzia, a zadania krajowej centrali Caritas przejął Krajowy Sekretariat ds. Miłosierdzia.

W diecezjach utworzono Referaty Duszpasterstwa Charytatywnego. Ze względu na przejęcie przez państwo nazwy Caritas biskupi polscy zakazali jej używania instytucjom kościelnym, by nie utożsamiano ich działalności z działalnością państwową.

W okresie stanu wojennego (od 13 grudnia 1981 r.) znowu, jak po II wojnie światowej, napływała do Polski znaczna zagraniczna pomoc charytatywna. Parafie otrzymywały dostawy żywności, odżywek dla dzieci, lekarstw, środków opatrunkowych, odzieży. W tymże roku Komisja Episkopatu ds. Duszpasterstwa Miłosierdzia zmieniła nazwę na Komisja Charytatywna Episkopatu Polski (KCEP).

W latach 80. udało się Komisji Charytatywnej Episkopatu Polski doprowadzić do faktycznego uznania przez władze PRL działalności charytatywnej za uprawnioną działalność Kościoła.

W 1986 r. Episkopat Polski wydał Instrukcję o Pracy Charytatywnej w Parafiach, nakazującą księżom proboszczom tworzenie Parafialnych Zespołów Charytatywnych. Utrzymywanie przez cały czas referatów charytatywnych w diecezjach oraz praca powstających zespołów parafialnych stworzyły możliwość w miarę szybkiego i sprawnego rozdzielania zachodniej pomocy.

Do pełnego reaktywowania Caritas Kościelnej doszło wraz z odzyskaniem pełnej niepodległości przez Polskę w1989 r. W październiku 1990 r. uchwałą Episkopatu Polski powstała Caritas Polska z siedzibą w Warszawie. W odróżnieniu od sytuacji sprzed 1950 r., Caritas Polska nie obejmuje dzisiaj działalności zakonów i stowarzyszeń katolickich, chociaż często je wspomaga. W ślad za Caritas Polska powstawały Caritas diecezjalne.

Dekretem z dnia 12 marca 1990 r. abp Jerzy Stroba ustanowił Caritas Archidiecezji Poznańskiej jako kościelną osobę prawną. Dziś Caritas Archidiecezji Poznańskiej niesie pomoc dzieciom, młodzieży, osobom bezdomnym, osobom chorym i niepełnosprawnym oraz seniorom.

Prowadzi m.in. Dom Dziecka im. Świętej Rodziny w Lesznie, trzy przedszkola, cztery jadłodajnie, trzy ośrodki charytatywno-wypoczynkowe w Zaniemyślu, Dębkach i Lipnicy Wielkiej, ogrzewalnię dla osób bezdomnych, punkt konsultacyjny oraz Katolicki Ośrodek Wychowania i Terapii Uzależnień „Wierzenica”.