CBOS: połowa Polaków docenia politykę państwa wobec rodzin

Obecną politykę państwa wobec rodzin docenia 49% Polaków, częściej osoby religijne, o prawicowych poglądach i mieszkające na wsi. Zdaniem 40%, do posiadania dzieci najlepiej zachęcić mogą program „Rodzina 500 plus”, tanie kredyty dla młodych małżeństw i ulgi podatkowe. Potrzeba jednak także m.in. lepszej dostępności żłobków i przedszkoli oraz pomocy matkom w powrocie do pracy, a także zniżek dla rodzin wielodzietnych.

CBOS stwierdza, że polityka wobec rodziny należała do najmocniejszych punktów rządu Beaty Szydło. Kontynuowanie tej polityki poprzez wprowadzanie nowych rozwiązań prorodzinnych zapowiedział premier Mateusz Morawiecki. Mają to być m.in. program „Dobry Start” (wypłacane raz w roku uczniom 300 zł), gwarancja wypłaty najniższej emerytury dla matek co najmniej czworga dzieci, darmowe leki dla kobiet w ciąży, udogodnienia dla mam–studentek (m.in. prawo do indywidualnego toku studiów), czy premia za szybkie urodzenie kolejnego dziecka.

Ocena polityki państwa

Ośrodek badania opinii zwraca uwagę, że wprowadzenie programu „Rodzina 500 plus” diametralnie zmieniło postrzeganie polityki państwa wobec rodziny. W badaniach CBOS realizowanych w latach 1996-2013 działania państwa wobec rodziny oceniane były jako dostateczne lub nawet niedostateczne.

Niemal rok po wprowadzeniu „500+” dobrze lub nawet bardzo dobrze politykę państwa wobec rodziny oceniła ponad połowa badanych (52%). Od tego czasu oceny polityki rodzinnej niewiele się już zmieniły: działania państwa w tej sferze docenia blisko połowa badanych (49%).

Postrzeganie polityki państwa wobec rodziny zależy w głównej mierze od orientacji światopoglądowej ankietowanych: ich poglądów politycznych oraz religijności. Pozytywnym ocenom polityki rodzinnej sprzyjają prawicowe poglądy polityczne i częsty udział w praktykach religijnych.

Działania na rzecz rodziny dobrze ocenia 72% osób deklarujących prawicowe poglądy polityczne (w tym 20% bardzo dobrze) i tylko 33% ankietowanych identyfikujących się z lewicą.

Politykę tę najlepiej oceniają mieszkańcy wsi (57% ocen dobrych i bardzo dobrych), najmniej zadowoleni są mieszkańcy największych miast (33% ocen dobrych i bardzo dobrych).

Opinie o polityce państwa wobec rodziny różnicuje także korzystanie przez gospodarstwo domowe respondenta z programu „Rodzina 500 plus”. Lepiej niż przeciętnie działania rządu oceniają osoby z gospodarstw domowych korzystających z tego programu, szczególnie otrzymujących świadczenie na co najmniej dwoje dzieci. Najbardziej krytyczni są badani mający dziecko, ale nieotrzymujący na nie 500 zł.

Jak wspierać rodziny?

Jeszcze w ubiegłej dekadzie dominowało przekonanie, że państwo powinno wspierać tylko rodziny znajdujące się w trudnym położeniu materialnym. Od kilku lat przeważa pogląd, że wsparcie ze strony państwa powinno obejmować wszystkie rodziny wychowujące dzieci.

Dwa lata „Rodzina 500+”: finansowy spokój i zadowolenie rodzin

Na opinie w tej kwestii wpływa liczba dzieci. O ile badani z gospodarstw domowych z dziećmi w zdecydowanej większości (71%) sądzą, że państwo powinno wpierać wszystkie rodziny wychowujące potomstwo, o tyle opinie respondentów bez dzieci są mniej jednoznaczne. Co więcej, nieco częściej są oni zdania, że państwo powinno wspierać tylko rodziny z trudną sytuacją materialną (51%), niż że powinno pomagać wszystkim rodzinom wychowującym dzieci (44%).

Jakie formy wspierania rodziny, obecnie funkcjonujące lub postulowane, Polacy uważają za najbardziej przydatne i mogące zachęcać do posiadania dzieci? Zdaniem 40% jest to program „Rodzina 500 plus”, dla 35% – polityka mieszkaniowa wobec młodych małżeństw (tańsze kredyty, program „Mieszkanie plus”), a dla 33% – ulgi podatkowe dla osób wychowujących dzieci.

Ponadto postulowana jest lepsza dostępność żłobków (26%), pomoc w powrocie do pracy lub w znalezieniu zatrudnienia dla matek małych dzieci (22%), roczne urlopy rodzicielskie i lepsza dostępność przedszkoli oraz lepsza elastyczność w łączeniu pracy i opieki nad dzieckiem (po 20%), a także system zniżek dla rodzin wielodzietnych (19%).

Nowe propozycje wspierania rodzin

Zdaniem CBOS, wszystkie zapowiedziane przez rząd działania, których celem jest wsparcie rodzin, spotykają się z dość powszechną akceptacją społeczną: od 75% w przypadku programu „Dobry Start” do 89% w przypadku ułatwień dla matek–studentek.

Najrzadziej poparcie dla zapowiadanych rozwiązań wyrażali mieszkańcy największych miast, osoby z wykształceniem wyższym, respondenci stosunkowo dobrze sytuowani – o miesięcznych dochodach per capita od 2500 zł wzwyż.

Za najbardziej potrzebne rozwiązania spośród sześciu zapowiadanych uznawane są gwarancje najniższej emerytury dla matek co najmniej czworga dzieci oraz 300 zł na wyprawkę szkolną dla każdego ucznia. Za stosunkowo najmniej potrzebne – bony na sport i kulturę dla młodzieży.