Centrum Ochrony Dziecka podsumowuje rok 2022

Dla Centrum Ochrony Dziecka (COD) przy Akademii Ignatianum w Krakowie, każdy rok to intensywna praca. W 2022 r. do najważniejszych zadań należało kształcenie specjalistów w zakresie profilaktyki przemocy seksualnej wobec małoletnich i osób bezradnych a także publikacja poradników dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami oraz opracowanie dla dyrektorów szkół katolickich.

– Sporą część naszej energii pochłonęło też przygotowanie konferencji poświęconej ochronie małoletnich w Kościele w Europie Środkowo-Wschodniej, która zaowocowała powstaniem Sieci współpracy międzynarodowej na rzecz ochrony małoletnich i bezradnych (CEE Network). Rok 2022 przyniósł także nominację dla wicedyrektor COD Ewy Kusz. Papież Franciszek powołał ją do Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich – wylicza o. Adam Żak SJ podsumowując działalność w kończącym się roku.

Studia podyplomowe

Radością dyrektora COD są kolejne roczniki absolwentów studiów podyplomowych z profilaktyki przemocy seksualnej wobec dzieci i młodzieży oraz nowi słuchacze szóstej edycji, którzy od października zdobywają kompetencje w tej dziedzinie na Akademii Ignatianum. To właśnie z grona absolwentów rekrutują się specjaliści, którzy w różnych instytucjach, także kościelnych, dbają o ochronę dzieci i młodzieży.

Szef COD zwraca też uwagę, iż program trzysemestralnych studiów podyplomowych z profilaktyki jest doskonalony niemal z każdą kolejną edycją. W 2022 r. słuchacze 4 i 5 edycji mieli fakultety z prawa, na których pod kierunkiem wybitnego karnisty prof. Pawła Wilińskiego z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, analizowali konkretne przypadki. W praktyce był to dla nich kurs jurysprudencji (doktryny prawa) adresowany do przedstawicieli innych dyscyplin i zawodów niż prawnicze.

– Bardzo duży oddźwięk słuchaczy miały też zajęcia z problematyki rodzinnej. Jak wiemy, problem wykorzystania seksualnego w rodzinach jest problemem najbardziej ukrytym, ale niestety znajduje się na pierwszym miejscu w statystykach – komentuje o. Żak SJ.

W nowym roku akademickim do programu studiów podyplomowych zostaną wprowadzone nowe przedmioty m.in. dotyczące ochrony niepełnosprawnych, bezpiecznego środowiska szkolnego.

Co roku studia podyplomowe rozpoczyna ponad 20 osób. W gronie słuchaczy są przedstawiciele różnych specjalności m.in. pracownicy ośrodków wychowawczych, osoby pracujące w diecezjach lub przygotowujące się do podjęcia obowiązków delegatów biskupa ds. ochrony dzieci i młodzieży. Są też duszpasterze, którzy zdobywają kompetencje jak pomagać skrzywdzonym i środowisku, w którym miało miejsce wykorzystanie seksualne. – Nasi absolwenci – jak mówi o. Żak SJ – to dla różnych instytucji, także kościelnych “spory zastrzyk” kompetentnych osób wyspecjalizowanych w zakresie profilaktyki przemocy seksualnej wobec małoletnich i osób bezradnych.

– Nasze absolwentki i absolwenci prowadzą również samodzielnie szkolenia. Dla przykładu warto wspomnieć warsztaty „o roli i zadaniach świadka w procesie karnym” przygotowane i przeprowadzone pod koniec 2022 roku przez dwie absolwentki: sędzię Agnieszkę Matysek i mecenas Monikę Horna-Cieślak. COD zamierza poprosić obie Panie o powtórzenie tego interaktywnego szkolenia w przyszłym roku – zapowiada o.Żak SJ.

Publikacje i strategie

Podsumowując rok 2022 dyrektor COD wymienia także pracę grup roboczych, które pracowały nad strategiami prewencyjnymi dla osób z niepełnosprawnością, zwłaszcza intelektualną. Dzięki ich pracy, gotowe są poradniki oraz materiały szkoleniowe. Można je pobrać ze strony internetowej COD (cod.ignatianum.edu.pl)

W tym roku ukazał się również dokument pt. “Profilaktyka przemocy seksualnej wobec uczniów w szkole katolickiej”. O. Żak SJ wyjaśnia, iż opracowanie to jest pomocą dla dyrektorów szkół w takiej organizacji życia w szkole, aby była bezpiecznym środowiskiem. Broszura jest przeznaczona przede wszystkim dla szkół katolickich, ale jest zgodna z polskim prawem edukacyjnym i może być przydatna także dla dyrektorów szkół państwowych. Dyrektor COD zapowiada, że zespół, który opracował ten dokument ramowy, w 2023 r. przygotuje materiały szkoleniowe dla całego personelu szkolnego.

Na platformie e-learningowej Akademii Ignatianum dostępny jest też kurs dla młodych liderów grup młodzieżowych np. ruchów kościelnych, harcerstwa. Korzystając z tego szkolenia mogą zdobyć wiedzę jak dbać o ochronę swoich podopiecznych i jak reagować na ewentualne sytuacje budzące ich wątpliwości. W nowym roku dostępny będzie analogiczny kurs dla dorosłych liderów grup (25+). W przygotowaniu jest też projekt “Bezpieczna parafia”.

Kryzys uchodźczy

– Sporo czasu poświęciliśmy też na refleksję, w jaki sposób możemy przyczynić się do ochrony małoletnich w kryzysie uchodźczym. Był to przedmiot narad w gronie Rady przy delegacie Episkopatu Polski ds. ochrony dzieci i młodzieży – mówi o. Żak SJ. COD planuje dotrzeć z informacją i profilaktyką wszędzie tam, gdzie w kościelnych instytucjach w Polsce znajdują się dzieci i młodzież pochodzące z Ukrainy oraz ich opiekunki lub opiekunowie. – Wielu z nich podjęło już naukę w Polsce, ale chcemy by środowiska, w których przebywają świadomie troszczyły się o bezpieczeństwo osób małoletnich. Ten program będzie realizowany w roku 2023 – zapowiada o. Żak SJ.

CEE Network i współpraca z Papieską Komisją

Zaangażowanie COD w przygotowanie w 2021 r. regionalnej konferencji poświęconej ochronie małoletnich w Kościele w Europie Środkowo-Wschodniej, we współpracy z Papieską Komisją ds. Ochrony Małoletnich i Episkopatem Polski zaowocowało powstaniem międzynarodowej sieci CEE Network. Uczestnicy wyrazili wolę kontynuowania współpracy w celu wymiany dobrych praktyk, wiedzy i wspólnych szkoleń. – To już się dzieje się, a za koordynowanie tej działalności w Europie Środkowo-Wschodniej odpowiedzialne jest Centrum Ochrony Dziecka.

– Rok 2022 to także rok, w którym praca COD została zauważona przez Papieską Komisję ds. Ochrony Małoletnich, bo wśród nowych członków znalazła się moja zastępczyni Ewa Kusz. Została powołana przez papieża Franciszka na pięcioletnią kadencję – zwraca uwagę o. Żak SJ.

Przed Papieską Komisją, która obecnie wchodzi w skład kurii rzymskiej (dykasterii nauki wiary) zostały wyznaczone bardzo precyzyjne zadania. Jej członkowie będą pracować dla papieża i równocześnie dla Kościołów lokalnych, aby standardy ochrony małoletnich były coraz lepiej rozumiane, przyswajane i wprowadzane w praktykę we wszystkich diecezjach na świecie – podkreśla dyrektor COD.

Centrum Ochrony Dziecka zostało powołane do istnienia 4 marca 2014 r. przez senat Akademii Ignatianum w Krakowie i jest międzywydziałową jednostką tej uczelni.