Chanuka – żydowskie Święto Świateł – w kraju pozbawionym prądu

Żydowskie Święto Świateł – Chanuka, którego 8-dniowe obchody rozpoczęły się 18 grudnia, nabrało w tym roku wyjątkowego wydźwięku na Ukrainie w związku z ograniczeniami w dostawach prądu wskutek agresji rosyjskiej. W okolicznościowym przesłaniu w ten niedzielny wieczór prezydent Wołodymyr Zełeński, który sam jest Żydem, wyraził przekonanie, że „(święto to uczy nas, iż) ci, których było mniej, pokonali tych, których było więcej. Światło zwyciężyło ciemność. I tak samo będzie tym razem”.

Aby podkreślić szczególne znaczenie Chanuki w tym roku, na kijowskim Majdanie o zachodzie słońca uroczyście zapalono pierwszą świecę na największej obecnie w Europie menorze – świeczniku siedmioramiennym. W uroczystości, zorganizowanej przez Związek Wspólnot Żydowskich na Ukrainie, wzięli udział ambasadorowie USA, Japonii, Polski, Kanady i Francji. Przewodniczący Związku rabin Mayer Stambler w swoim przemówieniu porównał obecną sytuację w swej ojczyźnie do tej sprzed ponad 2000 lat, kiedy to Machabeusze pokonali Syryjczyków.

„Kiedy oleju miało wystarczyć na zapalenie świec w świątyni tylko przez jeden dzień i jedną noc, w sposób niewytłumaczalny podtrzymywał on ogień przez 8 dni i 8 nocy. Na pamiątkę tamtego cudu świętujemy Chanukę przez 8 dni. Teraz przeżywamy tu taką samą sytuację i wojnę między światłem a ciemnością” – powiedział rabin.

W podobnym tonie wypowiedział się ambasador Izraela na Ukrainie Michael Brodsky, życząc „ludziom w tym kraju tego wszystkiego, co symbolizuje Chanuka, aby było światło w każdym ukraińskim domu”. „I życzę wam zwycięstwa” – dodał dyplomata.

Prezydent Zełeński w innym przekazie telewizyjnym nawiązał do kończących się w tym dniu Mistrzostw Świata w piłce nożnej. Na kilka godzin przed spotkaniem finałowym wskazał, iż „mierzą się na nich zawodnicy z różnych krajów, aby pokazać, którzy z nich są najsilniejsi w walce z poszanowaniem zasad sportowych – fair play. Ta gra na zielonym boisku jakże kontrastuje z igraniem z ogniem, czyli z wojną”.

Korespondent amerykańskiej agencji AP przytoczył też pełną nadziei wypowiedź 47-letniej Wiktorii Herman – jednej z uczestniczek uroczystości na Majdanie. Według niej „to Święto Świateł dodaje nam nadziei w te grudniowe dni, kiedy mamy najmniej słonecznego światła. Ale to światło w końcu dotrze i wszystko obróci się na dobre dla wszystkich. W końcu nadejdzie także koniec tej wojny”.

Chanuka, czyli Święto Poświęcenia (Odnowienia), Dzień Ognia, Święto Świateł (hebr. Chag ha-Orim) jest dorocznym świętem żydowskim, trwającym osiem dni, począwszy od 25. dnia kislew – dziewiątego miesiąca kalendarza żydowskiego. Upamiętnia ono ponowne poświęcenie Świątyni Jerozolimskiej w roku 165 przed Chrystusem. Z Chanuką związany jest rytuał zapalania świateł, świec lub lampek oliwnych, umieszczonych na specjalnym świeczniku – chanukiji.