Chmielnik: ambasador Izraela zwiedził „Świętokrzyski Sztetl”

Zvi Rav-Ner, ambasador Izraela wraz z małżonką Yehudit odwiedzili Chmielnik i jego największą atrakcję: Ośrodek Edukacyjno–Muzealny „Świętokrzyski Sztetl” w dawnej, XVIII-wiecznej synagodze. „To absolutnie unikatowa forma dokumentacji kultury żydowskiej i obraz ogromnej pracy samorządu” – mówił w Chmielniku ambasador.

Największe wrażenie na gościach wywarła szklana bima, jako sposób, jak mówili – „wyrażenia za pomocą szkła idei modlitwy”, Dom Cienia – monument upamiętniający 13 tys. ofiar Holokaustu i dioramy – rodzaj ruchomych makiet pokazujących w miniaturowej formie obyczaje i święta żydowskie.

Goście spędzili w muzeum blisko dwie godziny. Pod kierunkiem burmistrza Jarosława Zatorskiego, przewodniczącej rady miasta – Marianny Wiry i pracowników ośrodka poznali zgromadzone tam judaika, archiwalne materiały dokumentalne, formuły edukacji i upowszechnienia kultury żydowskiej. Odwiedzili także cmentarz żydowski w Chmielniku. Podczas spotkania omawiano m.in. możliwości współpracy pomiędzy młodzieżą polską i izraelską oraz miastami partnerskimi.

Zvi Rav-Ner od 2009 r. jest ambasadorem Izraela w Polsce. Urodzony w Świdnicy w rodzinie żydowskiej, bardzo dobrze mówi w języku polskim. W 1957 r. wyemigrował z rodziną do Izraela. Od 1977 jest związany z izraelskim Ministerstwem Spraw Zagranicznych. Pracował m.in. w Helsinkach, Bukareszcie, Londynie. Od 1973 r. jest żonaty z Yehudit, malarką. Ma troje dzieci i dwoje wnuków.

Muzeum w dawnej synagodze w Chmielniku jest czynne dla turystów od stycznie 2014 r. Prowadzi także działalność edukacyjną i kulturalną, skierowaną do turystów indywidualnych i grup zorganizowanych, jako Ośrodek Edukacyjno–Muzealny „Świętokrzyski Sztetl”. Dawny obiekt kultu – bożnica nieczynna od czasów II wojny światowej, został wg koncepcji architektonicznej Mirosława Nizio (Mirosław Nizio Design Internacional) przeistoczony w nowoczesny, multimedialny ośrodek, przeznaczony dla wszystkich zainteresowanych kulturą i tradycją żydowską na Kielecczyźnie. Odbudowa trwała od 2008 r.

Do II wojny światowej Chmielnik był jednym z większych sztetli regionu, zamieszkałym w większości (80%) przez ludność żydowską, zgodnie, bez większych konfliktów żyjącą obok ludności polskiej. Fakt ten zakłócił Holokaust – w październiku 1942 r. Niemcy wywieźli do Treblinki i zagazowali ok. 12-13 tys. ludzi (także deportowanych tam w czasie wojny). Po wojnie Żydzi zniknęli z obrazu miasteczka, pozostała jednak synagoga. Gmina postanowiła ją odbudować i przekształcić w miejsce pamięci o dawnych, pokojowych czasach zgodnego współistnienia dwóch kultur – polskiej i żydowskiej.