Chmielnik: Dzień Judaizmu w „Świętokrzyskim Sztetlu”

Konferencja prasowa z udziałem marszałka Adama Jarubasa, prezentacja karty pocztowej z chmielnicką synagogą, ogłoszenie konkursu „Nasi sąsiedzi Żydzi” oraz dzień otwarty dla turystów – tak w Ośrodku Edukacyjno–Muzealnym „Świętokrzyski Sztetl” w Chmielniku obchodzono Dzień Judaizmu.

Marszałek Jarubas po raz pierwszy gościł w dawnej synagodze. W zwiedzaniu sali modlitw ze szklaną bimą, babińca, poznawaniu zasobów biblioteki multimedialnej i judaików towarzyszyli mu m.in.: Jacek Kowalczyk – dyrektor Departamentu Promocji, Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego i burmistrz Chmielnika Jarosław Zatorski.

Marszałek Adam Jarubas nazwał muzeum w Chmielniku „naszą wspólną sprawą”, zachęcał do poznawania tych wciąż nieodkrytych wątków historii, a ofertę muzealną interpretował w kategorii wartościowego elementu promocji województwa świętokrzyskiego.

Dziennikarze interesowali się np. warsztatami muzealnymi – gdzie i w jaki sposób są realizowane. „Największą popularnością cieszą się zajęcia edukacyjne pn. 'Kuchnia żydowska – poznaj i wypróbuj’, realizowane we współpracy ze Spółdzielnią Socjalną 'Chmielnickie Smaki’. Jutro np. skorzystają z tych zajęć uczniowie Zespołu Szkół Katolickich w Kielcach” – wyjaśniają pracownicy OEM „Świętokrzyski Sztetl”.
Podczas Dnia Judaizmu została także zaprezentowana – po raz pierwszy – wyjątkowa karta pocztowa z wizerunkiem synagogi w Chmielniku i informacją o muzeum, którą Poczta Polska wydała 9 grudnia 2013 r. z inicjatywy Okręgu Świętokrzyskiego Polskiego Związku Filatelistów.

OEM „Świętokrzyski Sztetl” zaprosił także świętokrzyskie szkoły do udziału w drugiej edycji konkursu dla szkół ponadgimnazjalnych województwa świętokrzyskiego „Nasi sąsiedzi Żydzi”, organizowanego we współpracy z Uniwersytetem Jana Kochanowskiego i Kuratorium Oświaty w Kielcach. Konkurs ruszył w Dniu Judaizmu.

Dzień Judaizmu obchodzony jest zawsze 17 stycznia, lecz tym razem z racji zbieżności tej daty z szabatem, termin przesunięto o jeden dzień. Dzień Judaizmu w Kościele katolickim został ustanowiony z inicjatywy Episkopatu Polski w 1997 r. w celu rozwoju dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, a także modlitwy i refleksji nad związkami obu religii. Po raz pierwszy Dzień Judaizmu obchodzono w 1998 r.

Od 1 stycznia 2014 r. w Chmielniku, w dawnej synagodze z XVIII wieku, funkcjonuje unikatowy w skali kraju Ośrodek Edukacyjno–Muzealny „Świętokrzyski Sztetl”. Jako jedyny w województwie świętokrzyskim i jeden z nielicznych w Polsce proponuje warsztaty i lekcje muzealne propagujące kulturę i tradycję żydowską. Wizyta w OEM jest oryginalnym przeżyciem – swobodnego „spaceru” po przedwojennym sztetlu, po tętniącym gwarem targu, po zaułkach, wypełnionych dźwiękami muzyki żydowskiej.

Dawna bożnica, starannie odrestaurowana – to połączenie nowoczesnych technik multimedialnych z zabytkową architekturą i judaikami. OEM szczyci się jedyną na świecie bimą, wykonaną całkowicie ze szkła. Wizyta w muzeum dzięki rozmieszczonym wewnątrz multimedialnym mapom regionu, ekranom dotykowym, szybom holograficznym, ukrytym głośnikom – jest specyficzną wyprawą w głąb nastroju i tradycji sztetla, jest poznawaniem wielu miejsc, w których żyli obok siebie od stuleci Polacy i Żydzi. Z kolei Zagładę i pomordowanych podczas Holocaustu upamiętnia budynek na pierwszym cmentarzu żydowskim, nazwany Domem Cienia, z tysiącem wygrawerowanych nazwisk chmielnickich Żydów.