Chmielnik: klerycy z koła ekumenicznego zwiedzili Świętokrzyski Sztetl

Klerycy kieleckiego seminarium duchownego, należący do koła ekumenicznego, odwiedzili 6 lutego „Świętokrzyski Sztetl” – Ośrodek Edukacyjno-Muzealny (OEM), powstały na bazie dawnej synagogi w Chmielniku. Poznali tam judaika, dzieje sztetli pokazane za pomocą multimediów i obyczaj żydowski zaprezentowany w dioramach.

Podczas zwiedzania muzeum alumni poznawali historię synagogi i społeczności żydowskiej w Chmielniku, podstawowe pojęcia związane z kulturą żydowską, judaika w gablotach i sprzęty codziennego użytku. Podziwiali jedyną na świecie szklaną bimę – niegdyś miejsce do odczytywania tory. Wysłuchali opowieści o sztetlach, płynących z głośników ukrytych w ścianach, a dzięki starym zdjęciom w nowoczesnej formule mogli poznać architekturę synagog z terenu dawnego województwa kieleckiego.

Z dużym zainteresowaniem klerycy poznawali obyczaj żydowski i tradycję żydowskich świąt religijnych, za pomocą dioram – obrotowych makiet z setkami figurek i głosem lektora, komentującego poszczególne sceny.
Odwiedzili także Dom Cienia, zlokalizowany na pierwszym cmentarzu żydowskim k. synagogi i stanowiący integralną część OEM „Świętokrzyski Sztetl", upamiętniający żydowskich mieszkańców Chmielnika, zamordowanych podczas Holocaustu.

Muzeum w Chmielniku seminarzyści określali jako „intrygujące”, „bardzo nowoczesne”, „zaskakująco ambitne”, szczególnie w kontekście małego, prowincjonalnego miasteczka.

Do II wojny światowej Chmielnik był jednym z większych sztetli regionu, zamieszkałym w większości (80 proc.) przez ludność żydowską, zgodnie, bez większych konfliktów żyjącą obok ludności polskiej. Fakt ten zakłócił Holokaust – w październiku 1942 r. Niemcy wywieźli do Treblinki i zagazowali ok. 11-12 tys. ludzi (także przyjezdnych w czasie wojny). Po wojnie Żydzi zniknęli z obrazu miasteczka, pozostała jednak synagoga. Gmina postanowiła ją odbudować i przekształcić w miejsce pamięci o dawnych, pokojowych czasach zgodnego współistnienia dwóch kultur – polskiej i żydowskiej.

Zgodnie z koncepcją architektoniczną Mirosława Nizio (Mirosław Nizio Design International) dawny obiekt kultu przeistoczył się w nowoczesny, multimedialny ośrodek edukacyjno–muzealny, przeznaczony dla wszystkich zainteresowanych kulturą i tradycją żydowską na Kielecczyźnie. Odbudowa trwała od 2008 roku.