Chmielnik: trwają IX Spotkania z Kulturą Żydowską

Otwarcie wystawy malarstwa i grafiki Cezarego Zbrojewskiego, pokazy tańca oraz spektakl Krakowskiego Teatru Studenckiego rozpoczęły 18 czerwca dwudniowe Spotkania z Kulturą Żydowską w Chmielniku.

„Przyjechali do nas goście z Izraela, np. Rozen Pinkas – przewodniczący Związku Żydów Chmielnickich w Izraelu, jest delegacja z zaprzyjaźnionej gminy niemieckiej czy Leopold Kozłowski, zwany ostatnim klezmerem Galicji” – informuje Włodzimierz Marchewka, dyrektor Chmielnickiego Centrum Kultury.

„Śladami starszych braci” – to tytuł wystawy malarstwa, grafiki i rysunku Cezarego Zbrojewskiego, otwartej w foyer Centrum Kultury. Prace autora – urodzonego w Sieradzu, absolwenta Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, były inspirowane m.in. wizytami artysty na wielu cmentarzach żydowskich, np. łódzkim.

Spektakl „Dybuk” w wykonaniu Krakowskiego Teatru Studenckiego odbył się przy pełnej sali teatralnej w Centrum Kultury, podobnie pokazy tańca inspirowanego muzyką żydowską w wykonaniu zespołów „Kamena” i „Abra”. Dużym powodzeniem cieszyła się degustacja potraw kuchni żydowskiej.

Wydarzeniem dla mieszkańców Chmielnika stał się spektakl reaktywowanej po latach Grupy Teatralnej „Chmielnicka Gęś”. Premierowa sztuka „Jak chmielnicki kogutek świat zawojował” nawiązywała do kultowej w mieście postaci przedwojennego farmaceuty. Teatr, skupiający młodzież i dorosłych, prowadzi od kilku miesięcy ks. Marcin Zdon.

A na zakończenie dnia uczestnicy Spotkania mogli posłuchać piosenki finałowej Hevenu Szhalom w wykonaniu Marzeny Sadłochy, solistki zespołu klezmerskiego „Chmielnikers”.

W niedzielę 19 czerwca w programie Msza św. w kościele parafialnym o pokój i pojednanie, kadisz na cmentarzu żydowskim, wspólna modlitwa pod tzw. „Drzewem pamięci” oraz liczne atrakcje kulturalne, rozstrzygnięcie całorocznych konkursów, warsztaty uliczne itp. Spodziewany jest ambasador Izraela w Polsce i naczelny rabin Krakowa.

Chmielnik to niegdyś jedno z najliczniej zamieszkałych przez Żydów miasteczek w Polsce – do II wojny światowej stanowili oni ok. 80 procent ludności. Niemcy założyli tutaj getto, z którego 13 tys. osób wywieźli głównie do Treblinki. Na cmentarzu żydowskim w Chmielniku, założonym w 1820 r., spoczywa kilkanaście tysięcy osób.

Od 9 lat trwają w Chmielniku Spotkania z Kulturą Żydowską o charakterze ogólnopolskim oraz podejmowane są liczne, doceniane w kraju inicjatywy na rzecz współpracy polsko–żydowskiej. W ostatnich latach np. została zrealizowana renowacja cmentarza – możliwa dzięki staraniom burmistrza miasta oraz Chmielnickiego Stowarzyszenia Kulturalnego. Wsparcie finansowe na prace budowlane przekazała rodzina Kalish z Hajfy, pochodząca z Chmielnika, a renowacja odbywała się przy poparciu organizacji „Projekt Odnowy Cmentarzy Żydowskich w Polsce”. Obecnie trwa odbudowa synagogi, gdzie powstanie nowoczesne, wyposażone w multimedia muzeum „Świętokrzyski Sztetl”.