Cieszyn: tablica z nazwiskami 33 kapłanów ze Śląska Cieszyńskiego, zamordowanych przez Niemców w latach II wojny światowej

– 19 grudnia w kościele pw. św. Marii Magdaleny w Cieszynie odbędzie się uroczyste odsłonięcie tablicy poświęconej pamięci księży katolickich ze Śląska Cieszyńskiego, zamordowanych przez Niemców w latach II wojny światowej – poinformowała Monika Kobylańska z katowickiego oddziału IPN. Przedsięwzięcie zainicjowano w 2019 r. kilku mieszkańców Cieszyna. Chodzi o upamiętnienie polskich księży, ofiar niemieckiego hitleryzmu, zwłaszcza tych, którzy pełnili posługę na Zaolziu.

Jak przypomina dr Dominik Abłamowicz z OBUWiM IPN Katowice, w cieszyńskim kościele znajduje się starsza, niewielka tablica z 1946 r. upamiętniająca siedmiu związanych z przedwojennym Cieszynem księży katolickich, zamordowanych przez Niemców w latach II wojny światowej. Jednak grupa pomysłodawców, po zapoznaniu się z opracowaniem Jana Szymika pt. „Zginęli za Boga i Lud”, wydanym w Czeskim Cieszynie w 1998 r., stwierdziła, że istniejąca tablica nie uwzględnia wszystkich znanych dziś nazwisk ofiar.

„Według współczesnych szacunków, z rąk niemieckich podczas II wojny światowej zginęło około trzech tysięcy księży i sióstr polskiego Kościoła rzymskokatolickiego (około 20% stanu przedwojennego). Zaolzie – strefa pogranicza i przemieszania osadnictwa czeskiego i polskiego – zostało włączone do Polski w październiku 1938 r. Od tego czasu do września 1939 r. organizowano tutaj polskie struktury administracji i zarządzania, również kościelne. Istniejące na Zaolziu 29 parafii rzymskokatolickich (w dekanatach: Jabłonków, Frysztat, Karwina, Śląska Ostrawa i Frydek) przyłączono do diecezji katowickiej. Z kolei zaolziańskie zbory czeskiego Kościoła ewangelicko-augsburskiego weszły w skład senioratu śląskiego Kościoła ewangelicko-augsburskiego w RP” – poinformował Abłamowicz.

Przypomniał, że podczas II wojny światowej wielu przedstawicieli administracji polskiej na Zaolziu, a także polskich działaczy narodowych, funkcjonariuszy Policji Województwa Śląskiego, Straży Granicznej, Wojska Polskiego oraz duchownych Kościoła rzymskokatolickiego i ewangelickiego zostało zamordowanych (w większości przez okupanta niemieckiego, ale część również przez okupanta sowieckiego) lub w różny sposób poszkodowanych. Wielu straciło życie lub zdrowie w niemieckich obozach koncentracyjnych, zwłaszcza w KL Auschwitz-Birkenau oraz KL Dachau.

„Dzięki kwerendzie zrealizowanej w związku z planami powstania nowej tablicy upamiętniającej polskich księży katolickich ziemi cieszyńskiej, zidentyfikowano aż 33 osoby (co z pewnością nie wyczerpuje pełnej listy ofiar). Właśnie ich nazwiska będą uwidocznione na nowej tablicy” – dodał historyk.

W programie czwartkowej uroczystości, poza odsłonięciem nowej tablicy, przewidziany jest dla uczestników wykład przybliżający sylwetki zamordowanych księży. Po Mszy św. w intencji zamordowanych zaplanowano niewielki koncert artystyczny w wykonaniu cieszyńskiej młodzieży.

Projekt nowej tablicy został opracowany przez Urszulę Górnicką-Hermę, absolwentkę Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Jej wykonaniem zajął się Wacław Pieczonka.

Księża katoliccy ze Śląska Cieszyńskiego, ofiary zbrodni niemieckich, którzy oddali życie za wiarę i ojczyznę w latach II wojny światowej (1939–1945):

ks. Józef Adamecki, zm. 1944 r., KL Auschwitz
ks. Jan Barabasz, zm. 1941 r., KL Dachau
ks. Zdzisław Belon, zm. 1942 r., KL Dachau
br. Jan Binkowski, zm. 1941 r., KL Dachau
ks. Franciszek Bojdoł, zm. 1942 r., KL Auschwitz
ks. Józef Czudek, zm. 1941 r., KL Dachau
ks. Erwin Duda, zm. 1942 r., KL Dachau
ks. Klemens Galocz, zm. 1942 r., KL Dachau
ks. Alojzy Gałuszka, zm. 1945 r., Strumień
ks. Józef Gociek, zm. 1941 r., KL Auschwitz
ks. Franciszek Kałuża, zm. 1941 r., KL Dachau
ks. Karol Kałuża, zm. 1943 r., KL Dachau
ks. Józef Kania, zm. 1944 r., KL Auschwitz
ks. Ludwik Knyps, zm. 1944 r., Cieszyn
ks. Stanisław Krzystolik, zm. 1942 r., KL Dachau
ks. Zygmunt Krzyżanowski, zm. 1942 r., KL Dachau
ks. Stanisław Kukla, zm. 1942 r., KL Dachau
ks. Józef Kula, zm. 1941 r., KL Dachau
ks. Józef Kwiczała, zm. 1940 r., Łagiewniki
ks. Alfons Latocha, zm. 1942 r., KL Dachau
ks. Tomasz Mamzer, zm. 1939 r., Zebrzydowice
ks. Jan Marosz, zm. 1944 r., Bystrzyca
ks. Henryk Olszak, zm. 1940 r., KL Mauthausen
ks. Augustyn Paździora, zm. 1940 r., KL Gusen
ks. Rudolf Płoszek, zm. 1940 r., Gnojnik
ks. Edward Rduch, zm. 1941 r., KL Gusen
kleryk Karol Sosna, zm. 1943 r., Mosty
ks. Jan Sznurowacki, zm. 1941 r., KL Dachau
ks. Fryderyk Szymeczek, zm. 1943 r., KL Auschwitz
ks. Rudolf Tomanek, zm. 1941 r., KL Dachau
ks. Konrad Wojciech, zm. 1942 r., KL Dachau
ks. Ludwik Wrzoł, zm. 1940 r., KL Gusen
ks. Feliks Zieliński, zm. 1940 r., KL Dachau