Co to jest Opus Dei?

– Publikujemy odpowiedź na to pytanie przygotowaną przez członków tej założonej przez bł. Josemarię organizacji.

Niedawno Ojciec Święty podpisał dekret kanonizacyjny bł. Josemarii Escrivy de Balaguera, a 9 stycznia mija 100 rocznica urodzin tego hiszpańskiego księdza.
W chwili jego śmierci Opus Dei liczyło ponad 60 tys. członków i było obecne na pięciu kontynentach. W 1992 roku założyciel Dzieła został beatyfikowany przez Ojca Świętego Jana Pawła II. Dziś do Opus Dei należy 84 tys. osób.

. *Opus Dei (łac.: Dzieło Boże)* jest instytucją Kościoła Katolickiego. Zadaniem Dzieła jest *pomaganie* ludziom ze wszystkich warstw i grup społecznych *w szukaniu świętości* w codziennych zajęciach i poprzez nie, w tym szczególnie uświęcanie własnej pracy.

. Opus Dei *założył w 1928* roku ksiądz katolicki Josemaria Escriva. Ksiądz Josemaria zmarł w 1975 roku. W roku 1992 został beatyfikowany przez Papieża Jana Pawła II.

. Kościół ma własną strukturę i podział na jurysdykcje do prac duszpasterskich. Jurysdykcje mogą mieć charakter terytorialny – jeśli obejmują konkretny obszar geograficzny (jak diecezje), lub personalny – gdy obejmują określoną grupę osób. Prałatura Opus Dei jest *organizacją Kościoła katolickiego typu personalnego*: tworzą ją świeccy i duchowni.

. Wierni Prałatury realizują powierzoną sobie specyficzną *misję* – jest nią krzewienie świętości w świecie poprzez pracę. W tym, co dotyczy tej misji podlegają władzy Prałata. Prałatura, jako instytucja hierarchiczna Kościoła, *podlega Kongregacji Biskupów*. Hierarchiczna struktura Opus Dei, została określona w ustanawiającej prałaturę Konstytucji apostolskiej Ut sit papieża Jana Pawła II (z 28.11.1982). Prawem regulującym funkcjonowanie Dzieła jest jego własny Statut, zatwierdzony w 1982 roku przez Stolicę Apostolską.

. Opus Dei pomaga zwykłym ludziom w odkryciu prawdy, że każdy człowiek jest osobiście wezwany przez Boga do świętości we własnym miejscu pracy i wśród codziennych zajęć. Służy temu *głęboka formacja osobista*, którą Opus Dei zapewnia poprzez rekolekcje, pogadanki dotyczące życia wewnętrznego, wykłady z nauki Kościoła, kierownictwo duchowe, etc. Tę działalność Dzieło prowadzi zarówno wśród swych wiernych, jak i wśród innych osób pragnących z niej skorzystać.

. Podstawowy ciężar działalności apostolskiej Prałatury Opus Dei spoczywa na jej wiernych. Apostołują oni w swoim własnym środowisku, wśród podobnych sobie ludzi z osobistą wolnością i odpowiedzialnością. Wierni Dzieła starają się w praktyczny sposób wcielać w życie zalecenie bł. Josemaríi: „Niech twoje postępowanie pomaga innym poznać Chrystusa – jak lustro, które odbija obraz, nie zniekształcając go” (Kuźnia, nr 140).

. Istnieją również przedsięwzięcia apostolskie podejmowane wspólnie przez wiernych Opus Dei. Nazywane są one *dziełami korporacyjnymi*. Opiekę duchową nad nimi sprawuje Prałatura. Dzieła korporacyjne prowadzone są najczęściej w dziedzinach edukacji, pomocy charytatywnej i służby konkretnym społecznościom. W ten sposób powstają szkoły, uniwersytety, domy akademickie, kluby młodzieżowe, przedszkola, przychodnie lekarskie, itp. Są to zawsze przedsięwzięcia o charakterze non-profit.

. Wierni Prałatury są *zwyczajnymi chrześcijanami*, a zatem pracują, prowadzą swoje życie rodzinne i społeczne, czyniąc dokładnie to, co czyniliby nie należąc do Prałatury. Duch Opus Dei pobudza ich do przemieniania tych codziennych obowiązków w pracę godną ofiarowania Bogu. Zgodnie ze swoim powołaniem starają się lepiej służyć rodzinie, przyjaciołom i społeczeństwu. W ten sposób dążą do wzrastania w cnotach chrześcijańskich w swojej pracy i przez nią, jak również poprzez inne codzienne zajęcia, a także zachęcają innych, by czynili to samo.

. Aby to osiągnąć, przystępują do Sakramentów i codziennie starają się poświęcać określony czas na modlitwę, czytanie duchowe i inne praktyki pobożności, zakorzenione w tradycji Kościoła. Wierni Prałatury starają się *praktykować chrześcijańskie umartwienia* – głównie w drobnych rzeczach – w pracy (np. utrzymywanie porządku, punktualne wypełnianie zobowiązań), na łonie rodziny (np. rezygnacja z osobistych przyjemności), w służbie innym, w dbaniu o drobne dobre uczynki, itd. Co miesiąc uczestniczą w dniu skupienia, a także w wykładach i kursach dotyczących nauki i duchowości chrześcijańskiej.

. W rzeczywistości ogromna większość wiernych Opus Dei to *osoby zamężne lub żonate*. Inni pozostają w stanie wolnym, a z tej grupy jedynie nieliczni zostają księżmi (ok. 2% ogółu wiernych Prałatury).

. Przy podejmowaniu decyzji związanych z małżeństwem i odpowiedzialnym rodzicielstwem, wierni Opus Dei kierują się nauczaniem Kościoła. Założyciel Opus Dei nazywał małżeństwo „drogą boską, wielką i wspaniałą” podkreślając, że „małżonkowie powołani są do uświęcania swego małżeństwa i samych siebie w tymże związku. Popełniliby więc poważny błąd, gdyby budowali swe życie duchowe odwróceni od rodzinnego domu lub na jego marginesie”.

. Prałatura Opus Dei zazwyczaj zaczyna pracę apostolską w konkretnym miejscu na zaproszenie biskupa danej diecezji. W Polsce Prałatura jest instytucją uznawaną przez Państwo na podstawie konkordatu, podobnie jak diecezje lub ordynariaty polowe.

. Wierny Prałatury *zobowiązuje* się dążyć do świętości, pomagać innym czynić to samo w codziennej pracy i w spełnianiu zwykłych obowiązków, w zgodzie z duchem i nauczaniem bł. Josemarii Escrivy.
W Opus Dei nie składa się żadnych ślubów, a wzajemne zobowiązania regulowane są na mocy umowy.

. Wierni Dzieła mogą brać udział w każdej uczciwej działalności, w której chcą. Są wśród nich także ludzie, których interesuje polityka. Jako osoby wolne i odpowiedzialne podejmują własne wybory kierując się osobistymi kryteriami i korzystając z prawa wyboru. W żaden sposób nie reprezentują Opus Dei, tak samo jak inni katolicy w swojej działalności politycznej nie reprezentują swojej diecezji.

. W każdej sprawie, w której Kościół nie określił obowiązującego wszystkich katolików stanowiska wierni Opus Dei *wyrabiają sobie sami poglądy* na te sprawy i przyjmują punkt widzenia, który uważają za słuszny. Działanie i cel Opus Dei ograniczają się bowiem wyłącznie do sfery duchowej i apostolskiej.

. Każdy, kto usiłuje zaklasyfikować instytucję Kościoła, jaką jest Opus Dei według kryteriów politycznych jest narażony na popełnienie błędu. Wierny Prałatury jest *całkowicie wolny w swoich preferencjach* dotyczących zarówno wyborów politycznych, jak i teorii filozoficznych czy nawet teologicznych – oczywiście w tych ramach, które wyznacza nauczanie Kościoła (np. wierny Opus Dei nie mógłby głosować na partię popierającą aborcję czy eutanazję, lub głosić poglądów sprzecznych z nauczaniem Ojca Świętego lub wypowiedziami Urzędu Nauczycielskiego Kościoła). Opus Dei *nie jest ani „konserwatywne” ani „prawicowe”, ani też „lewicowe”*, ponieważ we wszystkim, co podlega wolnemu sądowi, każdy decyduje sam za siebie.

. Gdy Opus Dei zostało założone, wiele aspektów jego ducha uznano za *rewolucyjne*, choć ich podstawą jest Ewangelia. Niektórzy podejrzewali nawet herezję. Szczególne trudności napotkało zaakceptowanie radykalnej wizji roli świeckich w Kościele i w świecie; misji kobiet w społeczeństwie czy wizji małżeństwa jako prawdziwej drogi do świętości. Na trudności napotykało też przyjęcie koncepcji „świata”, jako miejsca, gdzie każdy może i powinien szukać jedności z Bogiem oraz przekonanie, że codzienny trud może być drogą i środkiem uświęcania się.

. Członkowie Prałatury *nie ukrywają swej przynależności* do Dzieła, choć nie rozgłaszają tego, podobnie jak inni zwykli chrześcijanie nie mówią przy pierwszej okazji o szczegółach swojego życia duchowego.
. Rodzina, koledzy, przyjaciele i znajomi wiernego Opus Dei wiedzą, że należy on do Prałatury, ponieważ on sam o tym świadczy, starając się nadać charakter apostolski wszystkiemu, co czyni.
Jest to instytucja Kościoła katolickiego, która obejmuje kobiety i mężczyzn każdego stanu, księży i świeckich wszystkich ras i pozycji społecznych, którzy dążą do życia w tym samym duchu, z identycznym powołaniem.

. Opus Dei ma *uniwersalny charakter* zarówno pod względem geograficznym (jest obecne na pięciu kontynentach), jak i kulturowym oraz społecznym. Duch Opus Dei charakteryzuje się głębokim szacunkiem dla autonomii świeckich w ich własnych środowiskach. Świeccy są traktowani jako autentyczni i aktywni członkowie Kościoła, którzy pragną odpowiedzieć na powołanie otrzymane przy Chrzcie Świętym i umocnione przez Sakrament Bierzmowania. Świeccy żyjący tym duchem działają w świecie z pełną wolnością i osobistą odpowiedzialnością, wykorzystując zdolności umysłowe i fizyczne, talenty i wiedzę, swoje przygotowanie zawodowe i doświadczenie w pracy i w wypełnianiu obowiązków społecznych.

. Z Prałaturą Opus Dei związane jest nierozerwalnie *Stowarzyszenie Kapłańskie Świętego Krzyża*. Jest to stowarzyszenie kapłanów, do którego należą wszyscy księża i diakoni Prałatury. Do Stowarzyszenia Kapłańskiego Świętego Krzyża mogą również przyłączać się księża diecezjalni, którzy pragną dążyć do świętości według ascetyki i ducha właściwego Opus Dei. Cele pomocy duchowej dostarczanej księżom przez Prałaturę są podobne jak w przypadku świeckich: wsparcie kapłana w jego wysiłku do osiągnięcia osobistej świętości przez wierne wykonywanie obowiązków wiążących się z jego stanem. Zakłada to także wzmocnienie więzi kapłana z jego biskupem, ponieważ wśród obowiązków księdza na czoło wysuwa się posłuszeństwo ordynariuszowi. Tylko jemu, jako Przełożonemu, księża zdają sprawę z wypełniania swych obowiązków.

. Opus Dei podejmuje *prace w danej diecezji* za zgodą miejscowego Biskupa, z którym wikariusz regionalny Prałatury utrzymuje stały kontakt.
. Związek wiernych świeckich Opus Dei z proboszczami, biskupami i z Papieżem jest dokładnie taki sam, jak innych katolików: podlegają miejscowym normom poszczególnych diecezji, stosują się do nauk i zaleceń Biskupa oraz uczestniczą w życiu parafii. Zobowiązania wynikające z przynależności do Prałatury dotyczą sfer, w których wierni mają pełną wolność wyboru: na przykład w swym własnym życiu duchowym i w inicjatywach apostolskich.

. Niedawno Ojciec Święty przypomniał, że „dzięki przynależności wiernych świeckich zarówno do własnego Kościoła partykularnego (czyli diecezji – przyp. red.), jak i do Prałatury, której są członkami, specyficzna misja prałatury łączy się z działaniem ewangelizacyjnym każdego Kościoła partykularnego zgodnie z tym, co zalecał Sobór Watykański II, postulując tworzenie prałatur personalnych” (przemówienie do uczestników kongresu nt. listu apostolskiego Novo millennio ineunte zorganizowanego w Rzymie przez Prałaturę Opus Dei, 17 marca 2001 roku).

. Przynależność do Opus Dei *otwarta jest dla każdej osoby*, niezależnie od jej talentów, możliwości i pozycji społecznej. To Bóg wzywa człowieka, by szedł swoją własną drogą. W miejscach, w których praca Prałatury rozwija się już od dłuższego czasu, wachlarz społeczny wiernych odpowiada przekrojowi danego społeczeństwa. Głównym celem Opus Dei jest głoszenie „powszechnego powołania do świętości” opartego na przekonaniu, że każdy człowiek jest wezwany przez Boga do bycia świętym, niezależnie od wartości jego zajęcia czy pozycji w ocenie społeczeństwa. *Dla Boga nie ma prac drugiej kategorii*: wszystkie są i mogą stać się drogą do świętości i służby społeczeństwu. Nie znaczy to, że Dzieło lekceważy pracę wśród inteligencji. „To ona inspiruje społeczeństwo i kulturę – mówił w wywiadzie dla Avvenire obecny prałat Opus Dei, bp Javier Echevarría – Jeśli inteligencja nie zna Chrystusa i nie głosi Go, skutki społeczne takiej sytuacji są oczywiste. Apostolat wśród inteligencji będzie zawsze ważny dla Opus Dei ponieważ w oczywisty sposób oba priorytety (zaradzanie ubóstwu i rozwój kulturalny – przyp. red.) uzupełniają się wzajemnie, ponieważ ubóstwu materialnemu towarzyszy dzisiaj olbrzymie ubóstwo kulturalno-religijne.” Stąd Opus Dei z równą uwagą traktuje pracę formacyjną w środowiskach robotniczych i wiejskich, jak wśród inteligencji.

. Prałatura Opus Dei działa *w Polsce od 1989 roku*. Obecnie do Opus Dei w Polsce należy ok. 200 osób.

. Podobnie jak w innych krajach, podstawową formą działalności wiernych Prałatury jest uświęcanie pracy i codziennych obowiązków w swoim własnym środowisku. Dzieło dostarcza im do tego środków w postaci formacji duchowej. Ośrodki Opus Dei znajdują się w Szczecinie, Warszawie, Krakowie. Spotkania formacyjne odbywają się także w Gdańsku, Lublinie, Poznaniu oraz innych miastach. W miejscowości Boża Wola niedaleko Warszawy znajduje się centrum konferencyjne i formacyjne „Dworek”, w którym prowadzone są dla zainteresowanych rekolekcje, kursy teologiczne i spotkania kulturalno-formacyjne. Dużą popularnością cieszą się pisma bł. Josemarii, których łączny nakład przekroczył już 100 tys. egzemplarzy.

. Oprócz działalności wśród dorosłych, prowadzone są także *zajęcia dla dzieci i młodzieży*, którym w ten sposób rodzice organizują spędzanie wolnego czasu. Np. w Warszawie spotkania takie odbywają się w klubie „Potok”, a w Krakowie w klubie „Skała”. Studenci uczestniczą w różnych formach pomocy potrzebującym (np. odwiedziny chorych, pomoc w szpitalach i ośrodkach dla niepełnosprawnych). Dobiega końca budowa ośrodka prowadzącego formację i przygotowanie zawodowe dla kobiet wiejskich.
. Co roku księża z Polski podejmują *specjalistyczne studia* na uniwersytetach, będących dziełami korporacyjnymi Opus Dei: w Rzymie jest to Papieski Uniwersytet Świętego Krzyża, a w Pampelunie (Hiszpania) – Uniwersytet Navarry.

Dalszych informacji udziela:
Erhard Gasda
Biuro Informacyjne Prałatury Opus Dei w Polsce
ul Filtrowa 27, 02-057 Warszawa
tel. (22) 6283725, fax (22) 6281536