Czechy: umowa ze Stolicą Apostolską odrzucona

Prezydent Czech Vaclav Klaus nie podpisał układu między jego krajem a Stolicą Apostolską. Ratyfikację umowy odrzucił czeski parlament.

W specjalnym liście prezydent wyjaśnił, że „układ dałby Kościołowi katolickiemu uprzywilejowane miejsce, które mu nie przysługuje”.
List został skierowany do arcybiskupa Pragi kard. Miloslava Vlka, premiera Vladimira Spidka i ministra spraw zagranicznych Cyrila Svobody. Prezydent oświadczył, że nie podpisze umowy międzynarodowej dotąd, aż nie zostaną opracowane zasadnicze zmiany.
Układ, regulujący status prawny Kościoła katolickiego w Republice Czeskiej Po wieloletnich pertraktacjach podpisali 25 lipca 2002 r. czeski minister spraw zagranicznych Cyril Svoboda i nuncjusz Eder.
W parlamencie przeciwko układowi głosowała m.in. część posłów Partii Socjaldemokratycznej CSSD – największej siły w urzędującej koalicji rządowej. Przeciwnicy wysuwali obawę, że podpisanie układu będzie równoznaczne z uprzywilejowaną pozycją Kościoła katolickiego wobec innych wspólnot wyznaniowych oraz że nie przyniesie korzyści Republice Czeskiej.
Rzecznik czeskiego episkopatu ks. Daniel Herman, w oficjalnym oświadczeniu w bardzo ostrych słowach ocenił tę decyzję parlamentu. Według niego parlament wykazał się bardzo niską kulturą polityczną i przyniósł hańbę Republice Czeskiej.
„Decyzja parlamentu świadczy o niskim poziomie kultury politycznej. Niezrozumiały jest podział w sprawie umowy między byłym socjaldemokratycznym rządem, który wypracował dokument a posłami tej samej partii, która go nie przyjęła w parlamencie. Może to doprowadzić do izolowania Republiki Czeskiej na arenie międzynarodowej” – napisał ks. Herman. Przypomniał, że wszystkie kraje byłego Bloku Wschodniego uporządkowały już swoje relacje między Kościołem a państwem.
Zdaniem czeskich biskupów decyzja parlamentu świadczy o braku znajomości prawa kościelnego, międzynarodowego statusu Kościoła katolickiego, świadczy też o stale funkcjonujących przesądach z okresu komunistycznego i wielkim braku dobrej woli.
Prezydent Klaus, członek narodowego Kościoła husyckiego, wyraził niezadowolenie z powodu niektórych sformułowań, które – jego zdaniem – stawiają Kościół katolicki na pozycji uprzywilejowanej w stosunku do państwa. Zaproponował, aby skreślić zwrot „Kościół ma prawo” i zastąpić go sformułowaniem „Kościół ma możliwość”. Ponadto za przeszkodę prezydent uważa zobowiązanie państwa czeskiego do podjęcia starań o jak najszybsze rozwiązanie ciągle nieuregulowanej kwestii własności kościelnych. Klaus skrytykował także gwarancje prawne dla nauczania religii w szkołach czeskich.
Jak dotychczas Konferencja Biskupów Czeskich nie zajęła oficjalnego stanowiska wobec listu prezydenta.
Czechy należą do najbardziej zsekularyzowanych krajów Europy Środkowej. Tylko jedna trzecia ludności – według spisu powszechnego z 2001 r. – należy do jednego z Kościołów chrześcijańskich. Największym z nich jest Kościół katolicki liczący 2,7 mln wiernych.