Częstochowa: abp senior Stanisław Nowak obchodzi 80. urodziny

11 lipca, 80 lat temu, urodził się abp. senior Stanisław Nowak. „Jest żarliwym czcicielem Tajemnicy Miłosierdzia, Chrystusowego Krzyża i stojącej pod nim, wiernej aż do końca Maryi” – napisał o Jubilacie w specjalnym słowie pasterskim do wiernych archidiecezji częstochowskiej abp Wacław Depo metropolita częstochowski.

Abp Depo przypomniał, że „na dziewięćdziesiąt lat istnienia diecezji jedna trzecia przypada na posługę arcybiskupa Stanisława, który przewodził wspólnocie archidiecezji w latach 1984-2011, a i obecnie nie szczędzi sił w pomnażaniu jej duchowego dobra”.

Metropolita częstochowski podkreślił, że abp Nowak „dał się nam wszystkim poznać jako niestrudzony Siewca Słowa Bożego, szafarz świętych sakramentów, zwłaszcza Eucharystii, Bierzmowania i Kapłaństwa”.

„Był nam przewodnikiem na drogach wiary w końcowych latach zmagań z systemem totalitarnym i budowania nowej rzeczywistości społecznej. Inicjował działalność wielu parafii. Jest żarliwym czcicielem Tajemnicy Miłosierdzia, Chrystusowego Krzyża i stojącej pod nim, wiernej aż do końca Maryi. Założył wiele sanktuariów i rozszerzał w nich kult Jezusa, naszego Zbawiciela i Jego Matki. Swoim ojcowskim sercem otaczał kapłanów i alumnów. Uczy nas szczególnej miłości do Kościoła i Ojca świętego, którego kilkakrotnie przyjmował podczas pielgrzymek do Ojczyzny” – napisał abp Depo.

Abp Nowak sam podkreśla, że „wzrastał w blasku dwóch wielkich klasztorów – benedyktynów w Tyńcu i ojców kamedułów”. Jego duchowość związana jest także z Kalwarią Zebrzydowską. Abp Nowak umiłował szczególnie nabożeństwo do Męki Pańskiej i modlitwę różańcową.

Abp Nowak urodził się 11 lipca 1935 r. w Jeziorzanach. Ukończył II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. Następnie wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej i rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Święcenia kapłańskie otrzymał 22 czerwca 1958 r. z rąk abp. Eugeniusza Baziaka.

Posługę duszpasterską rozpoczął w archidiecezji krakowskiej – jako wikariusz w Choczni k. Wadowic, w Ludźmierzu i Rogoźniku na Podhalu. W latach 1963-79 był ojcem duchownym w Krakowskim Seminarium Duchownym, z przerwą na studia specjalistyczne z teologii w latach 1967-71 w Instytucie Katolickim w Paryżu, uwieńczone doktoratem. Od 1971 r. kierował katedrą teologii życia wewnętrznego Papieskiego Wydziału Teologicznego w Krakowie, a od 1981 r. – Wydziału Teologicznego Papieskiej Akademii Teologicznej.

Jest autorem wielu publikacji z zakresu teologii życia wewnętrznego. W 1979 r. objął funkcję rektora Wyższego Seminarium Duchownego w Krakowie. Papież Jan Paweł II mianował go biskupem częstochowskim 8 września 1984 r. Uroczystość święceń biskupich odbyła się 25 listopada 1984 r. w częstochowskiej bazylice katedralnej. Jako motto swojej posługi biskupiej obrał słowa: „Iuxta crucem Tecum stare” (Chcę pod krzyżem stać przy Tobie).

Do godności arcybiskupa metropolity częstochowskiego został podniesiony 25 marca 1992 r., a paliusz metropolity przyjął 29 czerwca 1992 r. w Rzymie. 24 czerwca 2004 r. Jan Paweł II mianował abp. Nowaka drugim wiceprzewodniczącym Papieskiej Akademii Maryi Niepokalanej.

W okresie 27 lat posługi abp. Nowaka w Kościele częstochowskim miało miejsce bardzo wiele ważnych wydarzeń. Zakończone zostały prace II Synodu Diecezjalnego rozpoczęte jeszcze przez bp. Stefana Barełę 8 stycznia 1976 r.

Diecezja a potem archidiecezja częstochowska przeżywała pielgrzymki Jana Pawła II (1987 r., 1991 r. na VI Światowy Dzień Młodzieży, 1997 r., 1999 r.), a także pielgrzymkę Benedykta XVI (26 maja 2006 r.). 3 maja 1992 r. zainaugurowało swoją działalność Katolickie Radio „Fiat”. Początki tego Radia związane są z VI Światowym Dniem Młodzieży i osobą ks. Mariana Dudy. Powstało bowiem jako radio służące sprawom tego Dnia.

Na przestrzeni 27 lat prawdziwie multimedialną instytucją, z własnym studiem radiowym, telewizyjnym i internetowym, stał się również Tygodnik Katolicki „Niedziela”.

Za rządów abp. Nowaka odbywały się Kongresy Eucharystyczne regionalne, diecezjalne, a potem także archidiecezjalne. W 1987 r. zainaugurowana została Nieustanna Adoracja Najświętszego Sakramentu w diecezji częstochowskiej (Doby Eucharystyczne) dla upamiętnienia II Krajowego Kongresu Eucharystycznego. Przy kościołach otwarte zostały kaplice Wieczystej Adoracji Najświętszego Sakramentu.
Do Częstochowy przeniesione zostało z Krakowa Wyższe Seminarium Duchowne. Poświęcenia nowego budynku seminarium dokonał Jan Paweł II 15 sierpnia 1991 r.

Częstochowa były polską stacją światowej peregrynacji Figury Matki Bożej z Fatimy (15-28 października 1995 r.), a także Figury Dziewicy Maryi z Nazaretu (30 kwietnia–8 maja 1999 r.). Ważnym wydarzeniem religijnym była peregrynacja Obrazu Jezusa Miłosiernego w archidiecezji częstochowskiej. Ojciec Święty Jan Paweł II podczas audiencji generalnej 13 listopada 2002 r., w obecności delegacji z archidiecezji częstochowskiej z arcybiskupem metropolitą Stanisławem Nowakiem na czele, poświęcił Obraz Nawiedzenia – Jezusa Miłosiernego.

W Częstochowie odbywały się m.in. XIX Międzynarodowy Kongres Maryjny i XII Międzynarodowy Kongres Mariologiczny w Częstochowie (1996 r.)

W kilku sanktuariach archidiecezji częstochowskiej odnowiony został kult maryjny. Bardzo ważnymi wydarzeniami historycznymi i religijnymi były koronacje obrazów Matki Bożej koronami papieskimi: 25 sierpnia 1996 r. Matki Bożej Mrzygłodzkiej, 28 maja 2005 r. Matki Bożej Pajęczańskiej i 8 września 2007 r. Matki Bożej w Bęczkowicach, także koronacje diecezjalne.

Archidiecezja otrzymała dar w postaci pierwszych błogosławionych Kościoła częstochowskiego. 13 czerwca 1999 r. Jan Paweł II beatyfikował ks. Ludwika Roch Gietyngiera i ks. Maksymiliana Binkiewicza a 5 marca 2000 r. s. Kanutę Chrobot – nazaretankę.

Abp Stanisław Nowak przewodniczył archidiecezjalnym pielgrzymkom do Ziemi Świętej, Rzymu, Loreto, Syrakuz, Lourdes, Santiago de Compostela, Fatimy oraz pielgrzymce Śladami św. Pawła.

W okresie już blisko 30 lat posługi abp Stanisław Nowak bardzo wiele uczynił w zakresie nauczania pasterskiego. Od połowy la 90. abp Nowak komentuje czytania mszalne na antenie Radia Fiat i Radia Jasna Góra. Owocem tego jest piętnaście tomów rozważań radiowych, które ukazały się w pięciu seriach.

Pierwsza ukazała się w 1996 r. i zawierała rozważania tekstów Ewangelii niedzielnych w cyklu A, B, i C oraz najważniejszych uroczystości i świąt kościelnych. Kolejna seria rozważań była poświęcona drugim czytaniom mszalnym, trzecia – pierwszym czytaniom, a czwarta – psalmom mszalnym oraz piąta seria oparta została na doksologii „Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu”.

Abp Stanisław Nowak ponadto opublikował swoje rozważania nt. Eucharystii i opracował modlitewniki: „Chcę pod Krzyżem stać przy Tobie”. Modlitewnik Kalwaryjski (2002 r.); „Będą patrzeć na Tego, Którego przebodli”. Modlitewnik Kalwarii Wąsowskiej (2006 r.); „Z różańcem na drogi życia za Janem Pawłem II” (2009); „Głos Męki Pańskiej z wałów Jasnej Góry” (2010); „Z młodym Jezusem w Nazarecie. Życie ukryte Pana Jezusa na tle różańca świętego” (2011), „Krzyż zwycięstwem. Crux victoria. Modlitewnik Kalwarii Praszkowskiej” (2011), „Krzyż stał się nam bramą. Myśli na Drogę Krzyżową na Przeprośnej Górce pod Częstochową” (2011), „Przez Maryję do Jezusa. Modlitewnik sanktuarium w Borownie” (2015) oraz „„Obok krzyża Jezusowego stała Matka Jego” (2015).

W lipcu 2010 r., po ukończeniu 75 lat abp Nowak złożył rezygnację z urzędu. Papież rozpatrzył ją formułą „nunc pro tunc”, prosząc metropolitę o kontynuowanie posługi do końca 2011 r. 29 grudnia 2011 r. Benedykt XVI zwolnił go z funkcji arcybiskupa metropolity częstochowskiego i mianował na ten urząd bp. Wacława Depo.