Już tylko kilka dni dzieli nas od Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Sakralnej „Gaude Mater”, który odbędzie się w dniach od 30 kwietnia do 8 maja. To największe w Polsce wydarzenie promujące muzykę religijną – koncertową i liturgiczną – od samego początku ściśle związane jest z Jasną Górą. Festiwal świętuje w tym roku 25-lecie.

Zdaniem Małgorzaty Zuzanny Nowak, dyrektor festiwalu, to właśnie Jasna Góra od samego początku jest sercem tego wydarzenia kulturalnego. – „Mamy tutaj w Częstochowie pewien dar. Tym darem jest Jasna Góra, która stanowi serce festiwalowych prezentacji i od której wszystko się zaczęło: formuła, idea, marka festiwalu. I wokół tego budujemy piękno muzyki sakralnej. Wokół Jasnej Góry skupiamy ludzi, którzy chcą tej idei sprzyjać i służyć” – podkreśliła Nowak.

Koncert inauguracyjny zabrzmi 1 maja w bazylice jasnogórskiej z okazji 80. urodzin wybitnego estońskiego kompozytora muzyki sakralnej Arvo Pärta z udziałem Mistrza. Na jasnogórski koncert Pärt przygotował specjalną kompozycję. – To światowe prawykonanie jest niespodzianką. Dopiero na koncercie przekonamy się, co to za utwór – zapowiada dyrektor festiwalu. W koncercie obok utworów estońskiego mistrza takich jak m.in. ”Magnificat”, „Salve Regina” i „Fratrem”, melomani usłyszą także utwory Vivaldiego, którego Arvo Pärt wyjątkowo lubi i ceni.
– „Twórczość Pärta wspaniale nawiązuje do chorału gregoriańskiego, polifonii renesansowej, a więc czerpie z tego największego i najwspanialszego bogactwa muzyki sakralnej” – wyjaśnia Małgorzata Nowak.

Każdego roku na liturgiczną inaugurację „Gaude Mater” odbywającą się na Jasnej Górze (2 maja) przygotowywana jest specjalna oprawa muzyczna, którą stanowi prawykonanie jednego z dzieł polskiego kompozytora. Tym razem wykonana zostanie „Missa pro Maria” Aldony Nawrockiej, laureatki jednej z edycji Międzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego „Musica Sacra” związanego z festiwalem. Konkurs ten rokrocznie pozwala bowiem zaprezentować twórczość także najmłodszych kompozytorów.
Utwory tegorocznych laureatów zaprezentowane zostaną 3 maja w częstochowskim kościele ewangelicko – augsburskim w wykonaniu chóru „Schola Cantorum Gedanensis”.

Jak to było od samego początku, tak i w tym roku podczas jubileuszowej edycji zabrzmią dzieła z różnych obszarów muzyki sakralnej, jak m.in.: chorał gregoriański i motety Palestriny, jazz czy flamenco.

Od 2013 roku Festiwal ma nową formułę – koncerty odbywają się w różnych miastach Polski. Centrum festiwalowych prezentacji pozostaje Częstochowa.
25. Festiwal rozpocznie się w Warszawie (30 kwietnia) „Misterium Stabat Mater” Włodka Pawlika, a zakończy w Gdańsku 8 maja koncertem „Dona nobis pacem” z okazji 70. rocznicy zakończenia II wojny światowej. Oprócz Bydgoszczy, Poznania i Radomska po raz pierwszy koncerty odbędą się w małych miejscowościach nieopodal Częstochowy, takich jak Mstów, gdzie 3 maja zabrzmią pieśni polifoniczne Gruzji oraz Leśniów, w którym (także 3 maja) Virum Schola Gregoriana Cardinalis Stephani Wyszyński zaprezentuje chorał gregoriański. W tym samym czasie (3 maja) we Wrzosowej uczestnicy festiwalu wysłuchają muzyki ze zbiorów jasnogórskich.

Już po raz drugi „Gaude Mater”, choć w odległym terminie 30 maja, zagości w Kolonii w opactwie benedyktynów w Brauweiler. Odbędzie się tam koncert muzyki chóralnej XX i XXI wieku i zostaną wręczone nagrody w XI Konkursie Kompozytorskim „Musica Sacra Nova” w kategorii organowej.

Z okazji jubileuszu 25-lecia tegoroczna edycja festiwalu podsumuje dotychczasowe działania i przypomni jego historię. – „Myślę, że tym podsumowaniem będą sami wykonawcy, których zaprosiliśmy do udziału w 25. jubileuszowej edycji. Rada Artystyczna zadecydowała, że tegoroczny festiwal odbędzie się z udziałem tych artystów, którzy już na festiwalu gościli. Stąd też zaproszenie skierowane do Adreasa Scholla, najpiękniejszego kontratenora. Zaprosiliśmy Morphing Chamber Orchestra z Wiednia, to zespół, który niejako inaugurował, powstał przy Gaude Mater. Tutaj ta orkiestra zawiązała się i tutaj swoją premierę miała na Jasnej Górze. Mamy w tym roku Paco Peña, którego też gościliśmy. Mamy znakomite polskie chóry” – wymienia dyrektor festiwalu.

Tradycyjnie w ramach festiwalu odbędzie się sesja naukowa (5-8 maja) poświęcona działaniom muzycznym podejmowanym i kultywowanym na przestrzeni wieków w różnych klasztorach. Konferencja – jak podkreśla o. Nikodem Kilnar, krajowy duszpasterz muzyków kościelnych – wpisuje się w obchodzony Rok Życia Konsekrowanego.
„Prelegenci przybędą na tę konferencję z przesłaniem o muzyce, o kompozytorach, o źródłach muzycznych, archiwach klasztornych praktycznie w całej Europie – mówi o. Kilnar i jak zaznacza – jest to najważniejsze wydarzenie tego typu muzykologiczne na świecie.

1 maja przed koncertem inauguracyjnym na Jasnej Górze, zostanie otwarta wystawa „Droga, która leczy” Agaty Padoł-Ciechanowskiej. 2 maja w Sali widowiskowej parafii św. Zygmunta odbędzie się spotkanie z autorem tegorocznego festiwalowego plakatu Leszkiem Mądzikiem, twórcą Sceny Plastycznej Kul, którego wszystkie spektakle wystawiane były w ramach „Gaude Mater”. Ukaże się także publikacja „Pan od muzyki” poświęcona Krzysztofowi Pośpiechowi, twórcy Festiwalu.

Oryginalną ideą spajającą wydarzenia festiwalowe od 25-ciu lat jest ukazywanie różnorodności i bogactwa muzyki religijnej oraz dialog międzykulturowy. Festiwal „Gaude Mater” zalicza się do europejskiej czołówki festiwali muzyki sakralnej.

Od 2007 roku Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej "Gaude Mater" należy do Światowego Stowarzyszenia Festiwali Muzyki Sakralnej.

Patronat nad 25. Międzynarodowym Festiwalem Muzyki Sakralnej „Gaude Mater objęli: prof. Małgorzata Omilanowska – minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Wojciech Saługa – marszałek Województwa Śląskiego, abp Stanisław Gądecki – przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski oraz abp Wacław Depo – metropolita częstochowski.

23. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater”, który rozpocznie się 1 maja w Częstochowie i potrwa do 5 maja, po raz pierwszy zorganizowany będzie przez Stowarzyszenie Przyjaciół Gaude Mater, które zadbało o to, aby miał on swoją kontynuację, niezmienną formułę i odbywał się we wnętrzach sakralnych.

W tym roku Festiwal gościł będzie w sześciu miastach. Najwięcej koncertów będzie w Częstochowie, ale obecny będzie on także w Gdańsku, Krakowie, Katowicach, Radomsku i Lublińcu.

Festiwal rozpocznie się 1 maja koncertem znakomitego brytyjskiego kompozytora Ambrose’a Fielda w Gdańsku, w 80-tą rocznicę urodzin Henryka Mikołaja Góreckiego. Field specjalnie na tę okazję napisał nową kompozycję, inspirowaną twórczością Góreckiego. Krzysztof Penderecki z kolei swój jubileusz świętował będzie 5 maja na Jasnej Górze. Będzie to koncert nadzwyczajny. Pod batutą samego profesora Pendereckiego zabrzmi „Credo”.

Jednym z ciekawszych wydarzeń festiwalu będzie Koncert z „Misa Flamenca” z udziałem hiszpańskiego gitarzysty Paco Peña, wybitnego interpretatora muzyki flamenco, któremu towarzyszyć będą muzycy hiszpańscy i Zespół Śpiewaków Miasta Katowice „Camerata Silesia”.

W programie Festiwalu znajdą się również koncerty gospel, muzyki cerkiewnej, muzyki ze zbiorów jasnogórskich i wawelskich, chorału gregoriańskiego oraz światowych prawykonań.

Podczas koncertu finałowego zostaną wręczone nagrody Międzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego „Musica Sacra”. Laureatami zostali: Artur Słotwiński (Polska) – I nagroda za utwór „Seven Last Words Of Christ”; Douglas Pew (Stany Zjednoczone) – II nagroda za utwór „Kyrie” i Łukasz Farcinkiewicz (Polska) – III nagroda za utwór „Pater noster.”

Festiwalowi towarzyszyć będzie projekt „Etno Gaude Mater”, który ma na celu pokazanie wielokulturowości świata w wymiarze „profanum”. Zaprezentowana zostanie kultura Gruzji i Kazachstanu. Projekt realizowany jest we współpracy z Ambasadami: Gruzji i Kazachstanu, Stowarzyszeniem „Most do Gruzji” i Fundacją Wschodnich Inicjatyw.

Na Festiwal złoży się kilkanaście wydarzeń, w tym 10 koncertów z udziałem artystów z 14 krajów.

23. edycji Festiwalu patronują: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski i Episkopat Polski w osobach: abpa Józefa Michalika – przewodniczącego Konferencji Episkopatu, abpa Wiktora Skworca – metropolity katowickiego, abpa Wacława Depo – metropolity częstochowskiego i kard. Stanisława Dziwisza – metropolity krakowskiego.

Po decyzji lewicowych władz Częstochowy przeniesienia imprezy do Filharmonii Częstochowskiej Stowarzyszenie Przyjaciół Gaude Mater, jako właściciel marki, podjęło decyzję o organizacji wydarzenia we współpracy z Klasztorem Jasnogórskim, Kurią Metropolitalną w Częstochowie oraz partnerami z pięciu polskich miast. – Stowarzyszenie w listopadzie 2012 roku, na Walnym Zebraniu, podjęło decyzję o organizacji Festiwalu, ponieważ już wtedy było wiadomo, że miasto nie przystąpi do jego organizacji. Stowarzyszenie zgłosiło do Urzędu Patentowego logotyp i nazwę Festiwalu, czyli stało się jakby właścicielem marki, w związku z tym w naturalny sposób zostało organizatorem tej największej imprezy kulturalnej w mieście – powiedziała Małgorzata Nowak dyrektor 23. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Sakralnej Gaude Mater w rozmowie z Biurem Prasowym Kurii Metropolitalnej.

„Jest to dla nas ogromne wyzwanie, bo wiadomo że organizacje pozarządowe wiążą się z pracą społeczną członków. Jednak mamy w naszych strukturach wielu znakomitych animatorów kultury i na pewno Festiwal będzie na tak samo dobrym poziomie, jak w latach poprzednich, zarówno pod względem organizacyjnym, jak i artystycznym” – dodaje Małgorzata Nowak.

Kiedy władze lewicowe Częstochowy chciały przenieść Festiwal do filharmonii jako pierwsza zaprotestowała Rada artystyczno – programowa na posiedzeniu w czerwcu. – Taka impreza jak duży, międzynarodowy festiwal najlepiej się sprawdza, kiedy jest przygotowywana przez małych organizatorów, ponieważ jest to dla nich wtedy priorytetowy projekt, na który łatwiej jest pozyskiwać środki finansowe – mówi Małgorzata Nowak.
„Poza tym nie zapominajmy o najważniejszej rzeczy, to jest festiwal muzyki sakralnej, a więc wnętrza sakralne, kościoły są naturalnym miejscem dla tej muzyki. Ja nie wyobrażam sobie festiwalu muzyki sakralnej w filharmonii. Zresztą Filharmonia Częstochowska ma swój własny duży Festiwal im. Bronisława Hubermana. Zetknięcie tych dwóch dużych imprez z pewnością osłabiłoby markę Festiwalu Gaude Mater ”- dodaje Nowak.

Abp Wacław Depo w specjalnym słowie do organizatorów i uczestników Festiwalu wyraził wdzięczność Stowarzyszeniu Przyjaciół Gaude Mater za organizację tegorocznego Festiwalu. – "To tej organizacji zawdzięczamy, że Festiwal trwa w swojej niezmienionej formule prezentacji muzyki różnych religii i kultur, i odbywa się w pięknych, często zabytkowych, wnętrzach kościołów" – napisał abp Depo.

„Festiwal „Gaude Mater” swoją pozycję i markę zawdzięcza wybitnym artystom, ciekawym programom, sprawnym współorganizatorom, a przede wszystkim instytucjom wspierającym imprezę finansowo. Dziękuję tym wszystkim Darczyńcom, dzięki którym Festiwal jest, rozwija się i służy ludziom ”- kontynuuje abp Depo.

„Jestem wdzięczny, że tylu współorganizatorów z całej Polski dołączyło, aby tworzyć to największe święto muzyki sakralnej. Przyjęte patronaty: Pana Ministra Kultury Bogdana Zdrojewskiego, Pana Marszałka Województwa Śląskiego Mirosława Sekuły, Kardynała Stanisława Dziwisza i Arcybiskupów – Józefa Michalika i Wiktora Skworca świadczą, jak ważny dla polskiej kultury i polskiego Kościoła jest ten Festiwal.” – napisał metropolita częstochowski.

Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater” w Częstochowie to obecnie największy w Polsce projekt promujący muzykę różnych religii i kultur. Festiwal ma dwie misje: dialog międzykulturowy w ramach trzech największych religii monoteistycznych: Chrześcijaństwa, Judaizmu i Islamu oraz promocję polskiej muzyki sakralnej, zarówno dawnej jak i współczesnej. Więcej informacji na temat Festiwalu na stronie http://www.gaudemater.com/

XVIII Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater” rozpoczyna się dziś 1 maja w Częstochowie. Sześciodniowe święto muzyki tym razem wpisuje się w obchody Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego.

Do 6 maja w częstochowskich świątyniach i salach koncertowych gościć będzie muzyka trzech największych religii: chrześcijaństwa, judaizmu i islamu.

Projekt jest największym w Polsce miejscem prezentacji muzyki różnych religii i kultur. To także jedna z najważniejszych imprez muzyki sakralnej w Europie. Festiwal zainauguruje wieczorny koncert na Jasnej Górze.

Dla Częstochowian i licznie przybywających turystów i pielgrzymów przygotowano koncerty z udziałem 630 artystów z 22 krajów świata, m. in.: Armenii, Austrii, Francji, Izraela, Maroka, Niemiec, Stanów Zjednoczonych, Szwecji, Ukrainy i Wielkiej Brytanii.

Zaproszeni artyści zaprezentują muzykę synagogalną (usłyszymy Aziego Schwartza, kantora ze Stanów Zjednoczonych, który jako jedyny śpiewał na obradach knesetu), gospel (w wykonaniu najlepszej gospelowej grupy z Wielkiej Brytanii – „London Community Gospel Choir”), cygańskie pieśni sakralne (w wykonaniu francuskiego zespołu „Tekameli”, który łączy w sobie dźwięki z Francji, Hiszpanii i Kuby), monodię ormiańską, muzykę cerkiewną, marokańskie pieśni sakralne oraz wielkich europejskich mistrzów: J. S. Bacha i W. A. Mozarta.

Tradycyjnie, ważnym miejscem dla Festiwalu jest Jasna Góra, gdzie zawsze odbywają się koncerty: inauguracyjny i finałowy. Dziś (1 maja) o 18.00 w bazylice jasnogórskiej zabrzmi Wielka Msza h-moll, Jana Sebastiana Bacha. „To dzieło szczególne, dzieło kompozytora protestanta, który stworzył je od strony muzycznej na podstawie chorałów protestanckich. Spotkała go za to kara, bowiem ani jeden, ani drugi Kościół za życia Bacha, nie zaakceptował tej kompozycji katolickiej” – przypomniała Małgorzata Nowak, dyrektor „Gaude Mater”.

2 maja w południe w bazylice jasnogórskiej nastąpi inauguracja liturgiczna Gaude Mater. Podczas mszy św. odbędzie się prawykonanie Missa „Gaude Mater” młodego kompozytora Michała Sławeckiego. „To chyba pierwszy przypadek, gdzie student napisał na zamówienie Festiwalu mszę liturgiczną. To jego praca dyplomowa. Na to wykonanie przyjedzie profesor, pod kierunkiem którego dzieło powstało, prof. Stanisław Moryto, rektor Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie” – powiedziała dyrektor Festiwalu.

5 maja o godz. 18.00 w bazylice na Jasnej Górze zabrzmi koncert muzyki ze zbiorów jasnogórskich z okazji 700-lecia zatwierdzenia Zakonu Paulinów. Usłyszeć będzie można prawykonania dzieł Amando Ivančića, paulina żyjącego w XVIII wieku. Wystąpi Zespół Instrumentów Historycznych Accademia dell’ Arcadia.

W programie Festiwalu, jak zawsze, ważne miejsce zajmie muzyka polska, m.in. Henryka Mikołaja Góreckiego i Krzysztofa Pendereckiego – obaj obchodzą w tym roku swoje 75. urodziny.

Z kolei w koncercie finałowym, 6 maja usłyszymy „Requiem” Romana Maciejewskiego. Mija właśnie 10. rocznica śmierci kompozytora, w Europie uchodzącego za jednego z najciekawszych. – W tym roku „Requiem” Maciejewskiego przygotowują 4 filharmonie, to najlepiej świadczy o wartości jego twórczości – podkreśliła Małgorzata Nowak.

Imprezę wzbogaci Koncert Prawykonań Sakralnych. Festiwal w swej 17-letniej historii może poszczycić ponad 150 premierami muzycznymi. Wśród tegorocznych prawykonań znajdą się utwory laureatów IV Międzynarodowego Konkursu Młodych Kompozytorów „Musica Sacra” – towarzyszącego festiwalowi oraz kompozycje uznanych już twórców brytyjskich i polskich.

Wydarzeniem tegorocznej edycji będzie koncert polsko-szwedzki pod honorowym patronatem Ambasadora Królestwa Szwecji. Polski Chór Kameralny „Schola Cantorum Gedanensis” zaśpiewa pod batutą 90-letniego Erica Ericsona. „W tym roku artystów z najwyższej półki jest sporo, ale Eric Ericson to wielka gwiazda, która ma za sobą znakomitą, długoletnią karierę, którą tu w Częstochowie chciałby zakończyć” – powiedziała dyrektor Festiwalu.

W programie Gaude Mater znajdą się również odnalezione po latach i opracowane kompozycje ze zbiorów Klasztoru Jasnogórskiego. W tym roku będą to utwory najciekawszego kompozytora wśród Paulinów, o. Amando Ivancica. Ich wykonaniu towarzyszyć będzie Międzynarodowa Sesja poświęcona jego życiu i twórczości, z udziałem muzykologów austriackich, niemieckich, słowackich, chorwackich i polskich. Utwory o. Amando Ivancica były bardzo często wykonywane w XVIII wieku, musiał być więc postacią wówczas bardzo znaną. Tymczasem dziś o jego życiu niewiele wiadomo. Przygotowywana sesja ma przybliżyć osobę kompozytora.

Koncertom towarzyszyć będą wystawy plastyczne i spektakle teatralne, a wśród nich przygotowany specjalnie na „Gaude Mater” spektakl „Tygiel” w reżyserii Leszka Mądzika. „Pewnie w świecie teatru będzie to wydarzenie, bo Mądzik przygotował tę premierę nawiązując do obchodów Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego” – podkreśliła Małgorzata Nowak. Przedstawienie odbędzie się w całkiem wycienionym Kościele Ewangelicko-Augsburskim, który z zewnątrz zasłonią alpiniści.

Artyści festiwalowi wezmą również udział w wyjazdowych koncertach do innych miast województwa śląskiego.