Częstochowa: sympozjum nt. myśli abp. Józefa Życińskiego

„W poszukiwaniu racjonalności. Wokół myśli ks. abp. Józefa Życińskiego” – to temat sympozjum, które odbyło się 21 maja w Wyższym Seminarium Duchownym w Częstochowie. Organizatorami sympozjum byli: Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Częstochowskiej oraz Polskie Towarzystwo Teologiczne – Oddział w Częstochowie.

Sympozjum rozpoczęło się Mszą św. w kościele seminaryjnym pw. Jezusa Chrystusa Najwyższego i Wiecznego Kapłana pod przewodnictwem abp. Wacława depo metropolity częstochowskiego.

W homilii abp Depo wskazał m. in. na Eucharystię jako na „źródło wiary i rozumu”. – Zaczynamy naszą refleksję od Eucharystii, źródła wiary i rozumu. Od Boga, który jest Źródłem mądrości i łaski – mówił abp Depo i dodał, że „kluczem łączenia w sobie wiary i rozumu jest miłosierdzie”.

Po Mszy św. uczestnicy sympozjum w Auli Jana Pawła II wysłuchali referatów nt. relacji wiara i rozum oraz dorobku filozoficznego abp. Józefa Życińskiego.

W pierwszej części sympozjum, której przewodniczył ks. dr Jerzy Bielecki, kierownik Oddziału Częstochowskiego Polskiego Towarzystwa Teologicznego.

Wygłoszone zostały dwa referaty. ks. dr Marek Słomka z Wydziału Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego mówiąc o „miejscu człowieka w przyrodzie” wskazał na człowieka jako na „koronę stworzenia”. Natomiast ks. prof. dr hab. Stanisław Wszołek z Uniwersytetu papieskiego Jana Pawła II w Krakowie przedstawił referat pt. „Modne przesądy”, w którym m. in. podjął polemikę z przesądem głoszącym, że każdy człowiek rodzi się ateistą.

Drugą część sympozjum poprowadził ks. dr Grzegorz Szumera, rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Częstochowie.

Ks. dr Włodzimierz Skoczny, wieloletni współpracownik abp. Życińskiego przedstawił temat „Śp. ks. abp Józef Życiński, człowiek – kapłan – uczony”. Prelegent przybliżył historię życia abp. Józefa Życińskiego od jego młodości, aż do otrzymania sakry biskupiej.

Ks. Skoczny przypomniał, że dla rozwijania twórczego dialogu wiary i nauki abp Życiński utworzył seminarium interdyscyplinarne. – Abp Życiński uczył, że warto położyć most między dziedziną wiary a dziedziną rozumu. One się nie wykluczają, ale są komplementarne, uzupełniają się – mówił ks. Skoczny.

„Abp Życiński wniósł ogromny wkład w kulturę i w chrześcijaństwo” – dodał prelegent.

Natomiast ks. dr Jacek Marciniec, który na co dzień wykłada w częstochowskim Wyższym Seminarium Duchownym, ale był także doktorantem abp. Życińskiego przedstawił referat nt. „Piękno wszechświata, harmonia nauki i wiary w twórczości ks. abpa Józefa Życińskiego”

„Swoją postawą abp Życiński głosił przesłanie nadziei. Był zawsze dostępny mimo licznych zajęć. Był też bezpośredni. Potrafił obronić doktoranta na obronie” – wspominał ks. Marciniec i dodał: „Nauczył mnie dostrzegania tego, co pozytywne. Uważał, że dialog, spotkanie zawsze przyniesie coś dobrego”.

Ks. Marciniec przybliżając myśl filozoficzną byłego metropolity lubelskiego. skoncentrował się na harmonijnym ujęciu przez abpa Życińskiego dwóch rzeczywistości: nauki i wiary.

Sympozjum podsumował i zakończył abp senior Stanisław Nowak, który podkreślił, że abp Józef Życiński „był nie tylko naukowcem, ale również głęboko wierzącym kapłanem” – Abp Życiński łączył w sobie ratio (rozum) i fides (wiarę) – mówił abp Nowak. .

Abp Józef Życiński pochodził z archidiecezji częstochowskiej. Urodził się 1 września 1948 r. w Nowej Wsi koło Piotrkowa Trybunalskiego, w parafii Rozprza. W czasach formacji seminaryjnej był m. in. redaktorem czasopisma kleryckiego „Nasze Życie”. W 1972 r., po ukończeniu studiów w Wyższym Częstochowskim Seminarium Duchownym w Krakowie, przyjął święcenia kapłańskie z rąk trzeciego biskupa ordynariusza diecezji częstochowskiej Stefana Bareły. Przez wiele lat wykładał m.in. filozofię przyrody i filozofię nauki w Wyższym Częstochowskim Seminarium Duchownym w Krakowie. Był również wychowawcą w Wyższym Częstochowskim Seminarium Duchownym. Należał również do zespołu redakcyjnego tygodnika katolickiego „Niedziela” w pierwszym okresie po wznowieniu pisma w 1981 r.

W latach 1990-1997 był biskupem tarnowskim, a następnie do śmierci w 2011 r. – arcybiskupem metropolitą lubelskim i Wielkim Kanclerzem KUL.

Od 1999 roku wykładał na Wydziale Filozofii KUL, gdzie kierował Katedrą Relacji między Nauką a Wiarą. Jego zainteresowania naukowe obejmowały m.in. naturalizm metodologiczny, teizm ewolucjonistyczny, filozofię procesu, pole racjonalności, matematyczność przyrody, emergencję, ewolucjonizm.

Napisał ponad 50 książek i około 350 artykułów poświęconych problematyce filozofii oraz dialogu chrześcijaństwa z myślą współczesną. Był autorem również wielu książek eseistycznych o kulturze i społeczeństwie, m.in. „Medytacje sokratejskie”, „Bóg postmodernistów. Wielkie pytania filozofii we współczesnej krytyce moderny”, „Sacrum i kultura”, „Elementy filozofii nauki”, „Ziarno samotności”, „Uczestnicy Bożych tajemnic”, „Na zachód od domu niewoli”. Był inicjatorem, organizatorem i gospodarzem trzech Kongresów Kultury Chrześcijańskiej w Lublinie, przewodniczącym Rady Programowej KAI.

Zmarł nagle na zawał serca, 10 lutego 2011 podczas pobytu w Rzymie.