Częstochowa: uczczono pamięć „Żołnierzy Wyklętych”

Msza św. w intencji żołnierzy konspiracji niepodległościowej, wykład oraz przemarsz pod tablice pamięci i złożenie kwiatów – złożyły się na dzisiejsze obchody częstochowski program obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych".

Obchody w kościele pw. Najświętszego Imienia Maryi w Częstochowie rozpoczął wykład nt. „»Do wolnej i niepodległej Polski doprowadź nas Panie!« – Żołnierze Wyklęci w regionie częstochowskim 1945–1954”, który wygłosił Sławomir Maślikowski historyk z IPN.

Prelegent przypominając sylwetki i działalność m. in. gen. Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”, Janusza Stefanowskiego, Jerzego Sekuły i Kazimierza Plebaniaka, podkreślił, że „byli to żołnierze, którzy całe życie oddali niepodległości Ojczyzny.”- „Żołnierze Wyklęci” zmagali się z bolszewizmem i komunizmem już od stycznia 1944 r. kiedy Rosjanie wkroczyli na rdzenne polskie ziemie w miejscu Sary – mówił Maślikowski.

Historyk z IPN przypomniał również, że „większość wyroków śmierci na żołnierzach podziemia wykonano już w 1953 r. i 1955 r.” – Dopiero w latach 90. ubiegłego stulecia rozpoczął się proces rehabilitacji tych żołnierzy – przypomniał Maślikowski.

Następnie Mszy św. w intencji żołnierzy konspiracji niepodległościowej 1944–1963 przewodniczył ks. Ryszard Umański, proboszcz parafii Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej. Mszę św. koncelebrował ks. Andrzej Sobota proboszcz parafii Podwyższenia Krzyża Świętego. – „Żołnierze Wyklęci” uczyli i uczą prawdziwych wartości i miłości, która krzyżami się mierzy – mówił na początku Mszy św. ks. Umański.

W homilii ks. prał. Stanisław Iłczyk, proboszcz parafii św. Wojciecha w Częstochowie przekonywał, że „dzisiaj nie wystarczy zasalutować. Nie wystarczy odśpiewać „Boże coś Polskę”, ale trzeba stanąć w pokorze, zadumie i podziwie dla tych, którym nie była straszna śmierć, cierpienie i sponiewieranie godności oficerskiej, aby Ojczyźnie dać wolność i należne miejsce Bogu".

Kaznodzieja podkreślił, że żołnierze wyklęci i niezłomni „jak ziarna wrzucone w ziemię przyniosły plon kolejnych żołnierzy niezłomnych.”- W naszych czasach drogowskazami do wolnej Ojczyzny byli: słudzy Boży: kard. August Hlond, kard. Stefan Wyszyński, bł. ks. Jerzy Popiełuszko, bł. Jan Paweł II i prezydent Lech Kaczyński. To sztafeta naszych ludzi wolności – kontynuował ks. Iłczyk i dodał za św. Augustynem, że „państwo bez Boga jest jaskinią zbójców.”

Po Mszy św. odbył się przemarsz pod tablice pamięci, gdzie zostały złożone kwiaty.

W obchodach wzięli udział m. in. przedstawiciele różnych organizacji społecznych, patriotycznych i niepodległościowych, poczty sztandarowe Rycerzy Kolumba, „Solidarności” Regionu Częstochowskiego, kombatanci, przedstawiciele świata polityki na czele z posłem Szymonem Giżyńskim (PiS).

Organizatorami obchodów byli: Antykomunistyczny Związek Więźniów Politycznych, Konspiracyjne Wojsko Polskie, Jednostka Strzelecka 2028 im. Gen. bryg. Stanisława "Warszyca" Sojczyńskiego, Stowarzyszanie Solidarności i Niezawisłości, Stowarzyszenie WIR, Klub Gazety Polskiej, Stowarzyszanie Kibiców "Wieczny Raków" oraz OBEP IPN Katowice.

1 marca 1951 r. w mokotowskim więzieniu komuniści strzałem w tył głowy zamordowali przywódców IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość – Łukasza Cieplińskiego i jego towarzyszy walki, którzy tworzyli ostatnie kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od 1945 roku dzieło Armii Krajowej.

Po 1945 roku dziesiątki tysięcy żołnierzy nie złożyło broni. Powojenna konspiracja niepodległościowa była – aż do powstania "Solidarności" – najliczniejszą formą zorganizowanego oporu polskiego społeczeństwa wobec narzuconej władzy.

Ostatni „leśny” żołnierz ZWZ-AK, a później WiN – Józef Franczak „Laluś” zginął w walce w październiku 1963 roku.

Społeczność Żołnierzy Wyklętych tworzyło ponad pół miliona ludzi. Było to 150-200 tys. konspiratorów, zgrupowanych w oddziałach o bardzo różnej orientacji. 20 tys. z nich walczyło w oddziałach partyzanckich. Kolejnych kilkaset tysięcy stanowili ludzie zapewniający partyzantom aprowizację, wywiad, schronienie i łączność. Również była to grupa około 20 tys. uczniów z podziemnych organizacji młodzieżowych, sprzeciwiających się komunistom.

Najbardziej znaną postacią związaną z ziemią częstochowską i radomszczańską jest Gen. bryg. Stanisław Sojczyński „Warszyc”, w czasie II wojny światowej podporucznik Wojska Polskiego. Jesienią 1939 r. został zaprzysiężony przez swojego nauczyciela Aleksandra Stasińskiego "Kruka" na żołnierza Służby Zwycięstwu Polski pod pseudonimem "Wojnar" (później używał pseudonimów "Zbigniew" i "Warszyc").

W 1939 r. został komendantem Podobwodu Rzejowice, a od października 1942 pełnił także funkcję zastępcy komendanta Obwodu Radomsko AK, był równocześnie szefem Kierownictwa Dywersji w Obwodzie. W 1943 r. dwie akcje przeprowadzone przez żołnierzy por. Sojczyńskiego odbiły się głośnym echem w całej okupowanej Polsce.

Po wojnie w 1945 r. "Warszyc", sam poszukiwany przez komunistyczny aparat bezpieczeństwa, poczuł się odpowiedzialny za losy swoich byłych podwładnych.

Wiosną 1945 r. "zaczął ponownie zbierać swoich dawnych żołnierzy, nawiązał także kontakty z innymi oddziałami zbrojnymi, stawiającymi opór komunistom.

W czerwcu 1946 r. został ujęty przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Proces "Warszyca" i jego 11 podkomendnych odbył się przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Łodzi w dniach 9-14 grudnia 1946 r. Wyrok został wydany 17 grudnia 1946 r. „Warszyc” został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 19 lutego 1947 r.