Czy Polacy chcą obowiązku szczepień?

Zakażenia koronawirusem obawia się 58% Polaków. 73% deklaruje, że zaszczepiło się przynajmniej jedną dawką. Za obowiązkiem szczepień opowiada się 38% a zdaniem 41% obowiązujące restrykcje sanitarne są właściwe, z kolei dla 37% są zbyt małe – wynika z najnowszego badania CBOS przeprowadzonego u progu piątej fali pandemii.

CBOS przeprowadził badanie u progu piątej fali pandemii koronawirusa. Zapytano w nim o obawy przed zakażeniem koronawirusem, stosunek do szczepień dorosłych i dzieci, opinie na temat obowiązujących ograniczeń i restrykcji oraz o ocenę polityki rządu wobec epidemii.

Obawy przed zarażeniem

W ciągu ostatniego miesiąca obawy przed zakażeniem zmieniły się jedynie w bardzo niewielkim stopniu. Nadal ponad połowa badanych obawia się zakażenia koronawirusem (58%), a dwie piąte nie wyraża takich obaw (41%). W stosunku do poprzedniego pomiaru minimalnie ubyło bardzo obawiających się zakażenia (o 2 punkty), a przybyło wyrażających lekkie obawy (również o 2 punkty).

Obawy przed zakażeniem się koronawirusem zależne są przede wszystkim od wieku. Mniejsze lub większe obawy wyraża połowa badanych w wieku 35–44 lata (51%), dwie trzecie respondentów w wieku 45-54 lata (65%) i zdecydowana większość osób w wieku 55+ (72%–81% w zależności od kategorii). Młodsze osoby, do 35. roku życia, obawiające się zakażenia są w mniejszości (30%–35%).

Zakażenia obawiają się ponadto osoby biorące udział w praktykach religijnych kilka razy w tygodniu („bardzo” boi się 20%, „trochę” – 35%) lub przynajmniej raz w tygodniu („bardzo” boi się 24%, „trochę” – 46%).

Stosunek do szczepień

W styczniu 73% badanych zadeklarowało, że zaszczepiło się przeciw COVID-19 przynajmniej jedną dawką, 6% chciałoby się jeszcze zaszczepić, a 19% nie chce skorzystać z tej formy uodpornienia.

Wyższe odsetki zaszczepionych zanotowano wśród starszych badanych (90% ankietowanych w wieku 65+), mieszkańców największych miast (86%), lepiej wykształconych (83% absolwentów wyższych uczelni) oraz osób o wyższych dochodach (84% badanych o dochodach co najmniej 3000 zł). Natomiast brak zamiaru zaszczepienia częściej wyrażają młodsi badani, poniżej 45 lat (23%–32% w zależności od kategorii), mieszkańcy wsi (22%) oraz miast od 20 000 do 499 999 mieszkańców (19%–20% w zależności od kategorii), z wykształceniem co najwyżej średnim (19%–23%) oraz respondenci z gospodarstw domowych o dochodach per capita poniżej 1500 zł (26%–29%).

Stosunek do szczepień w pewnym stopniu powiązany jest również z poglądami politycznymi oraz preferencjami partyjnymi. Najwyższy odsetek zaszczepionych i zarazem najniższy niezamierzających się szczepić jest wśród badanych identyfikujących się z lewicą. Natomiast w potencjalnych elektoratach partyjnych najmniej przychylny stosunek do szczepień mają sympatycy Konfederacji.

16 grudnia ub. roku rozpoczęły się szczepienia dzieci w wieku 5-11 lat, natomiast dzieci w wieku 12–17 lat mogą być szczepione od 7 czerwca 2021 r. W naszym sondażu CBOS zapytał rodziców o szczepienia ich dzieci. Blisko połowa rodziców dzieci w wieku 12–17 lat (47%) zadeklarowała, że zaszczepiła już przynajmniej jedno swoje dziecko w tym wieku, a dalsze 14% zamierza to zrobić. Można zatem stwierdzić, że 61% rodziców ma przychylnie nastawienie do szczepień dzieci w tym wieku. W przypadku młodszych dzieci w wieku 5–11 lat odsetek ten jest mniejszy i wynosi 38% – w tym 17% zaszczepiło przynajmniej jedno dziecko w tym wieku, a dalsze 21% planuje jeszcze to zrobić.

Szczepienia obowiązkowe?

Blisko dwie piąte badanych uważa, że szczepienia przeciw COVID-19 powinny być obowiązkowe dla wszystkich (38%, wzrost o 9 pkt. w stosunku do sierpnia 2021), dalsze 13% – że dla wybranych grup, z kolei za dobrowolnością szczepień opowiada się 43% respondentów.

Zwolennicy obowiązku szczepień przeciw COVID-19 uważają, że powinno to nastąpić tylko dla wybranych grup. Najczęściej chcieliby nimi objąć pracowników systemu ochrony zdrowia (99%), w drugiej kolejności nauczycieli (90%), a w dalszej – pracowników domów pomocy społecznej (85%), służby mundurowe (73%) oraz pracowników handlu (62%) i usług (47%). Relatywnie niewielu wymieniło inne grupy, w tym m.in. osoby starsze, schorowane, mające częsty kontakt z innymi ludźmi (łącznie 10%).

Za obowiązkiem szczepień dla wszystkich jest 36% osób biorących udział w praktykach religijnych kilka razy w tygodniu i 38% uczęszczających do kościoła raz w tygodniu.

Z kolei aż 54% częściej praktykujących uważa, że szczepienia nie powinny być obowiązkowe dla nikogo, natomiast takiego zdania jest 44% chodzących do kościoła raz w tygodniu.

Opinie na temat restrykcji

Obowiązujące od połowy grudnia zaostrzone zasady bezpieczeństwa są zdaniem dwóch piątych badanych odpowiednie do sytuacji (41%), niewiele mniejsza grupa osób uważa, że są one zbyt małe (37%), a relatywnie niewielu – że zbyt duże (15%). W stosunku do pomiaru z pierwszej połowy grudnia ubyło uważających, że są one zbyt małe (z 42% do 37%), a minimalnie przybyło twierdzących, że są zbyt duże (z 12% do 15%).

Postrzeganie ograniczeń zależne jest przede wszystkim od stosunku do szczepień. Zwolennikami większych restrykcji są przede wszystkim zaszczepieni. Natomiast najbardziej krytyczne wobec większych obostrzeń są osoby niechcące się szczepić.

Zwolennikami większych restrykcji częściej są badani deklarujący lewicowe poglądy polityczne (50%), a w potencjalnych elektoratach partyjnych – zwolennicy Koalicji Obywatelskiej (66%), a w drugiej kolejności potencjalni wyborcy Polski 2050 Szymona Hołowni (48%). Badani o prawicowych poglądach politycznych (49%), podobnie jak zwolennicy Prawa i Sprawiedliwości (62%) najczęściej uważają, że obecne restrykcje są odpowiednie do sytuacji. Z kolei wyborcy Konfederacji najczęściej są zdania (61%), że są one zbyt duże.

Fot. ks. S. Piekielnik / www.diecezja.radom.pl

Polityka rządu wobec epidemii

W ciągu ostatniego miesiąca oceny działań rządu w zwalczaniu epidemii poprawiły się. Minimalnie przybyło zadowolonych z działań rządu w tym zakresie (z 39% do 41%), a ubyło niezadowolonych (z 55% do 49%). Tym samym w stosunku do ubiegłego miesiąca zmniejszyła się przewaga negatywnie oceniających działania rządu w zwalczaniu epidemii.

Ocena działań rządu w walce z epidemią zależy w znacznej mierze od poglądów politycznych i preferencji partyjnych. Pozytywnie postrzega je większość identyfikujących się z prawicą (62%), natomiast zdecydowana większość utożsamiających się z lewicą (75%) oraz ponad połowa respondentów o centrowych poglądach politycznych (59%) ocenia je negatywnie.

Badanie przeprowadzono od 3 do 13 stycznia w ramach procedury mixed-mode na liczącej 1135 osób próbie pełnoletnich mieszkańców Polski.