Czyńcie sobie ziemię kochaną!

Troska o wszystkie stworzenia nie kłóci się z walką o godne życie wszystkich ludzi, zaangażowanie w obronę życia dzieci nienarodzonych nie zwalnia z pytania o los wszystkich istot żywych, troska o środowisko naturalne jest aktem odpowiedzialności każdego, a nasze codzienne wybory konsumenckie wpływają na kształt Ziemi, a na pewno na los wielu stworzeń…
Takie myślenie nie jest jeszcze u nas powszechne, także wśród chrześcijan. Ale pojawiają się coraz liczniejsze sygnały zmian idących w dobrym kierunku.

W roku 2010 Papież Benedykt XVI poświęcił noworoczne orędzie ekologii. Zaangażował swój autorytet, aby wezwać do zajęcia się problemami takimi jak zanieczyszczenie rzek i warstw wodonośnych, zanikanie różnorodności biologicznej, pustynnienie, degradacja i utrata produktywności rozległych obszarów rolnych, wzrost liczby katastrof naturalnych, zmiany klimatyczne, deforestacja regionów równikowych i tropikalnych. Papież przypomniał o losie uchodźców ekologicznych, którzy ze względu na zniszczenie środowiska muszą zmieniać miejsce zamieszkania, a także o konfliktach związanych z dostępem do zasobów naturalnych.
„Zasoby naturalne powinny być zużywane w taki sposób, by czerpanie natychmiastowych korzyści nie pociągało za sobą negatywnych skutków dla istot żywych, ludzi i zwierząt, dziś i jutro” – pisał. Tym samym dał odpowiedź wszystkim w działaniach na rzecz przyrody widzącym „lewactwo”, „zielony totalitaryzm”, zagrożenie duchowe czy zamach na dobrobyt. Wskazał także na wagę osobistych zachowań człowieka wobec degradacji środowiska naturalnego, co wiąże się ze zmianą stylów życia oraz „modeli konsumpcji i produkcji, często niezrównoważonych z punktu widzenia społecznego, ze względu na środowisko, a nawet ekonomię”.
W swoim przemówieniu w Bundestagu 22.09.2011 Papież dał klarowny wykład o wartościach stanowiących podstawy prawa i służby publicznej i zaskoczył słuchaczy słowami pełnymi afirmacji dla wszystkich zaangażowanych w ruch ekologiczny. Mówił m.in. „Pojawienie się ruchu ekologicznego było i pozostanie wołaniem o świeże powietrze… Młodzi ludzie zdali sobie sprawę, że w naszych stosunkach z przyrodą jest coś, co nie gra; że materia nie jest tylko materiałem, który mamy obrabiać, ale że sama ziemia zawiera w sobie własną godność a my winniśmy kierować się jej wskazaniami. Doniosłość ekologii oczywiście nie podlega dyskusji ale pamiętajmy, że istnieje także ekologia człowieka.”
Tezy o własnej godności ziemi czy o harmonizowaniu postulatów ekologii z ekologią człowieka powinny być teraz rozwijane. Miejmy nadzieję, że zmieniać się będzie również stosunek do dzikiej przyrody i do zwierząt.
W tym celu Ruch Ekologiczny św. Franciszka z Asyżu proponuje projekt edukacji ekologicznej pod hasłem „czyńcie sobie Ziemię kochaną!”
Ma on na celu przygotowanie integralnego programu edukacji ekologicznej uwzględniającego tematykę etyczną. Z odpowiednio podanymi treściami chcemy dotrzeć zwłaszcza do wpływowych grup religijnych nie angażujących się dotychczas w sprawy ekologiczne. Zamierzamy zwrócić ich uwagę na potrzebę zachowania zdrowego środowiska, wskazać nowe inspiracje i rozbudzić ich zaangażowanie społeczne na rzecz ekorozwoju. Poprzez publikacje nt. chrześcijańskiej ekologii oraz przeprowadzenie warsztatów promujących zawarte tam idee chcemy przyczynić się do wzrostu poparcia społecznego dla wartości prośrodowiskowych i ułatwić dialog w sytuacjach konfliktowych. Chcemy też zainicjować szerszą współpracę i komunikację pomiędzy podmiotami zaangażowanymi w edukację ekologiczną uwzględniającą chrześcijańską etykę ekologiczną.
Głównym motywem podjęcia zadania jest konieczność kształtowania postaw proekologicznych w myśl hasła: „Ekologia zaczyna się od przemiany serca”. Przemiana mentalności, ukształtowany właściwy stosunek do świata przyrody oraz poczucie odpowiedzialności są warunkiem autentycznego, zrównoważonego rozwoju. Ideowa formacja ekologiczna oparta na założeniach etyki ekologicznej wydaje się więc szczególnie ważna w świecie promującym konsumpcjonizm i podejście technokratyczne.

O. Stanisław Jaromi OFM Conv.

absolwent teologii i ochrony środowiska, doktor filozofii, od lat zaangażowany w chrześcijańską edukację ekologiczną, wieloletni delegat franciszkanów ds. sprawiedliwości, pokoju i ochrony stworzenia, przewodniczący Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu - REFA i szef portalu www.swietostworzenia.pl. Interesuje się sprawami dialogu pomiędzy nauką i wiarą, kulturą i duchowością, chrześcijańską wizją świata i różnymi nurtami ekofilozofii. Pracował duszpastersko w Czechach oraz w międzynarodowych centrach franciszkanów w Asyżu, Rzymie i Krakowie; obecnie mieszka w Radomsku.