Diecezja włocławska – zakończono pracę nad syntezą synodu o synodalności

„Synodalność napawa nadzieją na odrodzenie Kościoła” – to jeden z głównych wniosków, jaki można wysnuć z dyskusji, jakie miały miejsce w diecezji włocławskiej w ramach synodu o synodalności.

– W diecezji powstały liczne grupy synodalne – relacjonuje ks. Andrzej Tomalak, diecezjalny koordynator synodu, dodając, że „synodalnej dyskusji poddano zagadnienia zaproponowane przez Vademecum Synodu. Na podstawie wskazanych tam tematów przygotowano pytania synodalne dostosowane dla młodzieży. Powstało 21 otwartych pytań. Podobnie zmodyfikowane zostały ankiety dla katechetów”.

Z pierwszych relacji spotkań synodalnych przebijała się niepewność, czy rzeczywiście głos świeckich, określających siebie „zwykłymi ludźmi”, będzie wysłuchany i czy mogą swobodnie wyrażać swoje opinie nawet, jeżeli ich głos będzie krytyczny. Z czasem uczestnicy nabrali pewności siebie i wzajemnego zaufania. „Początkowo były obawy czy ktoś nas rzeczywiście wysłucha, a może będzie to tylko «odhaczenie» wydarzenia”, wspomina jedna z uczestniczek synodalnych spotkań, dodając: „To były owocne spotkania, które umocniły poszczególne wspólnoty”.

Do końca maja br. do sekretariatu synodu w diecezji włocławskiej napłynęło 128 syntez. Wśród nich są zbiorcze syntezy dekanalne, parafialne, wspólnot działających na terenie diecezji oraz 21 syntez indywidualnych, wśród których znajduje się głos biskupa seniora Wiesława Meringa, który wyraził nadzieję, że „synod ożywi wiarę Ludu Bożego w to, że w Piśmie Świętym Kościół słyszy głos żywego Boga z Synaju i głos Jezusa Chrystusa – swojego Założyciela i Pana”. Biskup włocławski senior przypomniał, że zadaniem Kościoła jest stanie na straży Tradycji oraz troska o rodzinę. Stwierdził też, że „świeccy bronią dziś Ewangelii, głosząc ją bezinteresownie i gorliwie; bronią swoich duszpasterzy; wiele razy zawstydzają odwagą i bezkompromisowością duchownych”.

Rola i znaczenie wspólnot działających w ramach parafii było jednym z zasadniczych trzonów synodalnych dyskusji. Wskazano, że grupy te dają ludziom wsparcie i poczucie, że nie są sami, a spotkania formacyjne stanowią okazję do pogłębienia wiary i wiedzy. Podkreślano, że istotną rolę w formowaniu wspólnoty parafialnej, jako wspólnoty religijnej spełnia Eucharystia, która powinna stanowić centrum duchowego życia chrześcijanina.

Zauważono, że następuje coraz większa dewaluacja rozumienia sakramentów i życia sakramentalnego. Zwrócono uwagę, że takie wydarzenia jak: chrzest dziecka, pierwsza Komunia św. czy ślub, stają się okazją przede wszystkim do spotkań rodzinnych, a przeżywanie uroczystości w kościele nabiera charakteru komercyjnego i medialnego. Najważniejsze stają się prezenty i huczne przyjęcia. Przyczyn upatruje się w coraz niższej świadomości i wiedzy dotyczącej sakramentów i życia sakramentalnego.

Podobnie obawy wyrażono wobec odpowiedniego stroju uczestników Mszy świętych, mówiąc o braku poczucia sacrum, bliskości Boga, który przychodzi do człowieka podczas Eucharystii i innych sakramentów. Po raz kolejny położono nacisk na konieczność odpowiedniej formacji młodzieży i rodziców. Wyraźnie wybrzmiała potrzeba katechez mistatgogicznych. Okazją ku temu mogą być konferencje dla rodziców dzieci przygotowujących się do przyjęcia sakramentu chrztu, bierzmowania czy pierwszej Komunii św., jak również inne okoliczności. W tym kontekście wybrzmiało, że wierni oczekują od swoich duszpasterzy mądrości i wiedzy w sprawach wiary i moralności, głębokiej pobożności i rozmodlenia, a przede wszystkim świadectwa życia, którym potwierdzać będą głoszone słowo.

Wskazano też na ważność i potrzebę słuchania siebie nawzajem, przede wszystkim w rodzinach (rodzice i dzieci, małżonkowie). Zaznaczono, że dziś ludzie bardziej do siebie mówią niż ze sobą rozmawiają. W tym kontekście nie zabrakło dyskusji na temat roli mediów we współczesnym świecie i Kościele. Z jednej strony wskazano na negatywny wpływ mediów, które coraz częściej zastępują relacje interpersonalne; szczególnie cierpią na tym relacje dzieci i młodzieży z rodzicami, którzy szukając odpoczynku, pozwalają dzieciom bawić się smartfonami, tabletami itp. Z drugiej strony podkreślono pozytywną rolę mediów katolickich, które pomagają we właściwym kształtowaniu sumień i głoszeniu Ewangelii.

Poruszając kwestię osób pozostających „na uboczu”, podkreślano, że w Kościele jest miejsce dla każdego i nikt nie może czuć się niechciany, niepotrzebny, niemile widziany. Powodem takiego stanu jest odejście od wspólnoty i wyobcowanie się samych ludzi odchodzących od Boga i Kościoła. Przyczyn tego upatrywano w słabej, nieugruntowanej wierze, braku poczucia więzi z Kościołem, niezrozumienie lub brak elementarnej wiedzy religijnej, że do kościoła nie chodzi się dla księdza, ale do Pana Boga. Wskazywano również, że przyczyną takiego „autowyobcowania” są najczęściej nieporozumienia, zatargi i osobiste urazy w relacji z księdzem, zaniedbanie życia sakramentalnego, tzw. „wolne związki”, poczucie samowystarczalności i brak potrzeb duchowych.

Zauważono, że aktualnie w Kościele na marginesie pozostają ludzie przywiązani do tradycji. Wyrażono sprzeciw wobec decyzji Stolicy Apostolskiej o ograniczeniach w stosowaniu rytu nadzwyczajnego w liturgii.

Pytany o kilka słów podsumowania diecezjalnego etapu synodu, ks. Tomalak wskazał dialog, jaki nawiązał się i ożywił się między ludźmi. „To dobry znak – przyznał diecezjalny koordynator synodu – że ludzie zaczęli ze sobą rozmawiać, słuchać się nawzajem i dzielić się swoimi przemyśleniami. Oczywiście podstawą i przyczyną takich relacji jest otwarcie na Ducha Świętego i Jego głos”. Ks. Tomalak zaznaczył także, że świeccy bardzo interesowali się synodem i chętnie włączali się w dyskusję. Zauważył też, że ludzie mają świadomość postępu i rozwoju technicznego, jednak od Kościoła i duszpasterzy oczekują przede wszystkim stania na straży depozytu wiary i Tradycji.

W tym wszystkim pobrzmiewają słowa bp. Krzysztofa Wętkowskiego, który podczas Mszy św. inaugurującej synod w diecezji włocławskiej podkreślił, że w rozpoczynającym się synodzie chodzi o to, by usłyszeć, co mówi Duch Święty do Kościoła dzisiaj.