Dlaczego nie ma fajerwerków? – młodzież w Kościele po ŚDM

Duszpasterstwo młodzieży w Polsce, kierując się papieskimi wskazówkami, przeszło od spektakularnego „rabanu” do żmudnego „schodzenia z kanapy” i rezygnowania z „przedwczesnej emerytury”. Bez medialnych „fajerwerków”, bo młodzi – jak prosił Franciszek – wrócili do swoich parafii i w dużej mierze skupili się na własnej formacji i lokalnych działaniach. 5 miesięcy po ŚDM owoców duszpasterskiej pracy nie można zatem policzyć. Trzeba natomiast pytać: czy coś robimy, by ich nie stracić?

Wymowne milczenie i brak wizji, czy zasłużony odpoczynek i cisza przed burzą? W mediach i Kościele coraz częściej pojawiają się pytania o stan polskiego duszpasterstwa młodzieży po ŚDM. Jedni mówią o niewykorzystanej szansie, inni o fali entuzjazmu, dzięki której młodzi i kapłani wypływają na szerokie wody ewangelizacji. Przygotowania do ŚDM pokazały, że w duszpasterstwie młodych nie ma miejsca na teorie i ogólniki, potrzeba natomiast dobrych przykładów. Dziś te przykłady z polskich diecezji i parafii pokazują, że w Kościele dzieje się wiele dobra. Pomimo pozornej „ciszy w eterze”.

Żniwo po trzech latach

Na pytanie o to, czy Światowe Dni Młodzieży zmieniły „coś” w duszpasterstwie młodzieży w Polsce, wielu diecezjalnych koordynatorów potrząsa przecząco głową. Nie dlatego, że zmian nie widać, ale dlatego, że pytanie sformułowaliby inaczej. Bowiem nie tylko czas Dni w Diecezjach i spotkania w Krakowie, ale cały okres przygotowań był w Polsce czasem zasiewania ziarna – jeśli nie wiary, to przynajmniej zainteresowania Kościołem.

Nawet jeśli nie da się wypisać w punktach zmian, jakie nastąpiły po lipcowym spotkaniu, porównanie sytuacji „po Rio” ze stanem „po Krakowie” pokazuje, że ostatnie trzy lata, to czas dobrze zainwestowany, który wciąż owocuje.

Pierwszym, choć nie najważniejszym przykładem są stworzone w diecezjach struktury, które pomagają w zapanowaniu nad duszpasterskim chaosem i w sprawnym organizowaniu pracy z młodzieżą. Przykładowo: rejony diecezji siedleckiej i dekanaty archidiecezji katowickiej, to nie kolejna odsłona biurokracji ani budowania „administracji zamiast wspólnoty”, ale sprawdzona sieć logistycznych i komunikacyjnych rozwiązań, które w ostatnich miesiącach zdały egzamin podczas formacyjnych i organizacyjnych spotkań z udziałem dziesiątek tysięcy ludzi. Teraz, w oparciu o te struktury, duszpasterstwa realizują programy formacyjne, z którymi mogą dotrzeć do młodzieży w całej diecezji, bez potrzeby szukania „po omacku” liderów i miejsc, wokół których gromadzą się młodzi. Podobnych przykładów nie brak w większości diecezji. Maszyna stoi gotowa, wystarczy wprawić ją w ruch.

– Nie przygotowywaliśmy tylko ŚDM, ale działalność całego duszpasterstwa młodzieży pod kątem tego spotkania. Takiemu podejściu podporządkowaliśmy strukturę animatorów, wolontariuszy i wydarzeń w naszej diecezji – mówi w rozmowie z KAI ks. Paweł Górski, koordynator ŚDM i duszpasterz młodzieży diecezji tarnowskiej. I dodaje, że ta metoda się sprawdziła. Po zakończeniu ŚDM w diecezji pozostały m.in. ugruntowane struktury młodzieżowych liderów i animatorów oraz diecezjalne spotkania młodych (tzw. „Synaje”), które w ostatnich latach wpisały się na stałe w kalendarz tysięcy nastolatków i studentów. Nie brak też młodzieży, która widząc, że wybór jest duży, a wspólnota dynamiczna, chętnie deklaruje dalsze zaangażowanie.

Podobnie jest w wielu częściach Polski, gdzie słowa św. Jana Pawła II, że ŚDM nie jest celem samym w sobie, ale przystankiem na drodze Kościoła, są nie tylko cytowane, ale też wprowadzane w życie, dzięki planom działania, wybiegającym poza lipiec 2016 r.

Od ogółu do szczegółu

Cennym, choć zarazem „niemedialnym” i niepoliczalnym owocem ŚDM, jest zaangażowanie młodzieży na poziomie parafii i lokalnych grup. To nie tylko odpowiedź na papieski apel o wzięcie odpowiedzialności za wspólnotę parafialną, ale też świadectwo tego, że młodzi zrozumieli sens lipcowego spotkania i nie pozostali wobec niego obojętni. Spotkanie z wierzącymi rówieśnikami z całego świata pomogło im odkryć kim są jako chrześcijanie i zmobilizowało do zaangażowania w lokalnych wspólnotach, z których wyrośli lub w których aktualnie mieszkają. Tym samym zażegnali wieszczone przez wielu niebezpieczeństwo, że po ŚDM główną „atrakcją” Kościoła staną się huczne eventy, a głębia duchowości zostanie wyparta przez jej egzotykę i bicie rekordów „polubień i udostępnień”.

– W tzw. „sztabach parafialnych” powstały więzy, które młodzi ludzie chcą pielęgnować. Teraz oni sami potwierdzają, że ŚDM ma sens, jeśli nie jest celem samym w sobie, ale „drogą od” i „drogą do” – mówi ks. Adam Bab, diecezjalny duszpasterz młodzieży z Lublina.

– Przygotowanie ŚDM były mobilizacją do czynnego miłosierdzia i dobrze by było, gdyby udało się to zachować i gdyby to stawało się naturalne w przeżywaniu wiary młodych: wiara przełożona na realizację przykazania miłości bliźniego – dodaje ks. Marcin Wierzbicki, odpowiedzialny za duszpasterstwo młodych i przygotowania do ŚDM w archidiecezji katowickiej.

I właśnie to „miłosierdzie w praktyce” jest dla wielu młodych jedną z dróg lokalnego zaangażowania po ŚDM. Jego skali nie sposób zmierzyć, bo tak, jak lipcowe spotkanie młodzieży nie było celem samym w sobie, tak też priorytetem wolontariuszy nie jest tworzenie nowych projektów, ale włączenie się w dzieła, które już istnieją w Kościele i społeczeństwie. Szlachetna Paczka, Caritas (nie tylko Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom, ale współpraca w ramach lokalnych kół i ogólnopolskich projektów), pomoc chorym, bezdomnym, podopiecznym domów dziecka, wolontariaty – to przykłady, które powracają w rozmowach z przedstawicielami większości diecezji.

Nie brak też zupełnie nowych pomysłów, które pokazują, że młodzi chcą twórczo odpowiadać na potrzeby Kościoła. W Siedlcach młodzi planują już wielkopostną ” eko-jałmużnę”, w diecezji warmińskiej sfinalizowali w ostatnich dniach akcję „Paczka dla Rodaka”, wspierającą Polaków na Kresach Wschodnich, w Kaliszu starają się stworzyć diecezjalny „wolontariat miłosierdzia” – kontynuację wolontariatu ŚDM. Podobne przykłady znajdziemy też w innych częściach Polski.

Jednak, o to, czy trzyletni „raban” wydaje swój owoc należy pytać nie (albo: nie tylko) w kuriach, ale przede wszystkim w parafiach, szkołach, rodzinach – wszędzie tam, gdzie są młodzi. Bowiem papieskie nauczanie i trzyletnia formacja nie zachęcały młodych Polaków do bicia statystycznych rekordów, ale do budowania swojej wiary, uzdrawiania relacji z najbliższymi, odpowiedzialności za lokalną wspólnotę, w której się znajdują.

O tym, że ta nauka w las nie poszła, świadczy m.in. zapomniany już nieco fenomen pielgrzymki symboli ŚDM po polskich diecezjach. Przez ponad 2 lata krzyż i ikona wędrowały po całej Polsce, szykując duchowy „grunt” pod ŚDM, a świadectwa z tego czasu bynajmniej nie dotyczą masowych spotkań i spektakularnych nabożeństw (choć symbole towarzyszyły młodym podczas dużych i ważnych wydarzeń, jak choćby obchody jubileuszu Chrztu Polski, spotkania na Lednicy czy jasnogórskie pielgrzymki). W dziesiątkach tysięcy należy liczyć wspomnienia pojedynczych osób, zarówno tych, które żarliwie się modliły, jak i tych, które od strony logistycznej pomagały pakować krzyż do busa-kaplicy i przewozić z miejsca na miejsce.

Rodziny, które modląc się przy krzyżu pogodziły się po latach, więźniowie, dla których przyjazd symboli były odpowiedzią na pytanie „co dalej?” otrzymaną w ostatnim tygodniu „odsiadki”, nastolatki, które zakłopotane mówiły, że pierwszy raz pojechały do hospicjum i domu opieki, bo miały zawieźć tam „ŚDM-ową ikonę”, ale od tego spotkania zaczęły pomagać osobom starszym i schorowanym – to nie naiwne opowieści dla kościelnych optymistów, ale przykłady, których kilkaset wysłuchałam w ostatnich latach, pracując „przy ŚDM-ie”. Próżno oczekiwać, że od razu przerodzą się w fajerwerki.

Informacja i formacja

Jak mówią sami młodzi, dla wielu z nich ŚDM był czasem poznawania Kościoła, zbierania informacji o tym, w jaki sposób można realizować w nim swoje talenty i plany na przyszłość. Teraz przyszedł czas na osobistą formację, która ma pogłębić doświadczenia zebrane podczas spotkania młodych i przygotować tych, którzy zaproszą do Kościoła kolejnych młodych ludzi.

– To byłby mega sukces, gdyby z grupy, która wzięła udział w ŚDM udało się wyłuskać liderów, którzy pociągną za sobą rówieśników, zachęcą ich do włączenia się w grupy formacyjne, wolontariat, do zaangażowania się i przejmowania odpowiedzialności za Kościół – mówi ks. Rafał Grzelczyk, diecezjalny duszpasterz młodzieży z Płocka. Tak, jak księża towarzyszący młodzieży w innych częściach Polski, przypomina, że podstawą ewangelizacji jest własna formacja, która w wielu wspólnotach rozpoczęła się po wakacjach lub z początkiem nowego roku liturgicznego.

„Zapraszamy młodzież do grup formacyjnych, prowadzonych m.in. przez ruch Światło-Życie i KSM” – mówi ks. Artur Pytel, odpowiadający za młodzież w diecezji gliwickiej i zauważa, że ŚDM nie miały na celu stworzenia nowych wspólnot, ale przede wszystkim pokazanie młodym, jak bogata jest istniejąca „oferta duszpasterska” Kościoła. Poznaniu jej służyły m.in. spotkania w diecezjach, w krakowskim Centrum Powołaniowym i podczas Festiwalu Młodych.

W większości diecezji ŚDM były więc okazją do odnowienia struktur ruchów i wspólnot, które od lat formują młodzież. Tak, jak w Drohiczynie, gdzie za przygotowanie spotkania młodych odpowiedzialni byli w większości młodzi związani z KSM. Dziś stowarzyszenie, które cieszy się z „zastrzyku” nowych osób, może nie tylko kontynuować formację, ale też włączać się w nowe projekty.

„To m.in. projekt „Młodzi dla Środowiska” realizowany wspólnie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska, to konkursy, obozy, kampanie medialne, które inspirując się encykliką „Laudato Si” mają wychowywać młodzież do odpowiedzialnego podejmowania swoich ról społecznych” – wylicza ks. Andrzej Lubowicki, odpowiedzialny za KSM i diecezjalne duszpasterstwo młodzieży w Drohiczynie.

W Elblągu formacja opiera się o Centrum Nowej Ewangelizacji, w Gdańsku wiele osób dołącza do oazy, działająca m.in. w Łodzi wspólnota Chemin Neuf otrzymuje liczne zaproszenia do prowadzenia szkolnych rekolekcji i ewangelizacji – podobne przykłady ożywienia wspólnot napływają z całej Polski.

Ponadto, młodzi, wspólnie z duszpasterzami, na niespotykaną dotąd skalę tworzą także programy i struktury formacyjne dostosowane do lokalnych wyzwań.

„Nasz projekt nazwaliśmy PKB, czyli „Praktyczna Korzyść Błogosławieństw”. Wyrósł on z cyklu „Dialogów w Katedrze” zapoczątkowanego przez abp. Jędraszewskiego” – mówi ks. Przemysław Góra, czuwający nad młodzieżą w archidiecezji łódzkiej. Jak dodaje, na terenie całej archidiecezji powstają grupy, tzw. „Misericordes”, które zajmują się formacją młodzieży w oparciu o ogólnopolski program duszpasterski #Zejdzzkanapy, zaproponowany przez Radę ds. Młodzieży KEP.

„Oprócz spotkań formacyjnych mamy też cykl comiesięcznych spotkań o nazwie „Stand up”. Za każdym razem odbywa się w innym miejscu w diecezji, a w każdym bierze udział ok. 200 osób. To dużo, biorąc pod uwagę nasze realia” – mówi ks. Witold Kałmucki, duszpasterz młodych z Kalisza.

Z ewangelizacyjnego projektu, wypracowanego wspólnie z bp. Edwardem Dajczakiem, korzystają młodzi w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. „Chcemy dotrzeć do młodych tam, gdzie są, dlatego w Adwencie organizujemy wspólnie z biskupem cykl 12 czuwań adwentowych, z których każde odbywa się w innym miejscu na terenie naszej diecezji. Szacujemy, że w sumie weźmie w nich udział ok. 7000 młodych” – relacjonuje ks. Andrzej Zaniewski, diecezjalny duszpasterz młodzieży.

W Siedlcach, młodzi zapraszają rówieśników do udziału w spotkaniach z cyklu „www.tbc” („Wiara, wolność, wspólnota – to be continued”), którego zwieńczeniem będzie udział w Jerychu Młodych – dorocznym diecezjalnym spotkaniu młodych.

Wspólnym mianownikiem tych i podobnych propozycji, realizowanych w całej Polsce, jest program formacyjny #Zejdzzkanapy, zaproponowany przez Radę ds. Duszpasterstwa Młodzieży przy KEP na rok liturgiczny 2016/2017, który opiera się m.in. na nauczaniu papieża Franciszka podczas ŚDM w Krakowie.

Owce, które z(a)ginęły

Pomimo pozytywnego świadectwa wielu młodych ludzi, diecezjalni duszpasterze podkreślają, że wyzwaniem są dla nich także ci młodzi, których w kościołach jeszcze nie ma oraz te osoby, które z jakiegoś powodu „zaginęły w akcji” podczas przygotowań do spotkania młodych.

– Jest duża dysproporcja. Jeśli ok. 1 mln młodych ludzi włączało się w przygotowania ŚDM w diecezjach, a niespełna 100 tys. się zarejestrowało, to gdzie się podziało te 900 tys.? – zwraca uwagę ks. Rafał Grzelczyk z Płocka. Podobne głosy dobiegają z innych diecezji.

„Z naszej diecezji pojechało do Krakowa ok. 2000 osób. W spotkaniach „Stand Up” bierze udział ok. 10%. Młodzi mają duże pragnienie wyjścia ze świata wirtualnego, spotkania w tzw. „realu”, ale potrzebujemy animatorów, którzy ich zachęcą” – dodaje ks. Witold Kałmucki z Kalisza.

Odpowiedzi na to, skąd wziąć animatorów i jak dotrzeć do „młodych, których nie ma”, księża nie szukają już sami, w zaciszu plebanii i sal duszpasterskich. Do współpracy zapraszają młodych, nie tylko powierzając im wykonanie zadań, ale przekazując im odpowiedzialność i – przede wszystkim – traktując serio to, co młodzi mają do powiedzenia. Przejście od pracy dla młodych do pracy z młodymi – to bez wątpienia owoc ostatnich miesięcy duszpasterskich manewrów. Cenny także w kontekście synodu o młodzieży i powołaniu, który powinien być poprzedzony wysłuchaniem tego, co młodzi mają dziś do powiedzenia sobie nawzajem, Kościołowi i światu.

„Potrzeba odważnego podejścia w przekazywaniu młodzieży pełnej odpowiedzialności” – mówi z własnego doświadczenia ks. Grzelczyk, który powierzył swoim podopiecznym nie tylko ewangelizację, ale też zarządzanie domem duszpasterstwa młodych w Płocku.

„Tym bardziej, że pojawiło się wielu młodych, na których zupełnie nie stawialiśmy. To nowa jakość młodzieży. Świadomej, chcącej budować wspólnotę, gotowej do działania” – uzupełnia ks. Paweł Górski z Tarnowa.

O zdolnościach organizacyjnych młodego pokolenia przekonywaliśmy się w ciągu minionych miesięcy: nad organizacją ŚDM w Krakowie pracował najmłodszy komitet w historii spotkań młodych, składający się w większości z młodych absolwentów uczelni. Także Dni w Diecezjach w dużej mierze przygotowywali młodzi, którzy dzięki różnego rodzaju szkoleniom – od medialnych, przez językowe, po te z zakresu logistyki i bezpieczeństwa – stawali się partnerami do rozmów dla przedstawicieli władz, urzędów i mediów.

Owocem tej współpracy są powstające w różnych częściach Polski diecezjalne rady młodzieżowe – grupy, które włączają się we współpracę z biskupem i duszpasterzami, odpowiedzialnie reprezentują głos swojego pokolenia i mają realny wpływ na to, „co będzie dalej”. W diecezji bielsko-żywieckiej młodzieżowa rada zrzesza przedstawicieli wszystkich dekanatów, w rzeszowskiej każda parafia ma swojego przedstawiciela w radach dekanalnych, w Płocku młodzieżowa rada duszpasterska zrzesza też przedstawicieli ruchów i wspólnot, którzy razem z biskupem rozważają kluczowe dla diecezji kwestie. Podobnych przykładów jest w Polsce kilkanaście.

Celem powstających rad jest nie tylko włączenie młodego pokolenia w aktywne życie diecezji i Kościoła w Polsce, ale też – a może: przede wszystkim – poznanie poglądów i potrzeb młodego pokolenia i stworzenie przestrzeni dialogu, obejmującego sprawy głębsze, niż tylko logistykę przygotowywanych wydarzeń.

Okazją do prowadzenia tego dialogu będą m.in. diecezjalne synody, przygotowywane obecnie m.in. w diecezji gliwickiej, tarnowskiej i elbląskiej, podczas których głos młodzieży ma być usłyszany – często po raz pierwszy na tak szeroką skalę. Udział młodych w tych zgromadzeniach – to także efekt wielomiesięcznego zaangażowania młodych, którzy nie w teorii, a w praktyce pokazywali, że są godni zaufania.

„U nas pięknym owocem jest to, że biskup ogłosił rok szkolny 2017/2018 rokiem młodzieży. Odbędzie się też u nas synod młodzieży, a członkowie rady młodych podpowiedzą biskupowi, jak dotrzeć do ich rówieśników” – relacjonuje ks. Przemysław Superson, odpowiedzialny za młodzież w diecezji legnickiej.

Już nie Kraków, jeszcze nie Panama

Lokalne zaangażowanie młodzieży i przekonanie księży, że młodego pokolenia trzeba słuchać, i że nie da się działać dla młodych bez młodych – to bez wątpienia owoce „rabanu”, który został wszczęty w polskich diecezjach po spotkaniu w Rio. Dziś, snując plany na przyszłość, Kościół w Polsce nie traci z oczu kolejnego kamienia milowego, wyznaczonego przez papieża Franciszka.

Przygotowywać się do ŚDM w Panamie w oparciu o papieskie nauczanie z Krakowa – tak plany na najbliższe lata definiują młodzieżowi liderzy z różnych stron Polski. Choć do światowego spotkania zostały jeszcze dwa lata (najprawdopodobniej odbędzie się ono w pierwszych miesiącach 2019 r.), Polacy już planują. Zarówno udział w spotkaniu w Ameryce Łacińskiej (jak młodzi z archidiecezji gdańskiej, którzy rozpoczęli już przymiarki do wspólnego wyjazdu), jak też spotkanie dla tych, którzy pozostaną w Polsce (np. w archidiecezji katowickiej, gdzie planowana jest „Panama na Śląsku” – na wzór podobnego spotkania zorganizowanego podczas ŚDM Rio 2013).

– Młodzi chcą się spotykać. I, choć koszty wyjazdu do Panamy będą pewnie wysokie, wielu z nich już dziś mówi: uzbieramy! Damy radę! Tylko trzeba już zacząć! – mówi ks. Artur Pytel.

„Działalność naszego centrum opiera się na grupie ok. 90 wolontariuszy. To dużo, patrząc w skali diecezji, dlatego cieszę się, że dalej chcą działać razem i się spotykać” – dodaje ks. Roman Thiel z diecezji elbląskiej.

Przygotowania do spotkania w Panamie ułatwia fakt, że duszpasterze i młodzi mają do dyspozycji narzędzia zebrane w toku przygotowań do ŚDM w Polsce.

Pierwszym z nich jest lokalna tożsamość: nazwy biblijne, wymyślone na potrzeby przygotowań Dni w Diecezjach, w wielu miejscach w Polsce stały się trwałą wizytówką, która pomaga młodym mówić o tym, kim są. Synaj, Tabor, Betania, Studnia Jakuba, Jerycho – to dla wielu młodych ludzi synonim miejsc, w których się spotykają, które tworzą, i o których opowiadają rówieśnikom z zagranicy. Choć działają lokalnie, młodzi Polacy mają poczucie, że są częścią większej społeczności, a tym, co robią na co dzień dzielą się na fanpage’ach i kontach w mediach społecznościowych, które pozostały w diecezjach po ŚDM. „Biblijna marka pozostała!” – mówią.

Obserwując media, zwłaszcza społecznościowe, nie trudno też zauważyć, że w ostatnich latach wzrosła jakość materiałów audiowizualnych, które są narzędziem informacji i ewangelizacji. Młodzi stawiają na nowoczesny design, dynamiczny montaż i kadry, których nie powstydziliby się zawodowi fotografowie. Skoro wiara, to nie obciach, mówmy o niej w sposób, którego nie powstydzą się czołowe media i agencje PR – mówią młodzi. Dzięki szkoleniom, prowadzonym przed ŚDM przez komitet organizacyjny w Krakowie i biuro duszpasterstwa młodych przy episkopacie Polski, w każdej diecezji są dziś młodzi dziennikarze, graficy i administratorzy social mediów przeszkoleni przez profesjonalistów. Część z nich współpracuje z lokalnymi mediami, niektórzy relacjonują za granicą to, co dzieje się w rozmaitych zakątkach Polski. „Wstydu nie ma. Za to jest satysfakcja.” – kwitują pytani o to, czy praca dla lokalnego Kościoła nie jest marnowaniem talentu.

Także kontakty międzynarodowe nawiązane w Krakowie i podczas spotkań w diecezjach, to – jak mówi wielu przepytywanych przeze mnie młodych ludzi – niepowtarzalny owoc ŚDM. Przyjaźnie, wzajemne odwiedziny, wspólny udział w wolontariatach misyjnych, spotkaniach modlitewnych (najbliższe w Rydze), budowanie mostów modlitewnych i partnerstw między parafiami i wspólnotami – to działania, które dają młodym Polakom pewność siebie, inspirację i poczucie, że po prostu – są ważni w oczach rówieśników z odległych stron świata. Jak zapowiadają, zagraniczni goście zapowiedzieli już udział w diecezjalnych spotkaniach młodych planowanych w przyszłym roku, niektórzy zatrzymują się w Polsce, jadąc na Taizé do Rygi. Nie brak i takich, którzy po ŚDM zostali w Polsce.

Tak, jak członkowie brazylijskiej wspólnoty Shalom, którzy, na zaproszenie kard. Dziwisza, przyjechali do Krakowa w 2014 r., by tam utworzyć swój pierwszy dom w Polsce. Wspólnota powstała w 1982 r. w brazylijskiej Fortalezie, jako owoc wizyty Jana Pawła II, dlatego jej członkowie zdecydowali, że pierwsze lata swojego pobytu w Polsce poświęcą pracy w Komitecie Organizacyjnym ŚDM, by spłacić dług wdzięczności wobec papieża Polaka. Po spotkaniu młodych pozostali w Krakowie, gdzie zajmują się – jak mówią „ewangelizacją młodych poprzez młodych”.

„Praca przy ŚDM była naszym pierwszym zadaniem ewangelizacyjnym. Dzięki temu mogliśmy poznać Polskę, polski Kościół i młodzież. Po ŚDM przez 3 miesiące mieszkaliśmy w polskich rodzinach, którym towarzyszyliśmy na co dzień, ucząc się przy okazji języka polskiego. Teraz wróciliśmy do naszego domu w Krakowie, w Łagiewnikach, gdzie chcemy spotykać się z młodzieżą i wspólnie planować działalność ewangelizacyjną” – mówi Jose Pasternak, jeden z członków wspólnoty, zrzeszającej młodzież i rodziny w kilkudziesięciu krajach świata.

Nie tylko dla młodych

– ŚDM to był czas obopólnej ewangelizacji, rodzin i młodzieży – opowiada s. Ania Święcka ze wspólnoty Chemin Neuf, która podczas Dni w Diecezjach zorganizowała w Łodzi międzynarodowy festiwal „Paradise in the City”.

Podobnie, jak księża w wielu diecezjach, tak i s. Ania mówi o tym, że ŚDM był czasem, który zintegrował rodziny, stworzył podwaliny pod duszpasterstwo rodzin, które w różnych częściach kraju przyjmuje różne formy: od diecezjalnych spotkań i pielgrzymek rodzin, które przyjmowały pielgrzymów, przez powstające w parafiach grupy biblijne i wspólnoty rodzin franciszkańskich, po wspólne zaangażowanie w lokalne inicjatywy.

„ŚDM, to fundament do budowy dalszych pięter” – podsumowuje ks. Krzysztof Nowak z Gdańska, podkreślając zarówno zaangażowanie rodzin, władz, jak też budowanie pozytywnego wizerunku Kościoła w mediach i wśród sceptyków. I choć na widzialne efekty dalszych prac trzeba jeszcze poczekać, księża i młodzi mówią, że prace cały czas trwają: na wysokościach i u podstaw.