„Dokąd zmierza Zachód” – rozmowa wokół książki abp. Stankiewicza

Dlaczego ludzi nie interesuje dziś życie wieczne? Czy to co przeżywamy dziś na Zachodzie to doświadczenie zbiorowej duchowej „ciemnej nocy”? Jakiego języka szukać w rozmowie z niewierzącymi? – to niektóre tematy poruszane podczas spotkania z abp. Zbigniewem Stankiewiczem, które odbyło się dziś w Warszawie. Wydarzenie połączone było z prezentacją książki metropolity ryskiego pt. „Dokąd zmierza Zachód?”

Abp Stankiewicz podkreślił, że książka wypływa z jego osobistych pytań o sens świata, o to, jaki jest nowy świat, który wyłania się ze zmiany epok i o to, gdzie Bóg ukrywa się dziś. Jak zaznaczył, inspiracją jest dla niego niemiecki teolog i filozof urodzony na początku XX w., Bernhard Welte, piszący o nicości, jako najbardziej charakterystycznym doświadczeniu religijnym XX w. i odkrywający, że w tym doświadczeniu przychodzi do nas Bóg, co można porównać do duchowej drogi mistyków. Abp Stankiewicz zwrócił uwagę, że myśl ta obecna jest również u Jana Pawła II, który mówił o kolektywnej nocy współczesnej cywilizacji.

Metropolita ryski zaznaczył, że chrześcijanie przez wieki mówili w sposób zrozumiały o Ewangelii używając do tego języka filozofii greckiej. Okazuje się jednak – o czym również wspominał Welte – że ten język metafizyki staje się już niezrozumiały dla współczesnego człowieka. Wyzwanie, które jest przed nami polega na tym, by przekaz o objawieniu Bożym oblec w nowe formy, nie tracąc jego sensu. – Myślę, że od tego w dużym stopniu zależy los Kościoła w naszych krajach i na Zachodzie. – powiedział.

Ks. prof. Piotr Mazurkiewicz z UKSW podkreślił szczególną relację między Kościołem a cywilizacją zachodnią a w związku z tym niepokój, który wywołuje kryzys tej cywilizacji, nieodłącznie związany z kryzysem Kościoła.

Odnosząc się do trwającej obecnie wojny zaznaczył, że istnieje pewien rozdźwięk między wartościami, które wyobrażamy sobie jako wartości zachodnie a tym, co cenione jest tam rzeczywiście. – Ukraińcy biją się za pewne wartości utożsamiane z wartościami Zachodu, ale pytanie, czy Zachód naprawdę je ceni? My bronimy Zachodu sprzed kryzysu, bronimy tego, czym Zachód powinien być i czasem czujemy się sierotami – powiedział.

Ks. prof. Mazurkiewicz zaznaczył też, że ludzi nie interesują dziś najważniejsze – zdawałoby się – sprawy: życie wieczne, zbawienie. Dlaczego? Zdaniem kapłana, Kościołowi brakuje dziś wielkich narracji; nie potrafi opowiedzieć świata współczesnemu człowiekowi, a związane jest to z rezygnacją z teologii stworzenia. Świat wyjaśniany jest dziś tak, że Bóg wydaje się niepotrzebny. Jak stwierdził, brak zainteresowania Bogiem widoczny jest nawet u księży, którzy – jakby w poczuciu kompleksu – wolą się zajmować sprawami społecznymi, czy ekologią.

Uczestnicy spotkania podkreślali, nawiązując do doświadczeń z obecnej i wcześniejszych wojen: w okopach nie ma niewierzących. Jak stwierdzili – wobec doświadczeń granicznych, coś się w człowieku budzi i zaczyna on dostrzegać, co jest naprawdę w życiu najważniejsze – odkrywając tym samym również metafizyczną głębię.

Jak rozmawiać dziś z ludźmi o Bogu, o wierze? Abp Stankiewicz podzielił się doświadczeniem nawiązywania porozumienia również z niewierzącymi – poprzez rozmowę o szczęściu, do którego dąży każdy człowiek.

Spotkanie odbyło się dziś w Sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie. Poprowadził je red. Krzysztof Tomasik z KAI.

Galeria zdjęć (5 zdjęć)

Abp Zbigniew Stankiewicz urodził się 15 lutego 1955 r. w środkowo-północnej części Łotwy. W 1990 podjął studia na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, a w 1996 przyjął święcenia kapłańskie. Pełnił posługę w archidiecezji ryskiej, m.in. jako wikariusz w parafii św. Franciszka (1996-2001), był także wikariuszem w katedrze św. Jakuba w Rydze (2001-2002). W latach 1996-2002 był opiekunem charyzmatycznej wspólnoty „Effata”. Od 2010 roku pełni posługę metropolity Rygi.

Jest członkiem watykańskiej Dykasterii ds. Popierania Jedności Chrześcijan. W roku 2016 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.