Orędzie Przewodniczącego KEP na uroczystość Wszystkich Świętych

Rok: 2018
Autor: Abp Stanisław Gądecki

Nadchodzi pierwszy dzień listopada, czas, w którym wszyscy ruszamy w stronę cmentarzy. Idziemy tam, aby odwiedzić groby naszych najbliższych, przyjaciół i znajomych. Groby naszych Rodaków z dalekiej i bliższej przeszłości. Groby królów, wodzów i wieszczów, bohaterów narodowych, ofiar wojen, uczestników powstań, a także powojennych zrywów. W stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości, udajemy się także na groby tych, którzy w tamtym okresie złożyli swoje życie w ofierze za wolność ojczyzny. Miejsc niektórych pochówków nie jesteśmy już w stanie odwiedzić, bo rozsiane są one po całym świecie, znajdują się w innych krajach i na innych kontynentach. A ilu jest takich, którzy odchodzą w ogóle bez grobu? Idziemy na cmentarze, bo pamięć o zmarłych towarzyszy ludziom od zawsze.

„Pośród cmentarzy

Cichych uliczek

Jak wierna pamięć –

Palą się znicze…”

(Ryszard Przymus, Znicze)

1. Stąd najpierw – pierwszego dnia listopada – obchodzimy uroczystość Wszystkich Świętych. Ten dzień ma dla nas charakter radosny, ponieważ czcimy w nim wszystkie te osoby, które osiągnęły już wieczne szczęście w niebie; które osiągnęły pełnię życia w Bogu, czyli coś, „co przypomina moment ostatecznego zaspokojenia, w którym pełnia obejmuje nas, a my obejmujemy pełnię. Byłby to moment zanurzenia się w oceanie nieskończonej miłości, w którym czas – przed i potem – już nie istnieje” (Spe salvi, 12).

Święci zmierzali do Boga różnymi drogami. W ich gronie znajdują się tacy, którzy przez całe życie pielęgnowali chrzcielną czystość sumienia, ale i tacy, którzy najpierw błądzili; ludzie o

trudnych charakterach, którzy wyrządzili wiele zła swoim bliźnim, lecz później się nawrócili. Są biedni i bogaci; żonaci i nieżonaci; uczeni i analfabeci; ludzie znani światu, i ci, o których istnieniu nikt nie wie. Oni wszyscy są wezwaniem Boga skierowanym do nas, abyśmy się nawrócili i uwierzyli.

2. Następnie – drugiego listopada – obchodzimy Wspomnienie Wiernych Zmarłych, czyli Dzień Zaduszny. Tego dnia Kościół wspomina tych zmarłych, którzy jeszcze nie osiągnęli nieba. Wszyscy oni przeżywają jeszcze bolesny proces swego oczyszczenia. Siłę do przetrwania tego procesu czerpią z Miłości, która na nich czeka. Są podobni do jeńców wojennych, którzy – przebywając nieraz wiele lat o chłodzie i głodzie w obozach – po powrocie do ojczyzny wyznawali: przeżyliśmy tylko dlatego, bo wiedzieliśmy, że ktoś na nas czeka. Że ktoś się nas spodziewa. Że jesteśmy komuś potrzebni. Miłość, która na nich czekała w domu stała się skutecznym lekarstwem na wszelkie doznawane zło.

Dzień Zaduszny przypomina nam o tym, że zmarli mogą się wstawiać za nami, żyjącymi, bo wprawdzie śmierć zmienia więzi między ludźmi, ale ich nie niszczy. Przyjaźń nie kończy się wraz ze śmiercią przyjaciela. Końcem przyjaźni stałby się tylko koniec wartości, które się otrzymało od przyjaciela. Przyjaciel żyje w nas, dopóki żyje w nas jego wpływ i przykład. A jeśli potrafimy przekazać jego wartości drugim, to i z naszą śmiercią przyjaźń nie umiera, bo jej duch żyje w innych ludziach.

Ten dzień także nas, żyjących, wzywa do pamięci o zmarłych. To nic innego jak nawiązanie do starożytnej tradycji biblijnej – obecnej w 2 Księdze Machabejskiej – która nakazuje modlitwę za tych, co odeszli z tego świata. Mowa tam o Żydach, którzy przekroczyli Prawo Mojżesza i polegli podczas bitwy. Juda Machabeusz razem z wojskiem – dowiedziawszy się o ich przestępstwie – „oddali się modlitwie i błagali, aby popełniony grzech został całkowicie wymazany”. Złożyli też z tego powodu w jerozolimskiej świątyni „ofiarę za grzech”.

„Bardzo pięknie i szlachetnie uczynił – mówi autor tej księgi – myślał bowiem o zmartwychwstaniu. Gdyby bowiem nie był przekonany, że ci zabici zmartwychwstaną, to modlitwa za zmarłych byłaby czymś zbędnym i niedorzecznym […]. Dlatego właśnie sprawił, że złożono ofiarę przebłagalną za zabitych, aby zostali uwolnieni od grzechu” (2 Mach 12,42-45).

Dlatego i my staramy się przyjść z pomocą modlitewną wszystkim osobom w czyśćcu cierpiącym, aby jak najrychlej mogły dojść do wspólnoty ze świętymi we wiecznej radości. W naszych listopadowych wizytach na cmentarzu nie idzie więc tylko o jesienny spacer, o chwilę refleksji czy zadumy, przede wszystkim idzie o naszą modlitwę; nasi zmarli potrzebują płynącej z serca modlitwy. Módlmy się więc za nich i uczmy tego młode pokolenie Polaków, ufając, że kiedyś ktoś z nich pomodli się nad naszym grobem.

„na grobach lampy migocą umarłym duszom,

już niedługo, niedługo czekać nam na to,

już i nasze dusze ku tym lampom wkrótce wyruszą”

(Jan Brzechwa, Dzień zaduszny)