Przesłanie Prezydium CCEE z okazji 50. rocznicy powstania Rady Konferencji Episkopatów Europy

Rok: 2021
Autor: Prezydium CCEE

Przesłanie Prezydium CCEE

z okazji 50. rocznicy powstania Rady Konferencji Episkopatów Europy

Drodzy Bracia w biskupstwie,

Prezydium Rady Konferencji Episkopatów Europy (CCEE) z radością kieruje do Was słowo z okazji pięćdziesiątej rocznicy swego powstania. W uroczystość Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, 25 marca 1971 r., Kongregacja ds. Biskupów zatwierdziła tzw. Normae directivae, ad experimentum. Normy te zostały następnie dopracowane i przyjęły ostateczny kształt na mocy decyzji św. Jana Pawła II w 1995 roku. Konferencja narodziła się więc pod spojrzeniem Matki Chrystusa i Matki Kościoła, którą w następstwie czcimy jako Królową Europy.

Wiatr Soboru Watykańskiego II ciągle poruszał łódź Kościoła prowadzoną przez Następcę Piotra, św. Pawła VI, a zmysł kolegialności biskupiej, „cum et sub Petro”, ożywiał misję apostolską. Na całym kontynencie europejskim odczuwano również potrzebę wzmocnienia wysiłków ewangelizacyjnych w obliczu poważnych wyzwań, jakie przyniosły przemiany kulturowe 1968 roku.

Promowanie spotkań Konferencji Episkopatów, wzajemne poznanie, wymiana doświadczeń, nowe głoszenie Chrystusa, duszpasterstwo i jego przyszłość, ukazywały się jako konieczne kroki w obliczu nowych sposobów myślenia i działania. Z tej perspektywy CCEE była znakiem uważności Kościoła wobec zmieniającego się świata. Wizja kontynentu jako całości, od Zachodu po Wschód, stała się proroctwem tego, co miało się wydarzyć w 1989 r. wraz z ponownym zjednoczeniem Europy: zjednoczeniem, które nie było procesem zewnętrznym, lecz wpisanym w jej kulturę i duchowość.

Z biegiem lat skład Rady poszerzył się. Do przewodniczących 33 konferencji episkopatów dołączyli biskupi, którzy nie należeli do konkretnej konferencji: arcybiskupi Wielkiego Księstwa Luksemburga, Księstwa Monako, obrządku maronickiego na Cyprze oraz biskupi Kiszyniowa w Republice Mołdawii, Administratury Apostolskiej Estonii i Eparchii Mukaczewskiej.

Sieć ta wkrótce się umocniła i stała się żywą częścią dwóch Synodów Biskupów Europejskich w 1991 i 1999 roku. Swoje życie i żywotność CCEE zawdzięcza modlitwie i regularnym spotkaniom. Nie sposób dokonać bilansu tych wszystkich lat, ale nie można przemilczeć dziesięciu sympozjów, trzech zgromadzeń ekumenicznych, pięciu forów katolicko-prawosławnych, pięćdziesięciu zgromadzeń plenarnych (od 1995 r. z udziałem przewodniczących konferencji episkopatów), spotkań z sekretarzami generalnymi, asystentami prasowymi i rzecznikami prasowymi, spotkań komisji na temat bieżących zagadnień. To wszystko, wraz z aktualnymi dokumentami i komunikatami, wyraża serdeczną i troskliwą bliskość Kościoła z umiłowanym kontynentem europejskim. Przy tej okazji jest rzeczą słuszną i dobrą podziękować wszystkim Przewodniczącym i Wiceprzewodniczącym Konferencji, Przewodniczącym komisji, Sekretarzom Generalnym oraz wszystkim kapłanom i świeckim, którzy wielkodusznie służyli CCEE. Wszystko to jest zapisane w Bożej księdze.

Dzisiaj widzimy misję Rady wzmocnioną, a jej dyskretna, ale skuteczna obecność jest tym bardziej potrzebna. Stajemy w obliczu postępującej dechrystianizacji Europy, do której dołącza się groźna pandemia, wpływająca na ludzkie zdrowie, życie rodzinne, gospodarkę i zatrudnienie, relacje społeczne, a nawet na życie religijne. Dołącza się do tego postęp kultury indywidualistycznej, która prowadzi do zamknięcia się w mikroświatach, z konsekwencjami dla narodów, państw i kontynentów: wystarczy wziąć pod uwagę ruchy migracyjne, i pewien sceptycyzm wobec wysiłku podążania razem.

Im bardziej Bóg zdaje się znikać z pola widzenia współczesnego człowieka i narasta niepokój egzystencjalny, lęki i presja podziałów, tym bardziej Kościół jest wezwany do głoszenia Chrystusa, który jest naszą nadzieją, oraz do dawania świadectwa o drodze jedności i współpracy, drodze, która nie przekreśla różnic, ale je szanuje i docenia w najwyższej harmonii.

Dziś, wydaje się, że zjawisko pewnej nieufności do rozumu częściowo wyjaśnia fakt trudności w przyjęciu wiary – braku zainteresowania umysłów i miejsca w sercach. W rezultacie zatraca się tożsamość osoby ludzkiej, co ma znaczące reperkusje etyczne i społeczne. Dostrzegamy to także w powszechnym kryzysie demograficznym, niepewnej kulturze życia na wszystkich jego etapach, postrzeganiu wolności, jako indywidualistycznego absolutu oraz w potrzebie integralnego i harmonijnego wychowania.

W sposób szczególny należy obecnie położyć nacisk na dialog między wszystkimi religiami jako podstawę budowania braterskiego świata, a także pilne zaangażowanie w ochronę całego stworzenia, którego wszyscy jesteśmy opiekunami. Są to wyzwania, na które zwraca uwagę papież Franciszek i proponuje zasady działania. Głoszenie osoby Chrystusa oznacza otwarcie serca i rozumu ludzkości na całość rzeczywistości, jak również ponowne odkrycie prawdziwego oblicza każdej osoby oraz najwyższego fundamentu jej godności i praw. Oznacza to głoszenie przyszłości, a zatem także sensu teraźniejszości.

W tej perspektywie spotkania i współpraca z innymi wyznaniami chrześcijańskimi są cennym i niezbędnym wymiarem inicjatyw, od lat realizowanych i rozwijanych przez CCEE, w imię samego Pana Jezusa i dla zbawienia ludzkości. Relacje nawiązane z innymi religiami mają ten sam cel i są podtrzymywane wielką ufnością.

Nie możemy milczeć, ku chwale Boga i ku naszemu pokrzepieniu, że również pustynia zakwita. „Duchowa pustynia” – fraza, która zdaje się definiować nasz kontynent – nieco głębiej zawiera kiełkujące ziarna, które nas poruszają; wzbudzają zaufanie i entuzjazm w integralnym głoszeniu Ewangelii. Pod powierzchnią żyje bowiem mnóstwo ludzi każdego wieku, poszukujących sensu istnienia i odczuwających tęsknotę za Bogiem. Nadzwyczajna sytuacja pandemii skłania nas również do ponownego odkrycia przemijalności istoty ludzkiej i ulotności czasu oraz wyostrza naszą tęsknotę za tym, co jest „ponad”, to jest za Bogiem, którego objawił Jezus. Pragnienie Słowa Bożego, wiary, Eucharystii, modlitwy, nabożeństwa do Matki Bożej i pragnienie wspólnoty chrześcijańskiej, nurtuje wiele serc, które w tajemniczy sposób spotykają się, łączą i wspierają dla dobra wszystkich. W tym sensie jest to godzina ponownego przebudzenia sumień, przebudzenia, które jest być może powolne, ale nieuchronne. Jest to jeden ze znaków, które potwierdzają, że Duch Zmartwychwstałego Pana zawsze tchnie w łódź Kościoła.

W tej perspektywie nadziei chcemy zaprosić wszystkich pasterzy do modlitwy za siebie nawzajem oraz do włączenia wspólnot chrześcijańskich w modlitwę w tej intencji w niedzielę podczas Mszy św. Naszą modlitwę będą wspierali święte i święci patroni Europy: Katarzyna, Brygida, Teresa Benedykta od Krzyża, Benedykt, Cyryl i Metody.

Ponawiając naszą jedność z Ojcem Świętym Franciszkiem, spoglądamy na Maryję przyjmującą zwiastowanie Słowa, które stało się ciałem, i wspólnie wyznajemy wiarę w Zmartwychwstałego. Jest On obok nas, jak na drodze do Emaus: słucha nas, oświeca nas, zaprasza, byśmy z Nim spożyli posiłek, pokrzepia nas swoją obecnością. Z uczniami powtarzamy jak własną prośbę: „Zostań z nami, gdyż ma się ku wieczorowi”, a On ciągle nam mówi: „Nie bójcie się, Ja jestem z wami”.

Sankt Gallen, 25 marca 2021 r.

J. Em. Angelo kard. Bagnasco
Emerytowany arcybiskup Genui
Przewodniczący CCEE

J. E. Stanisław Gądecki
Arcybiskup Poznański
Wiceprzewodniczący CCEE

J. Em. Vincent kard. Nichols
Arcybiskup Westminsteru
Wiceprzewodniczący CCEE

(tłumaczenie z oryginału angielskiego o. S. Tasiemski / Office for Foreign Communication of the Polish Bishops’ Conference)